Лъэпкъ проектэу «Псауныгъэм икъэухъумэн» зыфиIорэм диштэу санитарнэ авиацием иIэпыIэгъу шIуагъэу пылъыр Адыгеим щызэхашIагъ.

IэпыIэгъу псынкIэм ыкIи ошIэ-дэмышIэ тхьамыкIагъохэм фыкъуагъэ ащыхъу­хэрэм медицинэ IэпыIэгъу языгъэгъотырэ рес­публикэ Гупчэм вертолет ыгъэфедэн ылъэкIыным пае мыгъэ Адыгеим сомэ миллион 45-рэ къыфатIупщыгъ. Непэрэ мафэм ехъулIэу а пчъагъэм щыщэу, Гупчэм иврач шъхьаIэу Сихъу Ахьмэд къызэриIорэмкIэ, сомэ миллион 29-рэ агъэфедэгъах. Илъэсэу итым къыкIоцI вертолетым дэкIыгъо 89-рэ иIагъ, медицинэ IэпыIэгъу зищыкIэгъэ нэбгырэ 92-мэ яшIуагъэ арагъэ­кIыгъ. Адыгэ республикэ клиническэ сымэджэщым иврач шъхьаIэу Чэужъ Нателлэ къызэриIуагъэмкIэ, ахэм ащыщэу IэпыIэгъу зищыкIэгъэ нэбгырэ 58-рэ районхэм къаращызэ республикэ сымэ­джэщым къыращэлIагъэх, инфаркт, инсульт хъугъэхэр, гъогухэм къатехъухьэгъэ тхьамыкIагъохэм шъобжхэр зыте­ща­гъэ ащыхъугъэхэр арых ахэм ахэтыгъэ­хэр.

Вертолетхэр санитарнэ авиацием щагъэфедэнэу Iэпы­Iэгъу псынкIэм къезытырэ урысые хъызмэтшIапIэм Адыгеим иIэпыIэгъу псынкIэ дишIыгъэ зэзэгъыныгъэмкIэ, зы вертолет республикэм ащ фэдэу щагъэфедэрэр. Ащ Гупчэм ыIыгъ чIыпIэм зыщеIэты ыкIи къыще­тIысэхы. IэпыIэгъу псынкIэм иавтомобильхэр, реанимобильхэр агъэфедэхэзэ вертолеткIэ Мыекъуапэ къына­гъэсыгъэ сы­­маджэхэр респуб­ликэ сымэ­джэщым ращалIэх. Сабый сымаджэу ащ фэдэу къащагъэхэр республикэ кIэлэ­цIыкIу клиническэ сымэджэщым ащэх. Джащ фэдэу зи­гугъу тшIырэ уахътэм къы­кIоцI кIэлэцIыкIуи 9 къа­щагъ, мыхэм ащыщэу 4-р зыныбжь илъэсым нэмысыгъэ сабыих. Вертолетыр зэрагъэфедэрэм къыхэкIыкIэ сымаджэм IэпыIэгъу зыщыфэхъущтхэ чIыпIэм фэдитIукIэ нахь псынкIэу нагъэсынэу мэхъу. IэпыIэгъу псын­кIэм­кIэ ыкIи ошIэ-дэмышIэ тхьамыкIагъохэм фыкъуагъэ ащыхъухэрэм медицинэ IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэнымкIэ респуб­ликэ гупчэм иврач шъхьаIэу Сихъу Ахьмэд къызэриIорэмкIэ, санитарнэ авиациемкIэ отделэу якъулыкъу хэтым идиспетчер телефонкIэ къызэрэфытеуагъэ­хэм тетэу ежь макъэ къыра­гъэIу, вертолет дэкIыгъо пэпчъкIэ унашъо ешIы, ар къегъэшъыпкъэжьы: «Мэзахэ зыщыхъу­рэ уахътэм вертолетыр дгъэфедэрэп нахь мышIэми, чэщ дэкIыгъор ыкIи къетIысэхыныр зыщызэтегъэпсыхьэгъэ Кощ­хьэблэ район клиническэ сымэ­джэщым шIункIэу сымаджэ къыращынэу зэ хъугъагъэ. Гъо­зэрыплъэ икъушъхьэ чIыпIэхэм фыкъуагъэ ащыхъугъэ зекIори вертолеткIэ Мыекъопэ районым къыращыжьыгъагъ.

Вертолетым игъэфедэн зы сыхьатым сомэ мин 220-рэ фэдиз пэIохьэ. Зы дэкIыгъом сыхьатрэ ныкъорэ уахътэу ыштэрэр, сомэ мин 300 Iэпэ-цыпэ текIуадэ. Ощх-уае зыхъурэм, ар дгъэфедэн тлъэкIырэп. АщкIэ Адыгэ Республикэм ыкIи Краснодар краим чIыопсым изытеткIэ ядиспетчер къулыкъухэр ренэу тиупчIэжьэгъух. Сэ сшъхьэ­кIэ вертолетым изытет сыушэтыгъэ: псынкIэ, ыкIоцI Iэрыфэгъоу гъэпсыгъэ, кислород къэкIуапIэхэр хэтых, килограмм 400 къыIэтышъущт. Сымаджэр, медицинэ IофышIэу тIу, пилотыр – нэбгыриплIым мынахьыбэу етIысхьэх. Быбы хъумэ ущызэридзэрэп».

Сихъу Ахьмэд къызэриIуагъэм­кIэ, илъэсым ыкIэ нэс вертоле­тыр зэрагъэфедэн алъэкIыщтым федеральнэ мылъкоу Адыгеим къыфатIупщыгъэм щыщэу пэ­Iухьащтыр сомэ миллион 35 — 40 фэдиз. Республикэм псауныгъэм икъэухъумэн щыхэгъэхъогъэнымкIэ санитарнэ авиацием игъэфедэн мэхьанэшхо зиIэ Iофыгъохэм ащыщ. Фэдэ шIыкIэ-амалхэр респуб­ликэмкIэ шъуашэ, непэрэ ма­фэм дештэх.

Къыхэгъэщыгъэн фае джащ фэдэу пандемием илъэхъан мы шIыкIэмкIэ сымаджэхэр зещэгъэнхэм пае ишIогъэшхо къызэрэкIорэр.

«Санавиацием ишIуагъэкIэ медицинэм иIофышIэмэ амал яIэ хъугъэ цIыфым ищыIэныгъэ зэлъытыгъэ IэпыIэгъур игъом ара­гъэкIынэу. Анахьэу непэ, пандемием илъэхъан, псауныгъэм икъэухъумэн ылъэныкъо­кIэ пшъэры­лъышхохэр щытых. Коронавирусыр къызлъыIэ­сыгъэ­хэм ягъэхъужьын шIуагъэ къы­тэу зэшIохыгъэн фае. Мыщ дэжьым нэмыкI уз зи­Iэхэм зэря­Iазэхэрэм идэгъугъэ къыщыкIэ хъущтэп. Ащ нэмыкIэу зекIоным изегъэу­шъомбгъункIи, зыгъэпсэфакIохэм ящынэгъончъагъэкIи санавиацием мэхьа­нэшхо иI. Елбэтэу IэпыIэгъу зищыкIагъэ хъухэрэр къушъхьэлъэ чIыпIэхэм къарыщыгъэнхэр ыкIи ахэр IэзапIэхэм анэгъэсыгъэнхэр зэшIогъэкIыгъошIу хъущт», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.

Тэу Замир.