Мы мазэм пстэури аухыщт
Федеральнэ проектэу «Шъолъыр ыкIи чIыпIэ гъогухэр» зыфиIоу лъэпкъ проектэу «ШэпхъэшIухэм адиштэрэ гъогу щынэгъончъэхэм» къадыхэлъытагъэм къыхиубытэу Адыгеим гъогухэр щызэтырагъэпсыхьэх.
Мы илъэсым Iофэу зэшIуахыщтхэм сомэ миллион 2046-рэ къадыхэлъытагъ, мыщ щыщэу федеральнэ бюджетым – сомэ миллион 1631-рэ, республикэм – сомэ миллион 415-рэ.
Непэрэ мафэм ехъулIэу шъолъыр гъогу 38-у километрэ 51694-рэ хъухэрэм IофшIэнхэр ащаухыгъэх. Шъолъыр проектым къыдилъытэхэрэр пэшIорыгъэшъэу зэшIохыгъэнхэм пае мы илъэсым рагъэжьагъ объект 26-у 2022-м ипрограммэ щаухэсыгъэхэр. Программэм къыдыхэлъытагъэхэр гъэцэкIэгъэнхэм сомэ миллион 622-рэ тефэщт. Ом изытет дэгъу хъумэ, мы илъэсым иIоныгъо мазэ ыкIэ нэс IофшIэн пстэури аухыщт, къыIотагъ автомобиль гъогухэмкIэ ГъэIорышIапIэу «Адыгеяавтодор» зыфиIорэм ипащэу Алексей Корешкиным.
Джащ фэдэу зигугъу къэтшIырэ лъэпкъ проектым къыдыхэлъытагъэу мы илъэсым Мыекъуапэ игъогу Iахь 18 щагъэцэкIэжьыгъ. Мыхэм ащыщэу 5-р къэлэ гъунэм. IофшIэнхэм апэIухьанэу сомэ миллиони 190-рэ къатIупщыгъ. Гъогухэр къихьащт илъэсыр ары загъэцэкIэжьынэу щытыгъэр, ау пIалъэм къыпэу IофшIэнхэр зэшIуахыгъэх.
2022-рэ илъэсым телъытэгъэ гъэцэкIэжьын IофшIэн пстэури заухыкIэ, «Къэлэ гъогухэу шапхъэхэм адиштэхэрэр зыфэдизыр» зыфиIорэ къэгъэлъэгъоныр процент 76,2-рэ хъущт, агъэнэфэгъагъэр процент 71,7-рэ.
Проектым изэшIохын муниципальнэ псэупIиблымэ ащылэжьэрэ организации 7 хэлажьэ — хэушъхьафыкIыгъэ техникэ 78-м ехъу, нэбгыри 170-рэ фэдиз. 2022-рэ илъэсымкIэ зэшIуахынэу агъэнэфэгъэгъэ объект 26-м щыщэу 7-мэ IофшIэнхэр ыкIэм ащыфэкIуагъэх, 11-р агъэцэкIэжьы. Объект пстэури Iоныгъо мазэм ыкIэм атыщт ыкIи 2023-рэ илъэсым зыдэлэжьэщтхэм япроект-сметнэ тхылъхэр агъэхьазырыщтых.
«Адыгеяавтодорым» ипащэ къызэриIуагъэмкIэ, шъолъыр ыкIи муниципальнэ мэхьанэ зиIэ гъогухэр агъэцэкIэжьыхэ зыхъукIэ, лъэхъаным диштэрэ псэуалъэхэр агъэфедэх. Асфальт лъэпкъэу тыралъхьэрэм гъэцэкIэжьынхэм азыфагу къыдэфэрэ уахътэр нахь ин ешIы, джащ ишIуагъэкIэ мылъкоу гъогухэм язэтегъэпсыхьан пэIухьащтыри нахь мэкIэщт. ТапэкIэ ащ фэдэ асфальтыр мы гъогухэм ягъэцэкIэнкIэ агъэфедэщтыгъэп.
Лъэпкъ проектым ишIуагъэкIэ гъогухэм ящынэгъончъагъэ нахьышIу хъугъэ — гъогурыкIоным ишапхъэхэр зыукъохэрэр къыхэгъэщыгъэнхэм пае 2020-рэ илъэсым сурэт ыкIи видео тезыхырэ камерэ 56-рэ атырагъэуцуагъ. Джыри 17 джырэ уахътэм агъэуцу. 2024-рэ илъэсым ехъулIэу мыхэм япчъагъэ 160-м нагъэсын ямурад. ГъогурыкIоныр щынэгъончъэным пае зэшIуахыхэрэм ащыщэу мы Iофтхьабзэхэм яшIогъэшхо къэкIо.
Гъогухэм япхыгъэ лъэпкъ проектым къыдыхэлъытагъэу ашIы «Инэм – БжыхьэкъоякI» зыфиIорэм изэхэкIыпIэу Тэхъутэмыкъое районым щагъэпсырэр. МыщкIэ мылъкоу къатIупщыгъэм (сомэ 2784652850,00-м) ипроцент 48,1-р непэрэ мафэм ехъулIэу агъэфедагъ. Лъэпкъ проектыр зэрэзэшIуахырэм ышъхьэкIэ лъэплъэ Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, гъогушIхэм япшъэрылъ шъхьаIэр – шъолъырым шэпхъэшIухэм адиштэрэ, Iэрыфэгъу ыкIи цIыфхэмкIэ гупсэф транспорт инфраструктурэм игъэпсын. «ШэпхъэшIухэм адиштэрэ гъогу щынэгъончъэхэр» зыфиIорэ лъэпкъ проектым къыхиубытэу гъогур зэрашIыгъэм фэгъэхьыгъэ къэбарым къеушыхьаты ар дэи хъун зэримылъэкIыщтыр. Джащ пае гъунэ лъафы сомэу ыкIи асфальт сантиметрэу агъэфедагъэ пэпчъ.
«Лъэпкъ проектым, джащ фэдэу гъогухэм ягъэкIэжьынкIэ республикэм рихьыжьэрэ проектышхохэм язэшIохын федеральнэ гупчэм IэпыIэгъу къытигъэкIызэ тыдэлажьэ. Шъолъырым щыпсэухэрэм ыкIи ихьакIэхэм транспорт зекIоныр Iэрыфэгъу зэрафэхъущтым имызакъоу, тицIыфхэм ящынэгъончъагъи кIуачIэу зэдыхатлъхьэрэм икIэух хъущтых», — къыIуагъ Адыгеим и ЛIышъхьэ.