«Уитарихъ пшIэным мэхьанэ иI»
«НахьыпэкIэ хъугъагъэм зыщыбгъэгъозэн закъом паеп тарихъыр зэбгъэшIэным мэхьанэу иIэр. Непэ псэукIэ амалэу тиIэр зыфэдэр, неущ къытэрыкIощтыр къыдгурыIоным фэшI тиблэкIыгъэ зэдгъэшIэн фае», — къыIуагъ УФ-м и Президентэу Владимир Путиным шIэныгъэм и Мафэ Владивосток щыIэу олимпиадэхэм, зэнэкъокъухэм текIоныгъэ къащыдэзыхыгъэ кIэлэеджакIохэм заIокIэм.
ТхьамыкIагъоу блэкIыгъэ лъэхъаным къыхэфагъэхэр ащ нахьыбэрэ цIыф лъэпкъым ыпэ къимыкIыжьынхэм пае тарихъым хэшIыкI фыриIэныр шIокI зимыIэ Iофэу елъытэ къэралыгъом ипащэ. 1917-рэ илъэсым революциеу щыIагъэм ыуж Урысыем империем итетыгъо зэриухыгъэр, чIэнэгъэшхохэр зэришIыгъагъэхэр, нэужым къинэу зэрэзэтеуцожьыгъагъэр, Советскэ Союзыр зэрэзэхэтэкъугъэр агу къыгъэкIыжьыгъ, а хъугъэ-шIагъэхэр къыхэмыхьагъэхэмэ, тикъэралыгъо нэмыкIэу зэрэпсэущтгъагъэр къыхигъэщыгъ.
«Тарихъым анахь шъхьаIэу къыхэнагъэхэм ащыщ Хэгъэгу зэошхом ТекIоныгъэу советскэ цIыфхэм къыщыдахыгъэр. Ары мыхъугъэемэ, дунаир нэмыкI шъыпкъэщтыгъ, лъэпкъ зэфэшъхьафыбэу тихэгъэгу исмэ ящыIэныгъи нэмыкIыщтыгъ. Зыпари щыIакIэ яIэщтгъагъэп пIомэ нахь тэрэз. Ар зыпарэкIи тщыгъупшэ хъущтэп. Ленинград тыфэмыбанэу яттыгъэмэ нахьышIугъэу, нахь макIэу хэкIодэщтгъагъэу зыIохэрэм тядэIу хъущтэп. ХэкIуадэрэр нахь мэкIэни, ау шъо шъущыIэщтгъагъэп», — къыIуагъ Владимир Путиным.