Республикэм 2021-рэ илъэсым иапэрэ кIэлъэныкъо исоциальнэ-экономикэ хэхъоныгъэкIэ пэшIорыгъэшъ зэфэхьысыжьхэм АР-м иминистрэхэм я Кабинет изэхэсыгъо тыгъуасэ щатегущыIагъэх.

Адыгэ Республикэм экономикэ хэхъо­ныгъэмкIэ ыкIи сатыумкIэ иминистрэу Шэуджэн Заур къызэгущыIэм къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, социальнэ-экономикэ хэхъоныгъэм илъэныкъуабэхэмкIэ Адыгеим гъэхъагъэхэр ешIых. Игъорыгъозэ экономикэр зыпкъ зэриуцожьырэм ишIуагъэкIэ 2021-рэ илъэсым ыкIэхэм адэжь проценти 4-м нэсэу ащ зыкъиIэтыщт, ВРП-р сомэ миллиарди 149,5-м нэсыщт.

2021-рэ илъэсым щылэ мазэм – мэкъуогъум гурытымкIэ лэжьапкIэр сомэ 34263,3-м нэсыгъ, илъэсэу икIыгъэм иджырэ лъэхъан елъытыгъэмэ, проценти 109,7-рэ хъугъэ. ГурытымкIэ цIыфхэм яхахъохэр процент 11,6-кIэ нахьыбэ хъугъэх ыкIи сомэ 29441,5-м нэсыгъэх. ЦIыфхэм ахъщэм ылъэныкъокIэ хахъоу яIэхэр проценти 4,9-кIэ нахьыбэ хъу­гъэх.

Потребитель уасэхэм яиндекс проценти 4,1-рэ хъугъэ, Къыблэ федеральнэ шъолъырыр пштэмэ, ащ хэхьэрэ субъектхэу зиинфляцие анахь цIыкIухэм ар ащыщ. Уасэхэр къызэреIыхыхэрэр гъомлапхъэхэм яIугъэкIынкIэ ермэлыкъ­хэр республикэм зэрэщызэхащэхэрэм елъытыгъ. Мэзи 6-м къыкIоцI ащ фэдэ ермэлыкъ 650-рэ муниципалитетхэм ащызэхащагъ.

Апэрэ илъэсныкъом IофшIэнмыгъотыныгъэр процент 1,3-м нэсэу къеIыхыгъ. Илъэсым ыкIэм ехъулIэу IофшIэнмыгъо­тыныгъэр пандемием ыпэкIэ зынэсыщтыгъэ лъэгапIэм тетыщт.

ПсэолъэшIыным ылъэныкъо­кIэ — апэрэ илъэсныкъом сомэ миллиарди 7,5-рэ зытефэгъэ IофшIэнхэр агъэцэкIагъэх. Илъэ­сэу икIыгъэм иджырэ фэдэ уахътэ елъытыгъэмэ, проценти 120,1-м ар нэсыгъ. ЦIыфхэр зычIэсыщтхэ унэхэу квадрат метрэ мин 204-рэ фэдиз агъэ­псыгъ, 2020-рэ илъэсым ищылэ мэзэ — мэкъуогъу елъытыгъэ­мэ, фэди 2-кIэ ар нахьыб.

Мэкъу-мэщым ылъэныкъокIэ къахьыжьырэм къызэрэкIичыгъэр къыхэгъэщыгъэн фае. Ар ом изытет ыкIи зернэ, зернэбобовэ культурэхэу рапхъыгъэ­хэм чIыгоу аубытырэм къызэрэкIичыгъэм ялъытыгъэу щыт.

Республикэм ипромышленнэ предприятиехэм къыдагъэкIыгъэмрэ зэшIуахыгъэ фэIо-фашIэ­хэмрэ атефагъэр сомэ миллиард 30,2-м нэсыгъ, илъэсэу икIы­гъэм елъытыгъэмэ, проценти 103,3-м ар нэсыгъ.

Урысые Федерацием ишъо­лъырхэр пштэхэмэ, инвестициехэм алъэныкъокIэ рейтингым я 11-рэ чIыпIэр Адыгэ Респуб­ликэм щиубытыгъ. Инвестицие сомэ миллиард 37-рэ зыпэIу­хьащт проект 27-рэ непэкIэ республикэм щызэхагъэуцуа­гъэу щыт.

Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат министрэу къэгущыIагъэм къыIуагъэхэм ялъытыгъэу къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, мэкъумэщ мэхьанэ зиIэ чIыгу­хэр нахь шIогъэ икъу къатэу гъэфедэгъэнхэ фае. Предприниматель IофшIэным нахь зыкъыIэтыным пае IэпыIэгъу етыгъэн зэрэфаери ащ къыхигъэщыгъ.

«Муниципалитет пстэуми бизнесым IэпыIэгъу щафэхъун­хэм пае гупчэхэр зэхэтща­гъэх. IэпыIэгъумкIэ Iофтхьэбзэ гъэнэфагъэхэм яхьылIэгъэ къэбарыр икъоу цIыфхэм алъыжъугъэIэс», — къыIуагъ АР-м и ЛIышъхьэ.

Iофыгъо шъхьаIэхэм зыкIэ ащыщ экономикэм исекторкIэ лэжьапкIэхэм ятын хэбзэгъэуцугъэ лъапсэм тетэу зэшIохыгъэныр. Мыщ епхыгъэ IофшIэным хэбзэухъумэкIо ыкIи уплъэ­кIунхэм афэгъэзэгъэ къулыкъу­хэр къыхэгъэлэжьэгъэнхэ фае. ЦIыфхэм ящыIэкIэ-псэукIэ на­хьышIу шIыгъэнымкIэ ащ епхыгъэ унашъохэр отраслэ зэфэшъхьафхэмкIэ штэгъэнхэ фае.

А пстэуми анэмыкIэу респуб­ликэм ипащэ анаIэ зытыраригъэдзагъэр гъомлапхъэхэм ауа­сэ къыкIегъэчыгъэныр ары.

«Урысыем и Президентэу Владимир Путиным къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, мэкъумэщ продукциер къэзышIыхэрэм амал яIэн фае ар зищыкIагъэ­хэм занкIэу аращэнэу. Респуб­ликэм имуниципалитет пстэуми ермэ­лыкъхэр ащызэхащэх. ТовархэмкIэ уасэхэр къегъэ­Iыхыгъэнхэм епхыгъэ IофшIэныр зэрэкIорэм зэкIэми зэрищыкIагъэм тетэу анаIэ ты­рагъэтын фае, предприятиехэм къагъэнэфэрэ уасэхэм ашъхьадэкIынхэу ахэр щытхэп. Тучан зэфэшъхьафхэм уасэу щаряIэхэр зэрэзэтекIыхэрэр цIыфхэм алъэгъун фае», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.