Районым имызакъоу, зэрэреспубликэу щызэ­лъашIэу, илъэс пчъагъэрэ Теуцожь райсоветым идепутатыгъэу, шIушIэгъэ бэдэдэ зиIэу, Гъобэкъуае икIэлэ пIугъэу, СтIашъу лIакъор зыгъэдэхэрэ Вячеслав Аскэр ыкъом шышъхьэIум и 24-м ыныбжь илъэс 75-рэ мэхъу.

Вячеслав икIэлэцIыкIугъом къиныбэ ыщэчыгъ. Янэ ыгъэтхъэнэу уахътэ къемыкIузэ ащи ныбжьыкIэу идунай ыхъожьыгъ. Ежь анахьыжъыти, зэкIэмэ ашъхьагъ итын фэягъ. Илъэсхэр кIуагъэх. Вячеслав лIыпкъым иуцуагъ. IофшIэнэу ымыушэтыгъэ щыIэп пIоми ухэукъощтэп. 2000-рэ илъэсым къыщегъэ­жьагъэу КПРФ-м хэт. Адыгэ Хасэу чылэм щызэхащагъэми, Дин хасэми ятхьаматэуи къы­хэкIыгъ. ГъобэкъуаекIэ на­хьыжъхэм я Совет хэтыгъ. Ау анахьэу цIыфмэ бэрэ агу къэ­кIырэр Теуцожь районым инароднэ депутатэу зыхадзым Iоф зэришIагъэр ары.

Илъэс 15-рэ райсоветым ар идепутатыгъ. Мыпшъыжьэу цIыф­мэ шIуагъэ къызэрафи­хьыщтым ыуж итыгъ ыкIи бэ къыдэхъугъэри.

ЗэкIэмэ ягугъу къэпшIын хъумэ уахъти, тхылъыпIи икъущтэп, ау анахь мэхьанэ зиIэ IофшIагъэу иIэхэм ащыщхэм шъуащыдгъэгъуазэ сшIоигъу. Депутатмэ къаратырэ ахъщэр (сомэ мин 50) ыгъэфеди, Вячеслав еджапIэхэм, IэзапIэхэм уцыр зэраупкIэхэрэр афищэ­фыгъэх. Театрэмрэ эстрадэмрэ яартистхэр къыригъэблагъэхи цIыфмэ аригъэлъэгъугъэх, аригъэшIагъэх. Мэщытым ишIын иуахъти, имылъкуи бэ хигъэ­хьагъэр. Ащ илъэс 12-рэ Iоф щишIагъ. Къин къызыфэкIуа­гъэхэм анахьэу агу къинэжьырэр СтIашъу Вячеслав къафишIагъэр ары. Зэхэдз имыIэу а унагъом икъэлапчъэ имашинэ Iумытэу, Iофмэ амыгъэгумэкIэу зыкIи къыхэкIыгъэп.

Вячеслав адеIэзэ студентхэм ащыщхэм ыпкIэ амытэу еджэнхэ алъэкIынымкIэ IэпыIэгъу афэхъущтыгъ. Мыхэм ямыза­къоу, ежь имылъкукIэ гъогоу метрэ 600 зикIыхьагъэр ари­гъэшIыгъ. ЦIыф гумыпсэфым кIымэфэ щтыргъукIэу, жьыбгъэ­шхоу зыщэт лъэхъаным, ­ыныбжь емылъытыгъэу, электричествэр къызэрыкIорэ проводкэр пкъэу 37-мэ афыпишIэжьыгъ, ар имыпшъэрылъми. Ащ фэд, ащ фэд… СтIашъу Вячеслав итхыгъэхэр район гъэзетэу «Теу­чежские вести» инэкIубгъо­хэм, республикэ гъэзетэу «Адыгэ макъэм» бэрэ къары­хьагъэх. ЕгъашIи умылъэгъу­гъэми, удэмыгущыIагъэми, а тхыгъэхэм унэгу къыкIагъэуцо ар цIыф хьалэлэу, икъоджэгъу­хэр шIу зылъэгъоу, афэгумэкIэу зэрэщытыр. Ежь ытхыгъэу къы­хаутырэм нахьи нахьыбэжь Вячеслав фэгъэхьыгъэу цIыфмэ гъэзетхэм къатхырэр. Къэппчъы­нэу е къэптхынэу уфежьэмэ, гъэзет нэкIубгъори икъущтэп — джащ фэдиз цIыфмэ ишIуагъэ аригъэкIыгъ.

Райсоветым идепутатэу щымытыжьми, мары илъэси 4 мэхъушъ а Iофыгъо дэдэхэр джыри егъэцакIэх. Аферым!

«Сигуащэ заом хэлэ­жьагъ. Хабзэу щыIэмкIэ, авто­машинэу «Ока» къытефэ е ащ ыуасэ къы­ратын фае. Ау ипсауныгъэ изытет къыхэ­кIэу ежьыри сэри ащ ыуж титын тлъэкIы­гъэп. Ар зэхихыгъэти, СтIашъум ежь-ежьырэу тхылъхэр ыгъэхьазырхи, пчъагъэрэ Мые­къуапэ кIуагъэ, бэмэ за­IуигъэкIагъ. Сыдэу щыт­ми, Iофыр дэгъоу зэшIокIыгъэ хъугъэ. Тхьаегъэпсэу, IэпыIэгъу­шхо къытфэхъугъ Вячеслав», — къетхы СтIа­шъухэм япхъоу Риммэ.

«Гъобэкъое сымэджэщым чIэтхэмрэ ащ къе­кIуалIэхэрэмрэ ацIэкIэ «тхьауегъэпсэушхо» етIо тшIоигъу тирайон депутатэу СтIашъу Вячеслав цэхэм зыщяIэзэ­хэрэ кабинетым чIа­гъэу­цогъэ Iэмэ-псымэхэмрэ сымаджэмэ ящыкIэгъэ Iэзэгъу уцхэмрэ къызэрэтфищэфыгъэмкIэ», — аIо сымэджэщым чIэтхэм.

«Сыфай «тхьауегъэпсэушхо» есIонэу СтIа­шъум. Ащ фэдэ цIыфхэм апае «ЗигущыIэрэ зиIоф­шIагъэрэ зэтефэхэу, шIу­шIагъэмрэ зэфэны­гъэмрэ зигъогогъухэр» аIо. Ахэм афэдэхэм дунаир нахь дахэу, нахь дэгъоу ашIы. Алахьым ащ фэдэ цIыфыбэ хабзэр зыIыгъмэ ахигъэтынкIэ селъэIу». Ахэр зигущыIэ­хэр къутырэу Петровым щыпсэурэ Сушеч Юлия — кIэлэегъэджэ Iоф­шIэным иветеран.

Джащ фэдэу бэ Вячеслав рэзэныгъэ гущыIэхэр езыIорэр, фэлъаIорэр. ШIушIагъэу Вячеслав иIэм икъоджэгъухэми, къу­тырмэ адэсхэми бэ къыраIолIэн алъэкIыщтыр. Республикэ гъэзетэу «Адыгэ макъэми», район гъэзетэу «Теучежские вести» зыфиIорэми мыпшъыжьырэ депутатым фэгъэхьыгъэу бэ къырагъахьэрэр. 2010-рэ илъэсым «Адыгэ макъэм» очерк зэгъэкIугъэ къыригъэхьагъ тичылэу, сурэтышI IэпэIасэу ыкIи тхакIоу Къат Теуцожь. Тхэнми, сурэтшIынми афэIэпэIасэм гущыIэ фабэ къыриIолIэн ылъэкIыгъ СтIашъум. «Ащ фэдэ кIэлэ пIугъэм рыгу­шхони, рырэзэни алъэкIыщт гъобэкъуаехэр», — еIо Къатым. 2014-рэ илъэсым чылэм къэбар къылъыIэсыгъ артист цIэрыIоу, Адыгэ лъэпкъ театрэм иIофышIэу Тхьаркъохъо Теуцожь IэпыIэгъу ищыкIагъэу, операцие лъэпIэшхо ашIын фаеу. Ащ лъы­пытэу ежьагъ СтIашъур — гущыIэкIэп, ишIуа­гъэ ри­гъэкIыгъ иамал къызэрихьэу иахъщэкIэ ыкIи псынкIэу зэхищагъ сыма­джэм пае ахъщэ угъоиныр. Лъэшэу къыдеIагъэх Iэ­шъынэ Чати­бэрэ (Хьарунэ ыкъу) ащ ыкъоу Схьатбыйрэ. ЫкIи зэкIэри дэгъоу зэпыфагъэ! Джы мары артистыр псау, рольхэр къе­шIых, мэфэкI мафэхэм ти­чылэ къегъэ­да­хэ. Ари зы Iофыгъоу Вячеслав зэшIуи­хыгъэмэ ащыщ.

«Джары депутат шъып­къэр зэрэщытын фаер, зэкIэ иIоф, ренэу хьазыр гущыIэ лые ымыIоу сыд илIэужыгъо Iофи зэшIуихынэу», — Вячеслав зышIэрэ цIыфмэ аIо. Депутатыр — ар цыхьэ зыфашIырэ, хабзэр зыIэ ралъхьэзэ, цIыфмэ ялъэ­Iухэр зыгъэцэкIэрэ цIыф. Ау ежь Вячеслав депутат Iофыгъохэм анэмыкIэу ышIэрэр макIэп.

Депутатыбэ бгъотыщтэп ежь ыIэшъхьитIукIэ пкъэумэ адэ­кIуаезэ гъучIычыр афызэпишIэ­жьэу, къэхалъэм къэлэпчъэ­жъыер Iуигъэуцоу, мэщытым псыр, электричествэр къырищалIэу. Джыри мыдепутатыжьми, а Iофыгъо дэдэм агъэгумэкIы, гупсэфырэп.

ЛъэIу къыфызиIэ пэпчъ кIимыгъэгъожьы шIоигъу, джэуапынчъэу къыгъанэрэп. КъыхэкIы уатэр ыштэу, гъучIыIунэхэр ыIыгъэу, гъучIгъажъэр иIэдэжьэу зищыкIагъэм IэпыIэгъу фэхъоу. «Ащ зи гъэшIэгъон хэслъа­гъорэп. ЗэкIэ зыфасшIэрэр сичылэ гупсэ пай, ащ ыцIэ дахэкIэ рязгъаIо сшIоигъу», — еIо СтIашъум.

Илъэсыбэрэ зэдепутатым, цIыф гъэшIэгъоныбэмэ, Iэнэ­тIэшхо зыIыгъхэм аIукIэу къы­хэкIыгъ. Анахь мэхьанэ зиIэу а зэIукIэгъухэм къахигъэщырэр — тэрэзэу уигущыIэ бгъэ­псэу, екIолIэкIэ тэрэз афэ­бгъотымэ, сыд IэнатIэ иIэми, цIыфым узыфаер зэхебгъэшIыкIын плъэкIыщт. «Iофыгъоу къэтэджыхэрэр зэкIэ зи къыбдемыIэу, уизакъоу зэшIопхын плъэкIыщтэп. УзэдеIэжьын фае. Сэ сигуапэу кIэсэгъэтхъы зыч­-зыпчэгъоу къыдготхэу ащ фэдэ цIыфмэ Iоф къызэрэздашIэрэр. Депутатыр — цIыф къызэрыкIохэмрэ IэнатIэ зыIыгъхэмрэ зэзыпхырэ цIыф. Депутатым бэкIэ епхыгъ игъом ыкIи тэрэзэу зэшIохыгъэн фэе Iофыгъом икIэухи», — игупшысэхэр лъегъэкIуатэх СтIашъум.

Вячеслав иIофшIэнкIэ анахьэу къыхигъэщырэр ыкIи ыкIуачIэ зэритырэр цIыфэу зищытхъу аIохэрэр цIыфхэм ащымыгъу­пшэныр, лъэуж дахэ дунаим къытезыгъэнагъэхэр, чылэм ыцIэ дахэкIэ рязыгъэIуагъэхэр ныбжьыкIэхэм ашIэнхэр ары. Ахэм апае шIэжь пхъэмбгъу пчъагъэ къызэIуахыным иIахьы­шIу хишIыхьагъ: Социалистическэ IофшIакIэм и ЛIыхъужъэу Iэшъынэ Якъуб, медицинэм иIофышIэ IэпэIасэу Уджыхъу Сариет, кIэлэегъаджэу Iэшъынэ Нухь, Лениным иорден къызыфагъэшъошэгъэ СтIашъу Ахь­мэд, хэкум IэнэтIэшхохэр щызыIыгъыгъэу Теуцожь Цыгъо ыкъоу Нухь…

Адрэ чылэмэ афэдэу Гъо­бэкъуаий бэ зэшIомыхыгъэ Iофэу дэлъыр. Чылэдэсхэр гумэкIыгъо хадзэх ешъоным пыщагъэр зэрэмымакIэм, пIуныгъэ шапхъэхэр къызэреIыхыгъэхэм, гъогу зэхэкъутагъэхэм, хэкIым идэщын.. Ахэм зэкIэми Вяче­слав ябгъукIорэп. ЗэшIомыхыгъэ Iофыгъом нэмыкI Iофыгъохэри къыпэтаджэх, адрэхэм анахь къиныжьэу.

ДгъэлъэпIэрэ, шъхьэкIэфэ­ны­гъэ зыфэтшIырэ СтIашъу Вя­чеслав ыныбжь непэ илъэс 75-рэ мэхъу. Ащ пае тыгу къыд­деIэу тыфэгушIо, гъотыр, хахъор игъогогъунхэу, псауныгъэр пытэ зэпытынэу, ибын-­унагъо датхъэу, тхъагъоу щыIэр къыдэхъоу бэрэ дунаим тетынэу тыфэлъаIо. Опсэу, отхъэжь, Вячеслав.

СтIашъу Майор. Гъобэкъуай.