— Аслъан, пэщэныгъэ зыдызепхьэрэ ансамблэу «Ислъамыем» ия 30-рэ илъэс мыгъэ хегъэунэфыкIы. Ащ иапэрэ лъэбэкъухэр къэошIэжьха? Сыда икъежьапIэр? ОрэдыкIэхэр ара, хьауми пшъэ­шъэ купэу зыгорэ зы­фэптхын, зыфэуусын фэягъэ­хэр ара?

— Илъэс 30-р творческэ коллективымкIэ пIэлъэшху. А уахътэм къыкIоцI репертуарымрэ кадрэхэмрэ алъэныкъокIэ улэушхо къызыпыкIын фэдэ Iофыгъо щыIагъэп е чIыпIэ зэжъу ащкIэ тифэу къыхэкIы­гъэп. Тэ ренэу хэхъоныгъэ тшIызэ тылъыкIуатэщтыгъ. Апэрэ концертыр 1992-рэ илъэсым гъэтхапэм къэттыгъагъ. Тиартистхэр бэу хэкIыжьхэу е къыхахьэхэу хъугъэп. Апэрэ концертхэм къащегъэжьагъэу типрограммэ ямышIыкIэу щытыгъ. Адыгеим имызакъоу, зэрэ Темыр Кавказэу ащ фэдэ ансамблэ яIагъэп. Концертхэм лъапсэ афэхъущтыгъэхэр лъэпкъ орэдхэм атехыгъэхэу сэ сыусыщтыгъэхэр ары. Ахэр эстраднэ е академическэ музыкэу щытыгъэхэп. Сыусыхэрэм ахэр зэкIэ ащызэхэгъэкIухьагъэу щытых. Симэкъамэхэм бзэ шъхьаф яI, цIыфхэу концертхэм къякIуа­лIэхэрэми, критикхэми ахэр зыми хагъэкIокIэщтхэп. «Ислъа­мыем» апэрэ концертым къыщыублагъэу нэмыкIхэм къахэзыгъэщырэ почерк шъхьаф иIэу щыт. Профессиональнэ искусствэр гъогоу зэрыкIон ылъэкIыщтыр ащ къыгъэлъэгъуагъ. Непэ къызнэсыгъэм а гъогум тытет. Джырэ лъэхъаным диштэрэ техническэ амалхэр, композитор IофшIэнымкIэ кIэу щыт шIыкIэхэр дгъэфедэнхэ зэрэфаем дакIоу, лъэпкъ музыкэм хабзэ фэхъугъэ художественнэ лъап­сэхэр, купкIэу иIэр къэдгъэ­нэжьын фае. Лъэшэу ягуапэу Грецием, Германием, Лондон ыкIи Якутскэ ащыпсэухэрэр тиконцертхэм къякIуалIэх, бзэр къагурымыIо нахь мышIэми, тимэкъамэхэм къядэIух. Ащ къеушыхьаты лъэпкъ зэфэшъхьафхэм къахэкIыгъэхэу ыкIи дин зэмылIэужыгъохэр зылэжьхэрэм агу лъыIэсырэ горэ ти­мэкъамэхэм зэрахэлъыр.

— Шъуиюбилей сыдэущтэу хэжъугъэунэфыкIыщта?

— ДжырэкIэ Адыгеимрэ Краснодар краимрэ Iоф ащытэшIэ. Бжыхьэм Москварэ Казаньрэ концертхэр къащыттыщтых. Къэралыгъо филармонием тиотчетнэ юбилейнэ концерт шэкIогъум щыкIощт. Сэ си­лъэпкъ закъоп сызфэусэрэр, Урысыем щыпсэухэрэми, IэкIыб къэрал­хэм арысхэми сафэусэ. Зэрэ цIыфлъэпкъэу симэкъамэхэр афэгъэхьыгъэх. «Ислъамыем» исайт къырагъахьэхэрэми ар къаушыхьаты.

— Сыд фэдэ жанра бгъэфедэхэрэр ыкIи сыд фэдэ Iофыгъоха къэпIэтыхэрэр?

— «Ислъамыем» ирепертуар рапсодиехэр, поэмэхэр, концертхэр хэхьэх. Сиоперэу «Раскаты далекого грома» («Бзыикъо зау») зыфиIорэм игъэуцун зэкIэ артистхэр хэлэжьагъэх. Президент грантэу сомэ миллиони 10-м ехъу къы­зытатым, Адыгэ Республикэм и Симфоническэ оркестрэ хэлажьэзэ, Урысыем икъэлэшхо­хэу Москва, Астрахань, Рос­тов-на-Дону, Ставропольем, Казань ыкIи нэмыкIхэм ясценэ анахь инхэм оперэр къащыдгъэлъэ­гъон тлъэкIыгъ. Дэгъу дэдэу зэкIэ рекIокIыгъагъ. Тиансамблэ хэт артистхэм амалышIухэр яIэх. Опернэ орэдыIоу ахэр зэрэщытхэм дакIоу, лъэпкъ орэдхэри къаIох. Пшызэ къэзэкъ хорым ирепертуар щыщэу орэд 20 фэдиз тиартистхэм къаIо. Ана­хьыбэр язакъоу, нэбгыритIу хъухэу (дуэтэу), ансамблэм хэтхэу, музыкальнэ Iэмэ-псымэ зэфэшъхьафхэм адежъыухэзэ къаIон алъэкIы. Сэ сарэгушхо сиорэдыIохэм, зэгурыIоныгъэ дахэ азыфагу илъэу, яIэпэIэсэныгъэ ренэу нахь зэрэхагъэхъо­щтым анаIэ тетэу ахэр зэдэлажьэх.

— КъызэрэпIорэмкIэ, илъэс 30-м къыкIоцI коллективым хэтхэм анахьыбэм зэхъокIыныгъэ афэхъугъэп. Адэ «Ислъамыем» хэкIыжьыгъэхэр щыIэха?

— ОшIа, «Ислъамыер» АдыгеимкIэ профессиональнэ кад­рэхэр зыщагъэхьазырхэрэ чIыпIэу хъугъэ. ГущыIэм пае, Нэхэе Тэмарэ апэу коллективым къыхэхьэгъагъэхэм ащыщ. ЫпэкIэ Адыгэкъалэ культурэм и Унэу дэтым ащ Iоф щишIэщтыгъ. Зы илъэсым къыкIоцI ащ пае стхыгъагъэх «Мэкъуаохэм яорэд», «ЩырытIым» зыфиIохэрэр ыкIи нэмыкIхэр. «Абхъазым изаслуженнэ артистк» зыфиIорэр ащ лъыпытэу къыфагъэшъошэгъагъ, етIанэ – «Адыгэ Республикэм инароднэ артистк» зыфиIорэр. Ансамблэр зыдэкIорэ чIыпIэхэм: Тыркуем, Шамым, Иорданием ар къащашIэжьыщтыгъ. Непэ Тэмарэ искусствэхэмкIэ Адыгэ республикэ колледжым эстраднэ вокалымкIэ щырегъаджэх. Хъоджэе Аслъани тэ тиансамблэ щыригъэжьэгъагъ. ЕтIанэ Пшызэ къэзэкъ хорым икъэшъокIо куп хэтыгъ. Непэ ар къашъомкIэ Къэралыгъо академическэ ансамблэу «Налмэсым» ихудожественнэ пащ. Едыдж Виктории илъэс заулэрэ тиансамблэ ибалетмейстер шъхьаIэу щы­тыгъ. Джы ар муниципальнэ ансамблэу «Синдикэм» фэгъэзагъ. Сытемыщыныхьэу къэсIон слъэкIыщт сэнаущыгъэ ин зы­хэлъхэу зыцIэ къесIуагъэхэр профессиональнэу тиколлектив псыхьагъэ зэрэщыхъугъэхэр. Искусствэ лъагэм рыгъуазэхэзэ, ежь-ежьырэу гъэхъагъэхэр ашIы­хэзэ, ыпэкIэ лъыкIотэнхэм иамал яIэ хъуным ар лъапсэ фэхъугъ.

— «Ислъамыем» ыпэкIэ къэтым, неущ ар зыфэдэщтым сыд къяпIолIэн плъэкIыщт?

— А упчIэр цIыф зэфэшъхьафыбэмэ къысатэу къыхэкIы. Произведение пшIы пчъагъэ тирепертуар хэт. Артистхэм къаIон алъэкIыщтыр зэкIэ зэхэу­угъуаемэ, зэпыу имыIэу сыхьатыбэ зэпытэу къябгъэIон плъэ­кIыщт. «Ислъамыем» хэтхэр мэкъэ дахэ зиIэ, сэнаущыгъэ зыхэлъ орэдыIох. Ащ нэмыкIэу, ахэр музыкэм хэшIыкI дэгъу фызиIэ цIыфых. ЗэкIэми пIомэ хъунэу апшъэрэ музыкальнэ гъэсэныгъэ яI. СольфеджиомкIи, хорым хэтхэу орэд къаIонымкIи ухьазырыныгъэ дэгъу зэрагъэ­гъо­­тыгъ. Музыкальнэ Iэмэ-псы­мэхэмкIэ купым ипащэр Лъэцэр Светлан. Сэ сигуадзэхэр Мышъэ Анзауррэ Нэхэе Азэматрэ. Ахэр бэ зыфытегъэпсыхьагъэхэр ыкIи нэужым коллективым пэщэныгъэ дызэрахьанымкIэ цыхьэ афэпшIын плъэкIынэу щытых. Хормейстерыр Агъырджанэкъо Саныят. Ащи иIоф хэшIыкIышхо фыриI. ОрэдкъэIонми, дисциплинэми афэгъэзагъ. Илъэс 30-м хъупхъэу къызгот орэдыIо шIагъоу, Урысыем изаслуженнэ артисткэу ХъокIо Сусанэ. Ад­рэхэми джащ фэдэу дэгъоу бэ къяпIолIэн плъэкIыщтыр. Сыхьат пчъагъэрэ кIорэ репетициехэм, гастрольхэм ахэр апсыхьагъэх. Артистхэм ящыIакIэ псынкIэу къызщыхъухэрэр щыIэх. Ау ахэр ренэу гъогу тетых, пчыхьэр хэ­кIотэфэ нэс концертхэр къатых. ТиIофшIэнкIэ ренэу тызпэшIуекIо­жьын, кIуачIэ къызхэдгъотэжьын фаеу мэхъу.

— Iэшъхьэтет пхъашэу ущыта? Угу шIу-мышIум елъы­тыгъэу уадэзекIуа?

— IофшIэнымкIэ сэ сызышъхьасыжьырэп, артистхэри джащ фэдэнхэу сыфай. ЦIыфым творчествэмкIэ гъэхъагъэ ышIыным пае ренэу Iоф зыдишIэжьын фае. Сэ къыкIэсэIотыкIыжь зэпыт: искусствэм пай нахь, ахъщэм паеп Iоф зыкIэтшIэн фаер. Ныдэлъф амалэу цIыфым иIэхэмрэ игуетыныгъэрэ зэгъу­сэхэу, зышъхьамысыжьэу Iоф зыдишIэжь хъумэ, мылъку лъэныкъомкIи иIофхэр нахь зыпкъ иуцощтых. Ау апэрэ чIыпIэм ахъщэр бгъэуцу хъущтэп. Артис­тыр, музыкантыр щыIэн ылъэ­кIыщтэп исэнэхьат пымылъэу. Пчэдыжьым сыхьатыр 9-м къы­щегъэжьагъэу пчыхьэм сыхьатыр 6-м нэс Iоф ошIэкIэ икъущтэп. Творческэ цIыфыр ренэу мэлъыхъо. Музыкэр къыбдэхъу­гъэу щытын фае. Сэ сыхэмычъы­ежьышъоу бэрэ сыщылъэу къы­хэкIы. Сыда пIомэ мэкъэмакIэхэм сягупшысэ, сищыкIэгъэ усэхэм салъэхъу, классическэ музыкэм бэрэ седэIу. Лъэшэу сыгу рихьыхэрэм ащыщых Малер, Шостакович, Шнитке. Ахэр зыфэдэ къэмыхъугъэ композиторых. ГущыIэм пае, Малер иа I-рэ симфоние седэIу зыхъукIэ гупшысэ куухэм сызэлъаубыты, ащ лъыпытэу ахэр зэхэпфышъун­хэу щытэп. Ахэм уядэIу зэпытыгъэкIи уязэщырэп. УядэIужь хъу къэс нэмыкI цIыф охъу. Мэкъамэхэмрэ псэмрэ Iоф зэдашIэ. Мэкъамэм псэр егъэ­IорышIэ. Мыщ дэжьым композиторыр цIыф лъэпкъэу къызы­хэкIыгъэм мэхьанэ иIэу щытэп. Мэхьанэ зиIэр ащ италант, художественнэ амалхэмкIэ цIыф жъугъэхэм адэгущыIэн зэрилъэ­кIырэр ары. Сэ сызкIэхъопсырэр непэ псэухэрэм ямызакъоу, къыткIэхъухьащтхэми симузыкэ къагурыIоныр ары.

— Сыдэу хъугъэми, артистхэмкIэ, анахьэу етIани езыгъэжьэгъакIэхэмкIэ, мылъку IэпыIэгъум мэхьанэ имыIэу щытэп.

— Ар шъыпкъэ, ау шапхъэхэ­мрэ тариф сеткэхэмрэ ташъхьа­дэкIын тлъэкIырэп. ЕзыгъэжьэгъакIэхэм мэкIэ дэд къаратырэр. Ар тэрэзэп. Ау мыщ фэдэуи бэрэ къыхэкIы: эстраднэ орэдыIом корпоративым орэдитIу горэ къызыщиIокIэ, тэ тиартист езыгъэжьэгъакIэм илъэсныкъом къыратырэ ахъщэм фэдиз къы­IэкIэхьэ. Арышъ, музыкантхэм садеIэн фаеу мэхъу. Ахэм ащыщыбэхэм республикэм и Правительствэ ишIуагъэкIэ фэтэрхэр къаратыгъэх. «Ислъамыем», гухэкI нахь мышIэми, унэ иIэп. Къэралыгъо филармониер ары тызщылажьэрэр. «Ислъамыем» ежь иеу транспорт иIэп, тиIэн фаеу щыт нахь мышIэми. Республикэм и ЛIышъхьэ а Iофыгъохэм язэшIохынкIэ къыддеIэнэу тэгугъэ, ащ фэдэ гугъапIэхэри ыпэкIэ къытатыгъа­гъэх.

— Аслъан, уиколлектив имызакъоу, республикэм имузыкальнэ культури къарыкIощтым узэригъэгумэкIырэм сыщыгъуаз.

— Ары, Адыгейми, хэгъэгуми ямузыкальнэ культурэ хэхъоныгъэ зэрашIырэм симыгъэгумэкIын слъэкIырэп. Общественнэ IофшIэнэу зесхьэрэр макIэп. Адыгеим икомпозиторхэм я Союз сыритхьамат, республикэм и ЛIышъхьэ культурэмкIэ сыриупчIэжьэгъу, культурэмкIэ Советым итхьаматэ сыригуадз. Зыфэгъэзэгъэ лъэныкъомкIэ гъэхъэгъэшхохэр зышIыгъэхэр ары ащ хахьэхэрэр. Зыр теат­рэм, адрэр еджапIэм щэлажьэ, ящэнэрэр сурэтышIэу щыт. Советым хэт пэпчъ культурэмрэ искусствэмрэ зягъэушъомбгъугъэнымкIэ еплъыкIэу иIэр къы­реIотыкIы, предложениехэр къе­хьы. Нэбгырэ шъэныкъо фэдиз Советым хэт, илъэсым тIо тызэрэугъои. ИIофшIэн зэрэзэхищэрэмкIэ культурэмкIэ Министерствэм тифэмэ-бжьымэ тыредгъэхьан тлъэкIыщта? Ащ джэуапыр къетыжьыгъуай. Мафэ къэс министерствэм Iоф гъэнэфагъэ щагъэцакIэ, ау, зэраIо хабзэу, чъыгхэм акъогъу къот мэзри алъэгъун фаеба? КультурэмкIэ Советым изэхэсыгъо Iофыгъо гъэнэфагъэхэмкIэ министрэр къыщэгущыIэ. Тэри ащ фэдэ зэIукIэгъухэм зафэтэгъэ­хьазыры, статистикэр тэугъои, зэфэтэхьысыжьы. КультурэмкIэ къоджэ, район унабэ мы аужырэ илъэсхэм зэрагъэцэкIэжьыгъэр тэркIи гушIуагъоу щыт. Мы лъэныкъомкIэ Iофышхо ашIагъ, республикэм и ЛIышъхьэу Къум­пIыл Мурат ащкIэ лъэшэу тыфэраз. Ау хэта ахэм Iоф ащызышIэщтхэр? КультурэмкIэ Унэр илъэситIу-щыкIэ агъэцэкIэжьын, джырэ шапхъэхэм адиштэрэ оборудование чIагъэуцон алъэ­кIыщт. Ау специалист гъэнэфагъэхэм ягъэхьазырын илъэсипшI пчъагъэ текIуадэ. ГущыIэм пае, композитор е музыковед хъу зышIоигъор илъэсиблэ музыкальнэ еджапIэм, илъэсиплIэ музыкальнэ училищым, илъэситфэ консерваторием ащеджэн фае. Апшъэрэ квалификацие къыратыным пае етIани ар аспирантурэм илъэси 3, докторантурэм илъэси 3 ащеджэ. Ащ фэдэ сэнэхьатым изэгъэгъо­тын пстэумкIи илъэс 22-рэ пэIохьэ. Джащ фэдэу пианист е скрипач хъу зышIоигъори илъэс 16 – 17-рэ еджэн фае. КультурэмкIэ унэхэм джыдэдэм Iоф ащызышIэхэрэм нахьыбэрэмкIэ музыкальнэ гъэсэныгъэ яIэп, ахэр пщэрыхьакIоу е бухгалтерэу щытыгъэх. Ахэм яIофшIэн сыд фэдэ шIуагъа къыкIэкIощтыр? ИскусствэхэмкIэ Адыгэ республикэ колледж­ми, Адыгэ къэралыгъо университетым искусствэхэмкIэ иинститути кадрэхэр къызэрагъэ­хьазырхэрэм шъхьафэу тегущы­Iэгъэн феу сэлъытэ. Орэд къэ­зыIощт, мэкъэмэ Iэмэ-псымэхэм къарызыгъэкIыщт абитуриентхэр зэрэщымыIэхэр, АКъУ-м искусствэхэмкIэ иинститут адыгэ кIалэу, пшъашъэу щеджэ­рэр зэрэмакIэр сшIотэрэзэп. Симфоническэ оркестрэм хэ-тын фаем ипроцент 70-рэ ны-Iэп джыдэдэм зэрагъэуIугъэр. Iэмэ-псымэхэр афикъухэрэп, скрипкэхэм, духовой Iэмэ- псымэхэм къязыгъаIохэрэм ащэкIэх. Хэта ащ гъунэ лъызыфын фаер? Ащ иягъэ музыкальнэ культурэм къекIыщтба? Нэбгырэ пчъагъэ зыщыкIэрэ оркестрэм пае утхэн плъэкIыщта? ИлъэсипшI пчъагъэхэм тыугъоигъэр зыIэкIэд­гъэ­зыжьы хъущтэп. Армырми чIэ­тынагъэр бэ дэд.

— А Iофыгъохэм язэшIо­хынкIэ Адыгеим икомпозиторхэм я Союз сыда мэхьанэу иIэр?

— О зэрэпшIэу, СССР-р зызэбгырэзыжьым творческэ союзхэр общественнэ организацие хъужьыгъэх, ахэм штатхэр, унэхэр ямыIэжь, мылъку къафамытIупщыжь, IэпыIэгъу къарамытыжь хъугъэ. Респуб­ликэм имузыкальнэ щыIэныгъэ­кIэ мэхьанэшхо зиIэгъэ нэбгыри­тIумэ мыгъэ ядунай ахъожьыгъ. Союзым джыдэдэм нэбгыри 7 хэт: сэры, Анзорыкъо Чеслав, КIыргъ Юр, Соколова Алла, Шэуджэн Бэл, Хъупэ Мурат, Гъот Аслъан. Бэдзэогъум Сою­зым хэдгъэхьагъэх респуб­ликэм икомпозиторхэм язэнэ­къокъу щатекIогъэ Артем Пысьрэ Жэ­нэлI Светланэрэ. Апшъэрэ гъэ­сэныгъэ зиIэ а музыкантхэм композитор сэнэхьатыр аIэ къырагъэхьагъ. НыбжьыкIэхэмкIэ гугъэпIэшхохэр, мурадхэр бэу тиIэх. Ахэм шъхьафэу атегущыIэгъэн фае.

— Аслъан, композиторитфымрэ музыковедитIумрэ зэгурыIохэу зэдеIэхэмэ бэ афызэшIокIынэу къысщэхъу. О сыдэущтэу ащ уеплъыра?

— Композиторхэм я Союз Iофэу ышIэрэм цIыфхэр икъоу зэрэщымыгъуазэхэр къызгуры­Iуагъ. «Тыдэ щыIэха шъуикомпозиторхэр?» аIошъ, цIыфхэр къэупчIэх. Хъунэ Мурат Испанием щэпсэу, Гъот Аслъан Канадэм Iоф щешIэ. Ахэм яIоф­шIэн зэрэзэхащэрэм респуб­ликэм исхэр щыгъуазэхэп. Iоф­­шIагъэу яIэхэр зэращэрэ закъомкIэ композиторхэр тилъэ­хъан щыIэнхэ алъэкIыщтэп. Ахэм студентхэр рагъэджэнхэ е мэкъэмэ Iэмэ-псымэхэм къа­рагъэIон фаеу мэхъу. Ар тэрэзэп. Профессиональнэ ухьазырыныгъэ дэгъу зиIэхэр ары ныIэп академическэ музыкэ зытхын зылъэкIыщтхэр. Ау ахэми ар псынкIэу къафыдэкIырэп, кIуачIэу, IэпэIэсэныгъэу яIэр ащ халъхьэ. МыщкIэ хэбзэ Iэшъ­хьэтетхэри, филармониери, къэбар жъугъэм иамалхэри ахэм IэпыIэгъу къафэхъунхэ фае. Сыда филармонием иартистхэм Адыгеим икомпозиторхэм ямузыкэ макIэу къызкIырагъаIорэр? Сыда ащ фэдэ музыкэр нахьыбэрэ радиомкIи, телевидениемкIи къызкIырамыгъаIорэр? Эфирым къихьанхэр, яIофшIагъэхэр къыхаутыныр сыда зыкIэкъиныр? ЗэкIэми телъхьапIэ горэхэр къагъотых. Эфир уахътэр макIэу, цIыфхэр зэдэIунхэу зыфэе музыкэр щымыIэу къараIо. Культурнэ поли­тикэри, пропагандэри щыIэ­жьыхэп пIоми хъущт. Ежь-ежьырэу композиторхэм ягъогу пхыратхъунэу щыта? Хэбзэ Iэшъхьэтетхэм гу къазэралъамытэрэм пае авторыбэмэ агу кIодэу къаIо. Творческэ цIыфхэм IэпыIэгъу ящыкIагъ. Ащ фытегъэпсыхьэгъэ министерствэхэри щыIэх. «Пчъэ пстэуми уатеомэ зыгорэ къызэIукIын» зыфиIорэ шапхъэм тетэу творческэ цIыф пстэури псэунхэ алъэкIыщтэп.

— Мы аужырэ илъэси 10-м зэхалъхьагъэхэм ащыщэу адыгэ музыкальнэ культурэм ихъарзынэщ сыд фэдэхэр ара хэхьащтхэр?

— Ащ хэхьащтых мы аужырэ илъэсхэм сэ Iоф зыдэсшIагъэ­хэр, Артем Пысь исимфоническэ произведениеу «Шыблэ удж» зыфиIорэр. Композиторхэм яаужырэ зэнэкъокъоу щыIагъэ­хэм анахь дэгъоу къащыхахыгъэхэри ащ хэхьанхэу сэгугъэ. Ау дэир ахэм афэгъэхьыгъэу къэбар жъугъэм иамалхэм къа­тырэр зэрэмакIэр ары. ЦIыф жъугъэхэр академическэ музыкэм зэрэпащэщтхэ шIыкIэм культурэмкIэ Советым тыщытегущыIэщт. Композиторхэм я Союзи, ащ хэтхэми непэ фыщытыкIэу къафыряIэр зэблэхъу­гъэн фае. Телевидениер джыри зэхамыщэзэ, Тыкъо Къэплъани, Анзорыкъо зэшхэми япроизведениехэр бэрэ радиомкIэ къатыщтыгъэх. ЦIыфхэри ягуапэу ахэм ядэIущтыгъэх. Непэрэ ныбжьыкIэхэм композиторхэр анэгукIэ ашIэхэрэп. Радиом мэхьанэу иIэр къеIыхыгъ, телевидениемкIэ классическэ музыкэр къатыхэрэп.

— Адыгеим икомпозиторхэм я Союз сыда непэ ышIэрэр цIыфхэр композиторхэм ятворчествэ нэIуасэ фэшIыгъэнхэмкIэ?

— Республикэ зэнэкъокъоу гъэрекIо композиторхэм яIа­гъэм анахь дэгъоу къыщыхахыгъэхэм яIофшIагъэхэр къыдэгъэкIы­гъэнхэ фае. Академическэ музыкэм ифестиваль тиреспуб­ликэ бжыхьэм щыкIощт. Концертым изы отделение адыгэхэм зэхалъхьэгъэ симфоническэ произведениехэр къыщыра­гъэIощтых. Академическэ музыкэм пылъ тилъэпкъэгъухэу дунаим ичIыпIэ зэфэшъхьафхэм ащыпсэухэрэм яконцерт тапэкIэ зэхатщэ тшIоигъу. Адыгэ лъэпкъ­хэм къахэкIыгъэ музыкантхэм ащыщхэр непэ США-м, Канадэ, Тыркуем, Германием ащэпсэух. Ахэм ятворчествэ тыщыгъозэн фае.

— Адыгеим икомпозиторхэм ятворчествэ зэлъягъэ­шIэгъэнымкIэ Интернетыр Iэрыфэгъоу щыта?

— VOU TUBE хэмытэу сищыIэныгъэ непэ къызышIозгъэшIын слъэкIыщтэп. Анахь произведение дэгъухэр ащкIэ къы­хэсэхых, зэсэгъапшэх, ся­дэIу. ШъыпкъэмкIэ, ащ фэдэ каналхэр щымыIэу, къэбархэр икъоу къыпIэкIэмыхьэу джырэ лъэхъаным упсэушъущтэп. Ау ащ пае техникэ дэгъуи, музыкальнэ звукоинженерхэри, композиторхэм я Союз ипортал Iоф дэзышIэщт блогерхэри уиIэн­хэ фае. Джыдэдэм ахэм тарэгущыIэ ныIэп, мурад горэхэри тиIэх. Уахътэм ыуж тыкъызэринэрэр къызгурэIо. Ау тытхьаусыхэн, зэкIэри дэи тIон фаеу ащ къикIырэп. Iофыгъохэр сыдигъуи щыIагъэх. Iоф тшIэн, гухэлъэу зыфэдгъэуцугъэхэм тафэкIон фае.

— Аслъан, сыда джыдэдэм Iоф зыдашъушIэрэр?

— Симфоническэ оркестрэм къыригъэIощтхэм джыдэдэм садэлажьэ. «Ислъамыем» ирепертуар щыщхэм ягъэхьазырынкIэ технологиякIэхэм дэгъоу ащыгъозэ скъоу Азэмат ишIуа­гъэ къэкIуагъ. Зигугъу къэсшIырэр симфоническэ оркестрэм тегъэпсыхьэгъэ «Ны­дэлъф мэкъамэхэр», «Рапсодиер», «Рондо» зыфиIорэр ыкIи нэмыкIхэр ары. Композиторхэм я Союз иIофшIэн нахьышIоу зэрэзэхищэщт шIыкIэм лъэшэу сегъэгумэкIы. Гухэлъыбэ зэрэтиIэр пшIошъ гъэхъу. «Ислъамыем» иконцертэу шэкIогъум щыIэщтым изыфэгъэхьазырын охътэшхо пэIохьэ.

— Аслъан, уишъхьэгъусэрэ орырэ шъуизэфыщытыкIэхэм афэгъэхьыгъэу тIэкIу къысфэпIуатэ сшIоигъуагъ.

— Сишъхьэгъусэу Мирэрэ сэрырэ тыгу зэфихыгъэу тызэ­дэпсэу, тIэ зэкIэдзагъэу зы щыIэныгъэ гъогум тызэдытет. ТикIали, тикъорэлъфхэри зыпIугъэ, ренэу кIэгъэкъон пытэу сиIэ шъхьэгъусэм лъэшэу сыфэраз, лъытэныгъэшхуи фэсэшIы.

ДэгущыIагъэр Алла Соколова.