Адыгэхэм ямытхыгъэ унашъохэр сыдигъуи пытэу зэрахьэщтыгъэх: нахьыжъ-нахьыкIэ, Iахьыл-лыщыщ, блэгъэ ыкIи гъунэгъу зэфыщытыкIэхэр. А зэкIэм алъэпсагъэр шъхьэкIэфэныгъэр ары.

Унагъом ис хъулъфыгъэр мышхэу, быныр Iанэм пэтIысхьэщтыгъэп. Бысым­гощэ-пщэрыхьакIом нэмыкI щыуанышъхьэр къытырихын фитыгъэп; хэти ащ хэIабэщтыгъэп. Нэнэжъхэр — пщэры-хьакIо дэгъухэр унагъо пэпчъ иIагъэх, ахэм а IэнатIэр зыIэкIатIупщыщтыгъэп.

Бын-унагъохэр Iужъугъэх: нэбгырэ 13 – 9 – 7 арысхэу, етIани, къэзыщагъи, къащэгъакIи шIурышIукIэ зыхагъэкIыщтыгъэхэп, ахэм шъхьафы зашIын залъэкIыщтыгъэр, сабый бын хъугъэхэу, пщыкъо­хэм ащыщ къызищэкIэ ары. КъаIотэжьы, зэшитIури, гощэжъри, атэшыпхъури, кIэлэцIыкIухэри а зы унэ кIыхьэм – унищым, зым ылъыпэгъу адрэр илъэу, зэрэщыпсэущтыгъэхэр, ау Iуи, шIи ахэлъыгъэп.

Мафэ горэм, зэрихабзэу, гощэ-нанэр пчэдыжьыпэм дэгъоу пщэрыхьагъэ, картоф щыпс плъыжьыбзэ щыуанышхори, пIэстэ чугунри хьакум тыригъэуцукIыжьхи, мычыжьэу щыс ныом дэжь сымэджаплъэ кIуагъэ.

НысакIэр бэрэ егупшысагъэп: щыпс лэгъэ куур псынкIэу мэкIаим къыдихи, мэIэшIуер (къонымэ-бжьыныфщыгъумэр) хилъэсыкIэу ригъэхъуагъ, пIастэр икIа­сэпти, хьалыгъу цэкIэшхо плъыжьыбзэр дишти, хифыхьэзэ щыпсыр тырилъэ­кIагъ. ЗыдишIэжьэу, ыгукIи нахь къэшъо­шIуагъ. Гуащэм къызэрэриIуагъэу, пэнэ пхъэн­кIыпхъэшхор ышти, фэе-фэмыяшъоу, къуй-къуеу, мокIэ-мыкIэ шIойхэм яцыпаоу дэуцуагъ.

Сыхьат фэдиз тешIагъэу гуащэр къэ­кIожьыгъ, коцыр губгъом къыращыжьыти а мафэм, кIалэхэри къыдэхьажьы­гъэх. Къыпхахъомэ, тхъагъоба?! Нэрэ-Iэрэм кур аунэкIи, дэкIыжьыгъ, ежьхэри – быным якIали, гъунэгъу кIэлитIури, нэнэжъ дахэ иIанэ фэзэщыгъэхэу, Iанэ лъэкъуи­щым пэтIысхьагъэх. Гуащэм щыуан шъхьатеIубэр къызэрэтырихэу, мо щыпс шIыгъакIэм зыгорэ зэрэхэIэбагъэр, IэпитIу фэдизкIэ итыр къызэрекIотэхыгъэм гу лъитагъ – игопа­гъэп. Ау быныр ыгъашхи, шыкъухэри зэIуихыжьыгъ. МыдыкIэ нысэр пхъэнкIэ-мыпхъэнкIашъу, ыныбэ икъу­гъэшъ, орэдыр кIеIукIы – «дэгъоу ес­шIагъ, гощэ хьарамыжъым!» – зэреIожьы, ау имыхьамелэ сыд ышIыгъэми зэрэIэшIу дэдэр егъэшIагъо.

КIалэхэм ауж бынри зэхэтIысхьи шхагъэ, нысэми (ешIэ пшIошIа къышIагъэмэ) лагъэу фытыригъэуцуагъэр джыри зэкIилъэкIагъ. Iани-жъуани Iуахыжьи, шхэгъур икIыгъэу, гощэ-нанэр нысэм къеджагъ: «джынэ къынэуж гъо­мылэпхъэ ухьазырыгъэ хьакум теткIэ, ащ нахьыбэ ухэмыIэбэжь», – ыIуи, иIофхэм гуащэр ауж ихьажьыгъ. «Ащ къымышIэнрэ гу зылъимытэнрэ щыIа? СыкъишIагъ, – ыIуагъ нысэм, ежь зышIохые дэдэу. – Адэ лыщыпсым фэдэу, IэшIу дэда- гъэшъ!»

Мамырыкъо Нуриет.