Электричествэр, газыр щэмыIэфэхэ, адыгэхэр зэрыпсэугъэхэр хьакур ары. Унэшхоми, пщэрыхьапIэу ащ пэIутыми, щагуми хьакухэр арытыгъэх, ащашIыщтыгъэх. Хьаку тэрэз-дэгъур хэткIи былымышхуагъ; тэрэзэу жьыр кIэпщэу, Iугъор къымыдзэу, дахэу икIэу, пхъабэ темыкIуадэу, машIор дахэу щызэкIэуIоным мэхьанэ иIагъ. ХьакушIхэри хъоигъэх – урыси, адыги, нэмыкIи – чыракIор багъэ.

Унагъом ипщэрыхьапIэ ит хьакур зышIыгъэ урыс ныошхо джадэм, адыгэмэ егъашIэм ахэсыгъэм, хьакур дэгъоу ышIыщтыгъ, ау ыгу къытыримыдзагъэмэ, къыпфэмыкIони ылъэкIыщтыгъ. Щагум дэт хьакушхор зэщыкIыгъэти, тэрэзэу рагъэшIыжьымэ ашIоигъоу, бысымгуащэр ышъхьэкIэ урыс ныоу ТыркухъанкIэ заджэщтыгъэхэм лъыкIуагъ, илъэгъун риIуагъ. Фэе-фэмыешъо шIагъоу, «Сэ бэшIагъэ хэти сызыфэмыкIожьырэр, ау «Нысэ» (нахь ныбжьыкIэхэм джары зэряджэщтыгъэхэр), о тыдэ усхьыжьын, боу уишъхьэгъусэ сэ ишIуагъэ къысэкIыгъ, – ыIозэ, пчэдыжьыпэр икIыгъо имыфагъэу къакIуи, сыхьат заулэ жьы къымыщэу, ятIи, пси, чырбыщи, нэмыкIи рахьылIэзэ Iоф ышIагъ, шIукIаеу рифылIагъэу, щэджэгъуашхэр къэсыгъ.

— А Тыркухъан, моу къыпэкIи жьы тIэкIу зыIугъахь, чэтщыпсри, нэмыкI шхыныгъохэри хьазырых, — риIуагъ бысымгуащэм. Адрэм имыгопэ шIагъоу, зитхьакIыгъ, пэтIысхьагъ Iанэ шIыгъэм, ау мэгумэкIы: «Сэ зызгъэтхъэнэу, сшIэн сымышIэу мыщ сыкъэкIуагъэп, — еIо, зыгорэ етIани къыIомэ зэрэшIоигъор гъуащэрэп… — тэ тиунэ сыфаемэ сыщышхэшъущт, нысэ…»

Хъурэм гу лъити, хьакур езгъэшIырэ бысымгуащэм, IугушIукIи, ныо IэпэIасэм риIуагъ: «СыолъэIу, шхэ, уулэугъ, узэкIэутыгъ, ахъщэ осапкIэри мары хьазырэу пфэзгъэтIылъыгъ», — ыIуи, столтехъор къыIэти, ригъэлъэгъугъ.

Ащ ыуж хьакушIым «арымэ хъун!» ыIуи, етIысылIи, тырилъакIэу шхагъэ; етIанэ иIоф пидзэжьи, хьакури цыкъ-мэкъэу къызэтыригъэпсыхьагъ. Iофыр зеухым, ахъщэри, ечэндым ыгъэжъэгъэ щэлэмэ фабэри фырилъхьи Нысэм ныошхор ыгъэкIотэжьыгъ, ау а хъугъэ-шIагъэр, зыгорэм нэе-псыягъэ къызыхафэрэм, къаIотэжь икъугъ.

Мамырыкъо Нуриет.