АР-м и Къэралыгъо Совет – Хасэм я LXIV-рэ зэхэсыгъо тыгъуасэ иIагъ. Ащ хэлэжьагъэх АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, министрэхэм я Кабинет хэтхэр, федеральнэ ыкIи республикэ ведомствэхэм, къулыкъухэм япащэхэр, нэмыкIхэр. Зэхэсыгъор зэрищагъ Парламентым и Тхьаматэу Владимир Нарожнэм.

Яхэнэрэ зэIугъэкIэгъумкIэ мыр аужырагъ. Илъэситф Iоф­шIагъэм фэгъэхьыгъэ видеороликкIэ ар къызэIуахыгъ. Нэ­ужым лъэныкъо зэфэшъхьафхэм афэгъэхьыгъэ хэбзэгъэуцугъэ­хэм япроектхэм атегущыIагъэх, аштагъэх.

АР-м и ЛIышъхьэ кIэщакIо фэхъугъэу цIыфхэм яфитыныгъэхэр къэухъумэгъэнхэмкIэ АР-м и Уполномоченнэ фэгъэ­хьыгъэ законым зэхъокIыныгъэ­хэр фашIыгъэх. Ащ истатус фитыныгъэу къыритыхэрэр уахътэм диштэу гъэкIэжьыгъэнхэм, Iофэу ышIэрэм нахьыбэу шIуагъэ къытыным ахэр афытегъэпсыхьагъэх.

АР-м ихэбзэгъэуцугъэу къэралыгъо тынхэм афэгъэхьыгъэм зэхъокIыныгъэхэр фэшIыгъэнхэми депутатхэм дырагъэштагъ. Республикэм иапшъэрэ тынэу «Адыгеим и Щытхъузехь» зыфиIорэр зыфагъэшъошэщтхэр ащ къегъэнафэ. Джащ фэдэу 2022-рэ илъэсым ищылэ мазэ и 1-м къыщыублагъэу ар къыз­фагъэшъуашэхэрэм зэтыгъо ахъщэ тынэу сомэ мин 300 къаратынэу къыщыдэлъытагъ.

ЦIыфхэр социальнэу къэухъу­мэгъэнхэм, хэушъхьафыкIыгъэ купхэм, щыIэныгъэм чIыпIэ къин ригъэуцуагъэхэм къэралыгъо IэпыIэгъу ятыгъэным япхыгъэ Iофхэм депутатхэр мызэу, мы­тIоу атегущыIагъэх. Мары мы зэхэсыгъоми ыпкIэ хэмылъэу социальнэ фэIо-фашIэхэр зыфагъэцэкIэщтхэм яспискэ зегъэ­ушъомбгъугъэным фэгъэхьыгъэ зэхъокIыныгъэхэр законым щыфашIыгъэх. Джы ащ фэдэ фэгъэкIотэнхэр зиIэхэм Советскэ Союзым, Урысые Федерацием, социалистическэ Iоф­шIакIэм ыкIи УФ-м IофшIэнымкIэ ялIыхъужъхэр ахэхьэх.

АР-м и УплъэкIокIо-лъытэкIо палатэ фэгъэхьыгъэ хэбзэгъэуцугъэм зэхъокIыныгъэу фашIыгъэхэм ащ ипащэ игъэнэфэн УФ-м и УплъэкIокIо-лъытэкIо палатэ фэгъэзэгъэнэу къащы­дэлъытагъ. НахьыпэкIэ мы къу­лыкъум итхьаматэ Къэралыгъо Советым — Хасэм щагъэнафэщтыгъ.

Джащ фэдэу АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм идепутатхэр УФ-м оборонэмкIэ иминистрэу Сергей Шойгу фэгъэзэгъэ джэпсалъэм тегущыIагъэх ыкIи дырагъэштагъ. Грузиемрэ Абхъаз Республикэмрэ азыфагу къитэджэгъэгъэ зэо-зэпэуцужьым хэлэжьагъэхэр ащ фэдэ заохэм яветеранхэм ахэ­лъытэгъэнхэм ар фэгъэхьыгъ.

Мыхэм анэмыкIэу Къэралыгъо Советым — Хасэм и Рег­ламент, ащ идепутат истатус, бюджет процессым, административнэ хэукъоныгъэхэм, чIыгу зэфыщытыкIэхэм, къэлэгъэпсыным, чIыпIэ зыгъэIорышIэжьыпIэхэм, къоджэ псэупIэ койхэм яIофшIэн, муниципальнэ къулыкъум, псэушъхьэхэм узэрадэзекIощтым афэгъэхьыгъэ хэбзэгъэуцугъэхэм зэхъокIыныгъэ­хэр афэшIыгъэнхэм афэгъэхьыгъэ законопроектхэм, законхэм атегущыIэхи аштагъэх.

А зэпстэумэ ауж АР-м и Къэ­ралыгъо Совет — Хасэм илъэситфым Iофэу ышIагъэр кIэкIэу къызэфихьысыжьыгъ ащ и Тхьаматэу Владимир Нарожнэм.

— Яхэнэрэ зэIугъэкIэгъум илъэситфэу Iоф зэришIагъэр хэбзэихъухьан IофшIэнымкIэ зэрэбаигъэм имызакъоу, федеральнэ ыкIи шъолъыр мэхьанэ зиIэ хъугъэ-шIэгъабэ къы­хэ­фагъ. ГущыIэм пае, УФ-м и Президент ихэдзынхэр, АР-м и ЛIышъхьэ игъэ­нэфэн, Хэгъэгу зэошхом ТекIоныгъэр къызщыдахыгъэр илъэс 75-рэ зэрэхъугъэр, УФ-м и Конституцие гъэтэрэзыжьынэу фашIыгъэхэм апае щыIэгъэ мэкъэтынхэр, пенсиехэмкIэ системэм зэхъокIыныгъэшхоу фэхъугъэхэр, къэ­ралыгъо ыкIи шъолъыр программэу, лъэпкъ проектэу субъектхэм ащыра­хьы­жьа­гъэхэр, щыIэныгъэр тIоу къэ­зыгощыгъэу, цIыфхэм япсауныгъи, экономикэми зэрары­шхо къафэзыхьыгъэ коронавирусыкIэр… Мыхэм зэкIэми Пар­ламентым тишъолъыр цIы­фэу исхэм, рес­публикэм ипащэ, гъэцэкIэкIо ыкIи муниципальнэ хэбзэ органхэм ягъу­сэу иIахь лъэ­кIэу иIэмкIэ ахилъхьагъ, — къыIуагъ Парламентым ипащэ.

А уахътэм респуб­ликэм хэхъоныгъэу ышIыгъэхэм къатегущыIэзэ, бюджетыр фэдитIукIэ нахьыбэ зэрэхъугъэр, къэралыгъо грант зэфэ­шъхьафыбэ къызэрэ­IэкIэхьагъэр къы­Iуагъ. Хэбзэгъэуцу­гъэу Iоф зыдашIагъэ­хэм кIэкIэу къатегущыIагъ, законихъу­хьэхэм я Советэу Парламентым щызэхэщагъэм, Ныбжьы­кIэ парламентым яIофшIэн, ЮРПА-м, федеральнэ хэбзэ­ихъухьэ органхэм зэрадэлэжьагъэхэм ягугъу къышIыгъ, «Правительственнэ сыхьатхэм» Iофыгъоу къащаIэтыгъэхэм къащыуцугъ.

Владимир Нарожнэм ипсалъэ икIэухым АР-м и ЛIышъхьэ, министрэхэм я Кабинет, федеральнэ ыкIи республикэ къулыкъухэм, депутатхэм закъыфигъэ­загъ. Зэпхыныгъэ зэдыряIэу, зэгурыIохэу зэрэзэдэлэжьагъэ­хэм шIогъэ ин къызэритыгъэм къыкIигъэтхъызэ, пстэумэ зэрафэразэр къыIуагъ. КъэкIощт яблэнэрэ зэIугъэкIэгъум идепутат хъунэу зикандидатурэ къэзыгъэлъэгъощтхэм хэдзынхэмкIэ кампанием ягухэлъхэр къащыдэхъунхэу къафэлъэIуагъ.

Джащ фэдэу яхэнэрэ зэIу­гъэкIэгъум идепутатхэм закъыфигъэзагъ АР-м и ЛIышъхьэ и Къэралыгъо упчIэжьэгъоу, Мые­къопэ къэралыгъо технологическэ университетым ипрезидентэу ТхьакIущынэ Аслъан. Республикэм ипэщэ IэнатIэ зыщыIутыгъэ уахътэу мы зэIу­гъэ­кIэгъум къыхиубытагъэм шIогъэ ин къытэу зэрэзэдэлэжьагъэхэм, кIэщакIо зыфэхъу­гъэхэм япхырыщынкIэ къотэ­гъоу сыдигъокIи зэриIагъэхэм ащ къыкIигъэтхъыгъ, гущыIэ фабэхэмкIэ къафэлъэIуагъ.

Пстэумэ ауж АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат гущыIэр ыштагъ. Илъэситфым къыкIоцI яхэнэрэ зэIугъэкIэгъум идепутатхэм шIогъэшхо хэлъэу яIоф­шIэн зэрэзэхащагъэм фэшI нэбгырэ пэпчъ зэрэфэразэм республикэм ипащэ къыкIигъэтхъыгъ. А уахътэм щыIэныгъэм илъэныкъо пстэур къызэлъызыубытырэ лъэпкъ проектхэр, АР-м социальнэ-экономическэ хэхъоныгъэхэр егъэшIыгъэнхэм фытегъэпсыхьэгъэ Унэе программэр ехьыжьагъэ хъугъэх. Ахэм япхырыщын республикэ Парламентым идепутатхэм яIоф­шIэгъэ ин хэлъ.

— Республикэ бюджетыр зэтегъэуцогъэным тыпылъыгъ, социальнэ Iофхэри тщыгъуп­шагъэхэп. Псауныгъэм икъэу­хъумэн, гъэсэныгъэм, культурэм, спортым хэхъоныгъэ­хэр ягъэшIыгъэнхэр, цIыфхэм IэпыIэгъу ятыгъэныр ары анахь шъхьаIэу ар зыпэIудгъэхьагъэр. Ащ фэдэ екIолIакIэр лъэпкъ гухэлъхэр гъэцэкIэгъэнхэм, цIыфхэм ящыIакIэ нахьышIу шIыгъэным афэIорышIэ, — къы­Iуагъ КъумпIыл Мурат.

Республикэм ихэбзэ гъэцэ­кIэкIо ыкIи законихъухьэ органхэм зэгурыIоныгъэ азыфагу илъэу зэрэзэдэлэжьагъэхэм мэхьанэ зэриIэм, сенаторхэмрэ УФ-м и Къэралыгъо Думэ идепутатхэмрэ IэпыIэгъушхо къызэрафэхъугъэхэм ЛIышъхьэм къыкIигъэтхъыгъ. ХэушъхьафыкIыгъэу НыбжьыкIэ парламентэу Къэралыгъо Советым – Хасэм щызэхащагъэм игугъу къышIыгъ. Зэпахырэ узэу дунаир зэлъызыкIугъэм илъэхъан шIушIэ IэпыIэгъоу депутат пстэумэ къатыгъэм пайи ирэзэныгъэ къыриIотыкIыгъ.

— ТапэкIи Адыгеим шIуагъэ къыфэзыхьыщт гъэхъэгъакIэ­хэр шъушIынхэу, къыкIэлъыкIорэ зэIугъэкIэгъум хэхьанэу зикандидатурэ къэзыгъэлъэгъощтхэм ягухэлъхэр къадэ­хъун­хэу сышъуфэлъаIо, тхьа­шъуегъэпсэу, шIоу щыIэ пстэур къыжъудэхъунэу шъу­фэтэIо, — къафэлъэIуагъ рес­публикэм ипащэ.

Нэужым Адыгеим и Парламент идепутатэу, ащ и Аппарат иIофышIэу тын лъапIэхэмкIэ ыкIи рэзэныгъэ тхылъхэмкIэ къыхагъэщыгъэхэм ахэр аритыжьыгъэх.

АР-м и ЛIышъхьэ иунашъокIэ республикэм итын анахь лъапIэу «Адыгеим и Щытхъузехь» зыфиIорэр къыфагъэшъошагъ Къэралыгъо Советым — Хасэм и Тхьаматэ игуадзэу Шъэо Аскэр.

АР-м и ЛIышъхьэ ирэзэныгъэ тхылъхэмкIэ къыхагъэщыгъэх депутатхэу Юрий Гороховыр, Александр Лобода, ШъэоцIыкIу Сыхьатбый, Елена Любченкэр, Шэуджэн Тембот, Карен Мнацаканьян, Алла Чернышовар, АР-м и Парламент и Аппарат ипащэу Зеушъэ Айдэмыркъан, иIофышIэхэу Тамара Сидельниковар, ХьакIэмызэ Аидэ.

Мы зэхэсыгъомкIэ АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм ияхэнэрэ зэIугъэкIэгъу иIофшIэн зэфишIыжьыгъ. КъыкIэлъыкIорэ яблэнэрэм идепутатхэм яхэ­дзынхэр Iоныгъо мазэм щыIэщтых.

ХЪУТ Нэфсэт.