Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат игъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьынхэр зыщы­кIорэ лъэпкъ унэу Пушкиным ыцIэ зыхьырэм тыгъуасэ щыIагъ, ыпэкIэ пшъэрылъэу къыгъэу­цугъэхэр зэрагъэцакIэхэрэм, IофшIэнхэр зэ­рэлъыкIуатэхэрэм защигъэгъозагъ.

Шъугу къэдгъэкIыжьын, Пушкиным ыцIэ зыхьырэ лъэпкъ унэр шъолъыр мэхьанэ зиIэ культурнэ кIэнэу щыт, ар 1901-рэ илъэсым ашIыгъ. Аужырэу гъэцэкIэжьынхэр зыщыкIуа­гъэхэр блэкIыгъэ лIэшIэгъум ия 60-рэ илъэсхэр ары.

Адыгеим социальнэ-экономикэ хэхъоныгъэ ышIыным иунэе программэ ишIуагъэкIэ архитектурэм исаугъэт агъэ­кIэжьын амал щыIэ хъугъэ. Ащ сомэ миллиони 162-рэ фэдиз пэIуагъэхьагъ.

ГъэцэкIэжьын IофшIэнхэр блэ­кIыгъэ илъэсым рагъэжьагъэх ыкIи бжыхьэм ехъулIэу аухынхэу ары. Псэуалъэм изэтегъэпсыхьан фэгъэзагъэхэр пшъэдэкIыжьэу ыхьырэмкIэ гъунэпкъэ гъэнэфагъэ зиIэ обществэу «Термострой» зыфи­Iорэм испециалистхэр ары. Ре­ставраторхэри IофшIэным къыхэлажьэх.

Адыгеим культурэмкIэ иминистрэу Аулъэ Юрэ къызэри­IуагъэмкIэ, проектым диштэу Iофтхьабзэхэр зэкIэ зэхащэх. АР-м и ЛIышъхьэ пшъэрылъэу къафишIыгъэм изэшIохын къыдыхэлъытагъэу псэуалъэр зэрифэшъуашэу агъэцэкIэжьыным ыкIи шапхъэхэм адиштэхэрэ материалхэр агъэфедэнхэм анахьэу анаIэ тырагъэты.

Непэрэ мафэм ехъулIэу агъэ­цэкIагъэм КъумпIыл Мурат зы­щигъэгъозагъ. ПсэолъэшIхэм псырыкIуапIэм исистемэ изэ­тегъэпсыхьан, гъэкIэжьын Iоф­шIэнхэм ащыщхэр зэшIуахыгъэх. Пчъэхэм яхэгъэуцон фежьагъэх, дэпкъыхэр зэщыз ашIых, инженернэ коммуникациехэр зэтырагъэпсыхьэх, нэмыкI IофшIэнхэри агъэцакIэх.

ЦIыфхэр зычIэсыщтхэ залым, балконхэри дыхэтхэу, чIыпIэ 306-рэ иIэщт, ащ ыкIоцIи агъэ­кIэжьыгъ. Мы охътэ благъэм къэзыгъэнэфхэрэ пкъыгъохэр (люстрэхэр), электричествэ ры­кIуапIэхэр зэблахъущтых.

Дэпкъхэм арагъэкIущтхэ материалхэр хьазырых, декора­циехэр хъураеу къекIокIынхэм фытегъэпсыхьэгъэ механизма­кIэхэр агъэуцугъэх. Джащ фэдэу ящыкIэгъэ оборудованиер зэрагъэгъотыгъ. Сэкъатныгъэ зи­Iэхэр Iэрыфэгъоу мыщ къекIо­лIэнхэ ыкIи чIэхьанхэ амал яIэ­ным иIофыгъо игъэцэкIэни зыщагъэгъупшэрэп.

Адыгеим и ЛIышъхьэ псэуа­лъэм игъэцэкIэжьын фэгъэзагъэхэм анахьэу анаIэ зытырагъэтынхэ фаехэм къащыуцугъ. Мыщ къыпэIулъ чIыпIэр зэтегъэ­псыхьэгъэныр, объектым итеп­лъэ гъэцэкIэжьыгъэныр пшъэ­рылъ шъхьаIэу къыгъэнэфагъэх.

— Пушкиным ыцIэ зыхьырэ унэр — зыми фэмыдэ псэуалъ. Республикэм итеатрэ ылъэ теу­цоным ыкIи хэхъоныгъэ ышIыным итарихъ мыщ епхыгъ. Театрэр зычIэт унэм Мыекъуапэ къызэригъэдахэрэм дакIоу, шъо­лъырым икультурнэ щыIакIэ игупчэ шъхьаIэхэм сыдигъуи ащыщыгъ.

Арышъ, зыми фэ­мыдэ архитектурэм исаугъэт къэтыухъумэным мэхьанэшхо иI. Ащ дакIоу театральнэ коллективхэм ягухэлъхэр щыIэныгъэм щыпхыращынхэ, къяуалIэхэрэ цIыфхэр агъэгушIонхэ алъэкIыным ­афэшI непэрэ шапхъэхэм ади­штэ­хэрэ амалхэр аIэкIэлъынхэ фае, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.

Пушкиным ыцIэ зыхьырэ унэм непэ Iоф щашIэ АР-м и Лъэпкъ театрэрэ Урыс драматическэ театрэмрэ.

Адыгеим и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу