Коронавирусым пэшIуекIорэ вакцинациер кIугъэн зэрэфаем еджэнджэшыхэрэм врачхэм ягущыIэ афагъазэ. ТиупчIэхэм яджэуапхэр къезытыжьырэр Адыгэ республикэ клиническэ сымэджэщым ипульмонологическэ отделение ипащэу Нэхэе Мир.

Тэу З.: Вакцинациер зышIырэ цIыфхэм сыд япкъышъол зэхъокIыныгъэу фэхъухэрэр? Бэ ащ щэщынэ, шIуагъэу ыкIи зэрарэу ащ хэлъыр сыд фэда?

Нэхэе М.: Сыд фэдэ вакцинэми пкъышъолыр узым пэшIуекIон ылъэкIынэу, антитела зыфаIохэрэр лъым хигъэхьанхэу ары пшъэрылъэу иIэр. Ау ащ процентишъэ къыуитырэп умысымэджэнэу, вакцинэм емылъы­тыгъэу сымаджэхэрэри щыIэх – узыр нахь псынкIэу, къямыхьылъэкIэу ащ фэ­дэхэм апэкIэкIы. Иммунитет фэхъущтмэ цIыфым бэкIэ ежь елъы­тыгъ. Псауныгъэм фэсакъырэ цIыфхэм — тутын, шъон пытэ зымыгъэфедэ­хэрэм, лые къэзымыщэчыхэрэм, спортым пылъхэм, шхэгъу уахътэхэр блэзымыгъэкIы­хэрэм яиммунитет нахь пыт ыкIи вакцинэм ишIуагъэ нахь якIы. Антитела зыфэмыхъу­хэрэри щыIэх. Ахэм япчъагъэ зэфэшъхьафын ылъэкIыщт. Ау мутацие зыфэхъурэ вирусым упэшIуекIоным пае, вакцинэр антитела пчъагъэм емылъыты­гъэу, зыхябгъалъхьэмэ нахьышIу, сымэджэгъа­кIэхэм анэмыкIэу. Шъоу­щыгъууз, гууз зиIэхэми уафэсакъын фае, медицинэ ушэтынхэм ауж ахэм ахэлъхьэгъэн фэе вакцинэм игъэнэфэн врачэу гъунэ алъызыфыхэрэм япшъэрылъ.

Тэу З.: Вакцинэ зыхэзылъхьагъэхэм ащыщхэр хьылъэу сымэджэжьхэу къыхэкIыхэу аIо…

Нэхэе М.: Вакцинэ зыхэзылъхьагъэхэм ащыщхэр хьылъэу сымэджэжьыгъэхэу тишъолъыр­кIэ къахэкIыгъэп. ТиIофшIэгъу­хэу ковиднэ госпитальхэм Iоф ащызышIэхэрэм ар къаушыхьаты. Ау вакцинэр джахэм зыхамылъхьэгъагъэмэ сыда къарыкIощтыгъэр? «Свиной гриппкIэ» тызаджэщтыгъэм цIыфхэр зэригъэсымаджэщтыгъэхэр, зидунай зыхъожьыхэрэр сымэджагъэхэм бэу къазэрэхэкIыщты­гъэр къэтэшIэжьы. Вакцинациер мыхъугъагъэмэ, вирусым нахь зиушъомбгъущтыгъэ. Вакцинэм ащыгъум ишIогъэшхо къэкIуагъ. Коронавирусри ащ фэд ныIа. Тыпэмыуцумэ тызэлъикIущт, вакцинэм сымаджэхэрэм япчъа­гъэ нахь макIэ ышIыщт, сымэ­джа­гъэхэми бэкIэ нахь IэшIэхэу апэкIэкIыщт. Джыдэдэм вакцинэм пэуцухэрэм яграждан пшъэдэкIыжь ерэгупшысэх. ЦIыфхэм вакцинацием зыща­дзые зыхъукIэ нахьыбэ сымэ­джэщт. Сымаджэхэрэм яIэзэ­хэрэ врачхэм яIофшIэн хэхъощт, сымэджэщхэм цIыфхэр чIизы ащыхъущт. Эпидемием пэуцужьыгъэ врач тхьапша сымаджэ хъугъэр?! Ахэм ащыщыбэми ядунай ахъожьыгъ. Нэбгырэ пэпчъ ипшъэдэкIыжь ины мыщ фэдэ уахътэм.

Тэу З.: Пульмонологие отделением непэрэ мафэм ехъулIэу сыд фэдиза сымаджэу чIэ­лъыр? Сыдэу- щтэу ахэм шъуяIазэрэ?

Нэхэе М.: Тиотделение джыдэдэм нэбгырэ 20-м ехъу чIэлъ. КовидкIэ сымэджагъэхэм ре­абилитацие ятэгъэкIу. Вирусыр къызэгоогъэхэ органхэр тэушэтых, такIэрэплъы, цIыфыр зэтеуцожьыпэным иамалхэр зетэхьэх. КIэу къытхэхьэгъэ коронавирусымкIэ сымэджагъэ­хэм язэтегъэуцожьын Iэзэн шэпхъэ гъэнэфагъэхэр пылъэу щыт. Непэ врачхэм яIэ хъугъэхэ шIэныгъэхэр зэкIэ тэгъэфедэх.

Тэу З.: Отделением Iут врачхэм ащыщхэр коронавирусыр къежьэ­гъакIэу апэу сымэджа­гъэхэм ахэтыгъэх. Вакцинациер акIугъа?

Нэхэе М.: Вакцинацием имэхьанэ къагурыIоу тиIофшIэгъу­хэм зыщадзыерэп, яанализхэм ялъытыгъэу вакцинациер акIугъ. Вакцинэр зэкIэ штамхэм апэуцурэп. Анахь щынагъохэр джыдэдэм индийскэ ыкIи британскэ штамхэр арых. Вакцинэ зыпшIыкIэ ахэр къыомыолIэнхэм, къыо­олIагъэми нахь псынкIэу узыр ппэкIэкIыным игугъапIэ щыI, нэмыкI шIыкIэ непэ врачхэм аIэкIэлъэп. Арышъ, ар къызфэдгъэфедэн фае. Вакцинэ зымышIыхэрэр е пэуцухэрэр ерэгупшысэх коронавирусым цIыфхэр хьылъэу зэригъэсымаджэхэрэм, реанимациехэм ачIэлъхэу зидунай зыхъожьы­хэрэм япчъагъэ нахьыбэ зэрэ­хъу­гъэм.

Тэу З.: Бзылъфыгъэ лъэ­рымыхьэхэм ыкIи сабыйхэм вакцинэ ахэлъхьэгъэным сыдэущтэу уеплъырэ?

Нэхэе М.: Гамалей ыцIэ зыхьырэ гупчэм ипащэу къызэраIорэмкIэ, бзылъфыгъэ ныбжьыкIэхэу сабый къызпыфэнхэу фаехэм вакцинэр ащ ыпэкIэ ашIымэ нахьышIу. Сабыйхэми илъэс 12-м къыщегъэжьагъэу илъэс 18-м нэс къыхиубытэхэу вакцинэр ахэлъхьэгъэным иуна­шъо хаплъэх. Ащ фэдэу врачхэр зыкIегупшысэхэрэр индийскэ штамыр сабыйхэм къапэхьэ ыкIи хьылъэу ыгъэсымаджэхэрэри къахэкIых. Джыри мэхьанэ зиIэхэм ащыщ цIыфыр ежь-ежьырэу сыд фэдэрэ узми пэуцужьын ылъэкIыныр. Ащ фэен ыкIи Iоф дишIэн фае. «Спутник V» вакцинэр зэкIэмэ апэ итэу алъытэ, аллергие зиIэхэм анэмыкIыкIэ «противопоказание» зыфаIорэм фэдэ иIэп. Ковивак, Эпивак вакцинэхэри агъэфедэх, нахь псынкIэу зыхэзылъхьэхэрэм ахэзагъэ, вакцинэ хьылъэхэп, ау иммунитетэу къытырэр нахь кIочIаджэу хъун ылъэкIыщт. Нэжъ-Iужъхэу уз хэужъыныхьагъэ зи­Iэхэм ахэр нахь ахалъхьэх. Узхэдэн щыI, уахътэ лые амыгъакIоу цIыфхэр япсауныгъэ къаухъумэн фае!

Тэу Замир.