ЛIэшIэгъу плIанэм ехъу Къэралыгъо автоин­спекцием Iоф щишIагъ Чыназыр Алый. Ин­спекторэу ригъажьи, ГъэIорышIапIэм ипэщэ IэнатIэ нэсын ылъэкIыгъ. Непэ ар шъолъыр щынэгъончъэным иIофыгъохэмкIэ ГъэIорышIапIэу Адыгеим и ЛIышъхьэ дэжь щызэхэщагъэм ипащ.

БэмышIэу Урысыем и Къэралыгъо автоинспекцие илъэс 85-рэ зэрэхъугъэм епхыгъэу ащ гущыIэгъу тыфэхъугъ.

Алый цIыф Iушэу, гъэсагъэу зэрэщытыр сыдигъуи ишэн-зе­кIуакIэхэм къахэщы. Адэмые гурыт еджапIэр къызеухым, Азер­байджан политехническэ институтым иавтотранспортнэ факультет ар чIэхьагъ.

— ГъогурыкIоныр щынэ­гъончъэным епхыгъэ шIэны­гъэхэр игъэкIотыгъэу институтым щытагъэшIагъ. Народнэ хъызмэтым дакIоу, инспекцием ыпашъхьэ пшъэрылъхэу итхэр зэшIохыгъэнхэмкIэ хэгъэгу ­кIоцI Iофхэм иорганхэм апае фа­культетым специалистхэр ыгъэ­хьазырыщтыгъэх, — ыгу къэ­кIыжьы Чыназыр Алый.

ТигущыIэгъу къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, апшъэрэ еджапIэр къызэраухэу нэбгырабэхэм ящы­Iэныгъэ хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ органхэм рапхыщтыгъ. Ежь по­литехническэ институтым ыуж народнэ хъызмэтым зигъэзагъ — Мыекъопэ хьылъэзещэ авто­хозяйствэм иотделхэм ащыщ ипащэу IофшIэныр щыригъэжьэгъагъ. Нэужым нэмыкI автотранспортнэ организациехэм IэнэтIэ зэфэшъхьафхэр илъэс зэкIэлъыкIохэм ащигъэцэкIагъ.

— Хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ Министерствэм иофицер сы­хъумэ зэрэсшIоигъо гупшысэр зыдэсIыгъыгъ. Транспортыр зе­с­­фэнымкIэ фитыныгъэр къыдэсхы зэхъум, экзамен зы­фэ­стыгъэ милицием илейтенантэу гущыIэгъу сызыфэхъу­гъагъэр ары ащ сыкъыфэзыщагъэр. ШIэныгъэ куу предметым зэрэфыриIэм, хэпхын хэмытэу итеплъэкIэ зэрэфэпагъэм, ищыгъэ Iэпкъ-лъэпкъ зехьакIэу хэлъым лъэуж гъэнэфагъэ сигу­пшысэхэм къахинагъ, — еIо Алый.

Джарэущтэу 1988-рэ илъэсым СССР-м и МВД иапшъэрэ курсхэм ащеджэнэу Ленинград агъакIо. Ар къызеухым, Адыгэ хэку исполкомым хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и ГъэIорышIапIэ лейтенантэу къыгъэзэжьыгъ. Къэралыгъо автоинспекцием 1990-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу IофшIэн зэфэшъхьафхэр щи­шIа­гъэх. Илъэсих зытешIэм, ин­­спекцием иотдел ипащэу агъэ­нэфагъ. 1999-рэ илъэсым УФ-м и МВД игъэIорышIапIэ и Академие Москва къыщиухыгъ. Ащ лъыпыдзагъэу 2001-рэ илъэсым Адыгэ Республикэм хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ иминистрэ игуа­дзэу агъэнэфагъ. Илъэси 10-рэ а IэнатIэр ыгъэцэкIагъэу, гъогурыкIоныр щынэгъончъэнымкIэ Къэралыгъо автоинспекцием и ГъэIорышIапIэу АР-м щыIэм ипащэ ашIы. Джащ дэжьым щытхъуцIэу «полицием иполковник» зыфиIорэр къыфагъэшъошагъ.

Непэ Чыназыр Алый шъолъыр щынэгъончъэным иIофыгъохэмкIэ ГъэIорышIапIэу Адыге­им и ЛIышъхьэ дэжь щызэхэщагъэм ипащ.

— Хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ органхэм ащызгъотыгъэ IэпэIэ­сэныгъэр щыIэныгъэм илъэныкъо зэфэшъхьафхэм, анахьэу джы сызIут IэнатIэм ащызгъэфедэн сэлъэкIы, — хигъэунэфыкIыгъ Чыназырым.

ГъогурыкIоныр щынэгъон­чъэнымкIэ инспекцием ипащэу Iоф зишIагъэхэ илъэсхэм къа­фэдгъэзэжьымэ, гъэхъэгъэшIоу ышIагъэхэм ягугъу къэтымышIын тлъэкIыщтэп. Гъогу хъугъэ-­шIагъэхэм ахэкIодэрэ нэбгырэ пчъагъэр процент 20-м кIа­хьэу нахь макIэ ашIыным иамал­хэр зэрихьагъэх. Гъогу-­патруль къу­лыкъум изэхэщэн, икадровэ ыкIи итехническэ лъэныкъохэр зэтырагъэуцуагъэх. Хэбзэукъоныгъэхэр къэмыгъэхъугъэнхэм, ахэр къыхэгъэщыгъэнхэм, дэгъэзыжьы­гъэн­­хэм шIыкIэ гъэнэфагъэхэр къы­хахыгъэх.

Чыназыр Алый иIофшIэгъу илъэсхэм Къэралыгъо автоинспекциер зычIэт унакIэр, пат­руль автомобильхэм ябокс-хэр ашIыгъэх, гъогу-патруль къулыкъум ихэушъхьафыкIыгъэ батальон пае админист­ративнэ псэолъэшIыгъэ къафыхахыгъ, материальнэ-техническэу зэрифэшъуашэу зэтыра­гъэпсыхьагъ.

— ГъогурыкIоныр щынэгъончъэным сыдигъуи сынаIэ те-тыгъ, — къеIуатэ Чыназыр Алый. — Шъугу къэзгъэкIыжьымэ сшIоигъу, гъогушхохэм ямыза­къоу, къэлэ кIоцIми водительхэм фарэхэр хэгъэнагъэу къызэрэщекIокIынхэ фаер сэ сигукъэкIэу зэрэщытыгъэр ыкIи нэужым ар къэралыгъо шап­хъэм тетэу аштагъ.

Адыгеим мы уахътэм шъо­лъыр проектэу «ГъогурыкIоныр щынэгъончъэныр» щыпхыращы. Тишъолъыр и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат лъэшэу ынаIэ зытетхэм ащыщ гъогурыкIоным хэлэжьэрэ пстэуми ящыIэныгъэ ыкIи япсауныгъэ къызэтегъэнэгъэныр.

— Обществэм ыпашъхьэ пшъэ­рылъхэу итхэр зэшIохы­гъэнхэмкIэ лъэпкъ проектэу «Гъогу щынэгъончъэхэр ыкIи шэпхъэшIухэм адиштэхэрэр» зыфиIорэм изы Iахьэу щыт проектэу ыпшъэкIэ зыцIэ къет­Iуагъэр зэраштагъэм ишIуагъэ къызэрэкIощтым, гъогу хъу­гъэ-­шIагъэхэм ахэкIуадэхэрэм япчъагъэ нахь макIэ зэрэхъущтым сицыхьэ телъ, — хи­гъэунэфыкIыгъ тигущыIэгъу.

Джащ фэдэу, Чыназыр Алый къыхигъэщыгъэхэм ащыщ Адыге­им и Къэралыгъо автоинспекцие уахътэм диштэу зэрэлъыкIуатэрэр, джырэ техническэ амалыкIэхэр зэрагъэфедэхэрэр ыкIи илъэс 85-рэ юбилеим пшъэрылъ гъэнэфагъэхэр яIэхэу къызэрекIолIагъэхэр.

— Джырэ лъэхъаным зытет шъыпкъэр гъогу къулыкъушIэхэм пхъэшагъэ ахэлъэу щы-тынхэ фае. Сыда пIомэ цIыфхэм ящы­Iэныгъэ ыкIи япсау­ныгъэ къэу­ухъумэнхэр IофшIэн закъоу щы­тэп, ащ IэпэIэсэныгъэ ини, лIыгъи, пшъэдэкIыжьи ищыкIагъэх. СищыIэныгъэ щыщ Iахь гъэнэфагъэ инспекцием къулыкъур щысхьынэу, зиIоф­шIэн фэшъыпкъэхэу, зиIо пытэу тетхэ цIыфхэм сахэтынэу зэрэ­хъугъэм сшъхьэкIэ сырэгушхо, — еIо Чыназыр Алый.

Чыназыр Алый ыцIэ инспекци­ем итарихъ пытэу хэуцуагъ. Ащ Iоф къыдэзышIагъэхэм, дэ­гъоу зышIэхэрэм шIукIэ игугъу ашIы, игъэхъагъэхэр къыха­гъэщых.

Iэшъынэ Сусан. Сурэтыр Артур Лаутеншлегер тырихыгъ.