ГъогурыкIоныр щынэгъончъэнымкIэ Къэралыгъо автоинспекцием изи­чэзыу тарихъ нэкIубгъо зэридзэкIыгъ. Ар зызэхащагъэр мыгъэ илъэс 85-рэ мэхъу. Ащ фэгъэхьыгъэу гущыIэгъу тыфэхъугъ АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ гъогурыкIоныр щынэгъончъэнымкIэ и Къэралыгъо автоинспекцие и ГъэIорышIапIэу Адыгеим щыIэм ипа­щэу, полицием иполковникэу Александр Курпас.

— Александр, сыд фэдэ гъэхъагъэхэмкIэ Iофы­шIэ купыр мэфэкIым пэгъокIыра?

— Илъэс 85-рэ хъурэ гъогум мэхьанэшхо иIэу щыт. А илъэс зэкIэлъыкIохэм тикъулыкъу хэ­хъоныгъэ ышIынымкIэ, ылъэ пытэу теуцонымкIэ гъогу кIыхьэ къыкIугъ. ГъогурыкIоныр щы­нэгъончъэным епхыгъэ IофшIэным хэшIыкI куу фыряIэу, IэпэIэсэныгъэ ин зыIэкIэлъ IофышIэхэм щытхъу хэлъэу ар агъэцакIэзэ мэфэкIым пэгъо­кIых. Аужырэ илъэсхэм ГИБДД къулыкъумрэ гъогурыкIоным хэлажьэхэрэмрэ зэфыщытыкIэ гъэнэфагъэхэр яIэхэ хъугъэ. Япшъэрылъхэр агъэцэкIэнхэм тикъулыкъушIэхэр сыдигъуи фэхьазырых.

ТиIофшIэнкIэ опыт инэу тIэ­кIэлъ хъугъэм ишIуагъэкIэ хъугъэ-шIагъэхэр пэшIорыгъэшъэу щыдгъэзыенхэ, щынэгъончъа­гъэм исистемэ дгъэIорышIэн тэлъэкIы. цIыфхэм ящынэгъончъагъэ пае мафэ къэс, ом изы­тет емылъытыгъэу, тиIофы­шIэ нэбгырэ миным ехъурэмэ гъогухэм, урамхэм къулыкъур ащахьы, япсауныгъи ящыIэны- гъи емыблэжьхэу яIоф агъэцакIэ.

— Тарихъ гъогоу автоинспекцием къыкIугъэр ыкIи мы илъэсхэм ар ­ябгъапшэмэ зэхъокIыны­гъэу фэхъугъэхэм кIэкIэу тащыбгъэгъозагъэмэ дэгъугъэ.

— Адыгеим гъогурыкIоныр щынэгъончъэнымкIэ икъулыкъу итарихъ къызщежьагъэр Кубань иавтоинспекцие 1936-рэ илъэсым зызэхащэр ары. Ащ дэжьым Адыгэ автоном хэкур ащ ха­хьэщтыгъэ. А лъэхъаным Краснодар краим ыкIи Адыгеим зэкIэмкIи автомобили 10 на­хьыбэ яIагъэп, автоинспекцием иштат нэбгыритIу хъущтыгъэ. 1991-рэ илъэсым Адыгэ Рес­публикэр загъэпсым, подразделение фэдэу къахэкIыжьыгъэх. Пшъэрылъ шъхьаIэу иIагъэр республикэм игъогухэм гъогу­-транспорт хъугъэ-шIагъэхэр къа­щымыгъэхъугъэнхэр ары.

1993-рэ илъэсым АР-м игъо­гу-патруль къулыкъу и Хэушъхьа­фыкIыгъэ батальон зэхащагъ. Гъогу инфраструктурэм хэхъоныгъэ зэришIыгъэм, автотранспортыр нахьыбэ зэрэхъугъэм мы лъэбэкъур япхыгъагъ. А илъэсым Адыгеим и Къэралыгъо автоинспекцие иучет автомобиль 96457-рэ хэтыгъ, 2021-рэ илъэсым щылэ мазэм и 1-м ехъулIэу а пчъагъэр 244763-м нэсыгъ. Адыгеим щыпсэурэ ятIонэрэ нэбгырэ пэпчъ во­дительскэ удостоверение иI. Километрэ мини 8-м ехъурэ автомобиль гъогум инспекциер лъэплъэ. Непэ Адыгеим и ГИБДД къэралыгъо автоинспектор 351-мэ Iоф щашIэ.

— ГъогурыкIоным ишапхъэхэр зэраукъохэрэм якъыхэгъэщын изакъоп шъуиIофышIэхэм анаIэ зытырагъэтырэр. Гузэ­жъогъу хэфэгъэ цIыфыбэхэм яшIуагъэ зэрара­гъэкIырэр зэхэтэхы. Мы илъэсым зиIофшIэнкIэ къахэщыгъэ къулыкъу­шIэхэм ащыщхэм ацIэ къеIоба.

— КъулыкъушIэхэм ясэнэхьат хэшIыкI куу зэрэфыряIэр, игъом ящыкIэгъэ IэпыIэгъур гузэжъогъу хэфэгъэ цIыфхэм зэрарагъэкIырэр зэрытхэгъэ рэзэны- гъэ тхылъхэр хэгъэгу кIоцI Iоф­хэмкIэ министрэм, Къэралыгъо автоинспекцием ипащэ ацIэкIэ къэкIох. Мы илъэсыр къызихьагъэм къыщегъэжьагъэу гъогу-патруль къулыкъум иIофышIэхэу къыхагъэщыгъэхэр: Гъомлэшк Вячеслав, Хъурэе Щамил, Бэгъушъэ Артур, Мамый Руслъан, Джанхъот Рус­лъан, ХъутIыжъ Нурбый, Хъодэ Руслъан, Тыгъужъ Вячеслав, СтIашъу Руслъан, Саркисян Сократ, Андырхъое Рус­лъан, Георгий Далибандян.

— ЗэлъашIэрэ орэд го­рэм къыщеIо: «Тикъу­лыкъу щынагъо ыкIи ­къины!..», сэ зэрэслъы­тэрэмкIэ, мы гущыIэхэр шъо шъуиIофшIэн епэсыгъэ дэдэх…

— Ары, арэущтэу щыт. Ти­къулыкъушIэхэр апсэ емыблэжь­хэу апэу уIэшыгъэ бзэджа­шIэхэм апэуцужьыхэрэм ащыщых. Адыгеим и Къэралыгъо автоинспекцие зычIэт унэм ыпашъхьэ къулыкъур ыхьызэ зыпсэ зытыгъэ къулыкъушIэхэм (нэбгырэ 13) ацIэхэр зытетхэгъэ мыжъосын щагъэуцугъ. IофышIэ нэбгыри 7-мэ къэралыгъо тын лъапIэхэр къафагъэ­шъошагъэх.

— Александр, шъуисэнэ­хьат епхыгъэ мэфэкIымкIэ уиIофшIэгъухэм сыд япIо пшIоигъор?

— Мы мафэм амал къытеты тиветеран лъапIэхэм джыри зэ ягугъу къэтшIынэу. Къулыкъур ылъэ теуцонымкIэ зыкIуачIэ емыблэжьэу Iоф зышIагъэхэм, ветеранхэм ащыщэу джыри зы­шIэхэрэм гущыIэ фабэхэр апэсэгъохых.

Тикъэралыгъо игъогухэм щы­нэгъончъагъэр къащаухъумэзэ зищыIэныгъэ зытыгъэ тиIоф­шIэгъухэм егъэшIэрэ шIэжьыр адэжь!

ХэушъхьафыкIыгъэ гущыIэхэр апэзгъохы сшIоигъу тикъулыкъушIэхэм ягупсэхэм, къапэблагъэхэм. Ятэхэм, яшъхьэгъусэхэм, акъохэм агу зэрафэгъурэм тыщыгъуаз. Шъо шъуишIулъэгъу, шъуиIэпыIэгъу, шъуи­гурыIоныгъэ ахэм агу къыдащае, къаухъумэх.

СиIофшIэгъухэм пстэуми псау­ныгъэ пытэ яIэнэу, яунагъохэм зыпкъитыныгъэ ары­лъынэу, гъэхъэгъэшIухэр ашIынхэу сафэлъаIо.