Францием къинагъ
Модэр зыгъэуцоу, ащ Iоф дэзышIэхэрэ цIыфхэр лъэгэпIэ чыжьэхэм атетхэу къытщэхъу. Ахэр тэ къыддеджагъэхэу тегупшысэрэп. Мы лъэныкъомкIэ анахьэу къахэщырэ модэм иунэу «Chanel» зыфиIорэм Iоф щызышIэрэ Марина Ухарских Адыгэ къэралыгъо университетым щеджагъ.
Францием щыIэныгъэ гъогум зэрихьыгъэм тхыгъэмкIэ шъущыдгъэгъозэщт. Маринэ Краснодар краим къыщыхъугъ. Къутырэу Бузиновскэм я 9-рэ классым нэс щеджагъ, нэужым станицэу Выселки я 10 — 11 классхэр къыщиухыгъэх.
— Еджэныр сыдигъуи сикIэсагъ, ны-тыхэм сырагъэзэу къыхэкIыщтыгъэп. Сыдигъуи кIэ горэ зэзгъэшIэным сэр-сэрэу сыфакIощтыгъ, — къеIуатэ Марина Ухарских. — IэкIыб къэралыгъуабзэхэр зэзгъэшIэнхэу сыдэущтэу сыкъыфэкIуагъа? Классикэм хахьэхэрэ тхыгъэхэр зэрамыдзэкIыжьыгъэхэу, ежь тхакIохэм зэратхыгъэм седжэшъун амал зэрэсиIэщтым гухахъо хэзгъуатэщтыгъэ.
ТигущыIэгъу я 9-рэ классым исэу инджылызыбзэ аригъэхьынэу кIэлэегъэджэ ныбжьыкIэ къафагъэкIуагъ. IэкIыб къэралыгъуабзэхэр зыщызэрагъашIэрэ факультетыр къыухыгъэ къодыягъ ыкIи ащ ущеджэныр зэрэдэгъур кIэлэеджакIохэм къафиIуатэщтыгъ. Маринэ ащ икъэбархэм псынкIэу халъэсагъ. Ау теубытэгъэ пытэ ышIынэу джыри дэгуIэщтыгъэп. НэмыкI факультетхэми яплъыщтыгъ, зэригъафэщтыгъэх. Я 11-рэ классым зэтыгъо къэралыгъо ушэтыным иуахътэ къызэсым, инджылызыбзэр ытынэу, ыгу илъ хъугъэ лъэныкъор къыхихынэу пытэу тыриубытагъ.
Адыгэ къэралыгъо университетым IэкIыб къэралыгъуабзэхэр зыщызэрагъашIэрэ факультетым Маринэ чIэхьагъ. Апэрэ курсыр къызиухыкIэ Краснодар зигъэзэжьын гухэлъхэри иIагъэх, ау шIэныгъэу университетым щигъотыхэрэм агъэразэу, икIэлэегъаджэхэм опыт ин зэраIэкIэлъым ыумэхъыгъ ыкIи нэмыкI кIонэу фэежьыгъэп.
— Бзэр зиныдэлъфыбзэ кIэлэегъаджэхэри тиIагъэх, ахэм урагъэджэныр насыпыгъэшхокIэ сэлъытэ, — къеIуатэ Маринэ. — Илъэс къэс нахь гъэшIэгъон хъущтыгъэ ыкIи нэмыкI университет згъэзэным сегупшысэжьыщтыгъэп. Факультетым истуденческэ совет ипащэу сагъэнэфэнэу къысаIуагъ. Ар сфэгъэцэкIэщтмэ сымышIэу бэрэ сегупшысагъ. Нэужым пшъэрылъэу къысфагъэшъошагъэр згъэцэкIэнэу езгъэжьагъ.
Еджэгъу илъэсхэр Маринэ игуапэу ыгу къэкIыжьых. Адыгэ къэралыгъо университетым щызэхащэхэрэ Iофтхьабзэхэм чанэу ахэлажьэщыгъ, ащ дакIоуи шIэныгъэхэр зэрэзэригъэгъотыщтхэм пылъыгъ. Студенческэ купэу зипащэм епхыгъэ гукъэкIыжьэу иIэри макIэп. Илъэситф еджэгъур зы нэгъэупIэпIэгъум фэдэу кIуагъэ.
— Джыри университетым сыщеджэзэ пшъэдэкIыжьэу ыхьырэмкIэ гъунэпкъэ гъэнэфагъэ зиIэ обществэу «Волма» зыфиIорэм къикIыгъэ куп къэкIо- гъагъ. Ахэр зэдзэкIакIо лъыхъухэу тифакультет къеолIэгъагъэх. КIэлэегъаджэхэм къафыхахыгъэ студентхэм сэри сащыщыгъ. Джаущтэу сыстудентэу Iоф сшIэнэу езгъэжьэгъагъ, — къытфеIуатэ Маринэ.
Зызфигъэзэгъэ лъэныкъор тигущыIэгъу лъэшэу шIогъэшIэгъоныгъ. IофшIэныр псынкIагъэп, ащ къыдыхэлъытагъэу зэригъэшIэжьыгъэри бэ, ау къиныгъохэм Маринэ къагъэуцуныр ишэнэп.
— СицIыкIугъом къыщегъэжьагъэу модэм сылъыплъэу, ар сикIасэу сыщытыгъ. Щыгъын горэ къызысфащэфыкIэ, зэфэшъхьафхэм къапыслъхьэзэ сянэ-сятэхэм къязгъэлъэгъущтыгъ, — игукъэкIыжьхэмкIэ къыддэгуащэ Маринэ. — Сыдигъуи щыгъынхэр гъэшIэгъонэу ыкIи къызэкIоу зыщыслъэщтыгъэх. Ар бэрэ сигъусэхэм къыхагъэщыщтыгъэ. Аущтэу уахътэр кIощтыгъэ, сицIыкIугъом сыгу зызфищэищтыгъэ лъэныкъом нахь игъэкIотыгъэу сегупшысэщтыгъэ. Апэрэ IофшIапIэм зэзэгъыныгъэу адысиIагъэр ыкIэм фэкIуагъ, сэри лъэныкъоу къыхэсхыщтым сигъэгумэкIыщтыгъэ.
ИщыIэныгъэ гъогу зэрипхыщт сэнэхьатым тигущыIэгъу егупшысэщтыгъэ. Программэу «Au-paIr» зыфиIорэмкIэ иныбджэгъухэм ащыщхэр Францием зэрэкIуагъэхэр ышIэщтыгъэ. Ащ хахьэщтыгъэ IэкIыб къэралыгъом укIоныр, бзэр зыщызэбгъэшIэрэ курсхэм уащеджэныр ыкIи уахътэу укъызытырэм унагъоу къыпфагъэнэфагъэм ухэсэу упсэуныр.
— Сэ унагъом пшъэрылъэу къысфигъэуцугъагъэр ясабыйхэр еджапIэм сщэнхэ, къэсщэжьынхэ, унэмкIэ гъэцэкIэнэу къаратыгъэр ашIыжьынымкIэ IэпыIэгъу сафэхъуныр ары, — къытфеIуатэ Маринэ. — КIэлэцIыкIухэр еджапIэм пчыхьэм сыхьатыр 4 — 5-м нэс щыIэщтыгъэх. Сэ сикурсхэр мафэм сиIэщтыгъэх. Ащ къыхэкIэу пстэури згъэцэкIэнэу игъо сифэщтыгъэ. Унагъоу сызхэсым урысыбзэ ышIэщтыгъэп ыкIи сэ французыбзэр нахь куоу зэзгъэшIэн амал сиIагъ. Ащ мэхьанэшхо иIагъ. Ау Париж сыкъыдэнэным сегупшысэщтыгъэп, курсхэр къызысыуххэкIэ тикъэралыгъо къэзгъэзэжьыным сыфэхьазырыгъ.
ТигущыIэгъу зыхэсыгъэ унагъом къызэрэщытхъурэр къыхэзгъэщы сшIоигъу. Ахэр сыдигъуи къыфэчэфыгъэх, ащымыщэу къыщыхъунэу зы нэплъэгъуи къыратыгъэп. Зыдисыгъэ бзылъфыгъэм Маринэ зэкIужьэу зэрэфэпагъэм гу лъитагъ ыкIи упчIэжьэгъу сыдигъуи ышIыщтыгъэ. Щыгъын горэ къыщэфын гухэлъ ышIыгъэми тигущыIэгъу гъусэ ышIыщтыгъэ. Ащ джыри зэ къеушыхьаты Маринэ модэм хэшIыкI ин зэрэфыриIэр.
Зыщеджэрэ курсхэр Маринэ къызеуххэм Сорбоннэ университетым ишIэныгъэхэм ащыхигъэхъоным егупшысагъ. Ар Европэм ит университетхэм анахьыжъхэм ащыщ. Итхылъхэр ыгъэхьыгъэх, ау чIэхьанэу зыщыгугъыжьыщтыгъэп.
— СыкъэкIожьынэу сищыгъынхэр къэсыугъоижьхэзэ письмэ къысфэкIуагъ. Ащ итхагъэм сыгу ыгъэлъэпэрэпагъ, — игукъэкIыжьхэмкIэ къыддэгуащэ Маринэ. — Чыжьэ дэдэу, сэ сынэсыным сызщымыгугъыщтыгъэ университетым сызэрэчIэхьагъэр ащ итыгъ. Анахь сызкIэхъопсыщтыгъэ гухэлъхэу сыгу чыжьэу щызгъашIохэрэр мэкIэмакIэу къыздэхъущтыгъэх. Ащ тамэ къызгуигъакIэщтыгъэ.
ТигущыIэгъу зыкIэхъопсырэ Iофым ыгуи, ыпси зэрэхилъхьэрэм фэшI щыIэныгъэри къетэжьы. Пшысэу къыщыхъущтыгъэ IофшIапIи ыгъотын амал иIэ хъугъэ. Ащ модэм иунэу «Chanel» зыфиIорэм Iоф щешIэ. Джырэ уахътэ IэкIыб къэралыгъохэм модэм ылъэныкъокIэ анахь лъэгэпIэ инэу алъытэхэрэ шIэныгъэхэр къызIэкIегъахьэ. «MBA» зыфиIорэм феджэ.
Маринэ модэм иунэу «Chanel» зэриIофышIэм дакIоу сурэт зытезыхырэмэ стилистэу Iоф адешIэ. БэмышIэу француз маркэхэм ащыщ горэм проект афэзышIыгъэхэм ахэтыгъ. Пшъэшъэ ныбжьыкIэм къыдэхъурэм гухахъо хигъуатэзэ ыпэкIэ лъэкIуатэ.
ТигущыIэгъу Адыгэ къэралыгъо университетым иапэрэ лъэбэкъухэр щишIынхэу ригъэжьагъ. Апэрэ IофшIэныр къызщигъотыгъэри, программэу Францием зэрэкIуагъэм нэIуасэ зыщыфэхъугъэри мы университетыр ары. Адыгеим щигъэкIогъэ еджэгъу илъэсхэр гукъэкIыжь дахэу игъашIэ зэрэщыригъусэщтхэр Маринэ къыхегъэщы.
Абрэдж Сэтэнай.