Зэпахырэ узхэмкIэ врачэу Рэщыд Цахаевыр Инэм къыщызэIуахыгъэгъэ ко­вид госпиталым мэзийрэ ипэщагъ. Джыдэдэм ар Краснодар щыIэу УЗИ шIынымкIэ ишIэныгъэхэм ахегъахъо. Ковидым тикъэралыгъо зыкъызэрэщиIэ­ты­рэм — сымаджэ хъухэрэм япчъагъэ зэрэхахъорэм — еплъыкIэу фыриIэр, вакцинациер зэрэкIорэмкIэ ишIошIхэр зэдгъашIэ тшIоигъоу телефонкIэ гущы­Iэгъу тыфэхъугъ.

Ащ къызэрэтиIуагъэмкIэ, мы охътэ благъэм коронавирусымкIэ сымаджэхэм япчъагъэ, гъэрекIо фэдэу, хэхъон ылъэкIыщт.

— Зэпахырэ узхэмкIэ Мыекъопэ клиническэ сы­мэджэщым сымаджэхэр бэу чIэлъых, Мыекъопэ къэ­лэ сымэджэщыр ковид-­госпиталэу къызэIуахыжьмэ, ящыкIэгъэщт IофышIэ пчъагъэр агъэнэфэжьы. Тэхъутэмыкъое райоными сымаджэхэр къекIых. Ащ фэдэу лъыкIотэщтмэ, сымаджэхэм япчъагъэ хъэ­хъощтмэ, Инэми госпиталыр къыщызэIуахыжьын алъэкIыщт.

— Рэщыд, о пшъхьэкIэ усымэджагъа, антитела­хэр уиIэмэ ууплъэкIугъа?

— Сысымэджагъэу зыдэсшIэжьырэп, ау антителахэр схэлъхэмэ згъэунэфынэу сыфай. Сянэжъэу илъэс 79-рэ зыныбжьыр, сятэу илъэс 63-рэ зыныбжьыр, сянэу илъэс 56-рэ къэзыгъэшIагъэр коронавирусымкIэ сымэджагъэх. Псаоу къелыжьыгъэх, ау сятэ зэкIэмэ анахь лъэшэу къыфыригъэшIагъ. Сыма­джэ ухъугъэу узэIэзэжьын нахьи вакцинэ зыхаплъхьэмэ нахьышIу. Вакцинэу «Спутник V-м» цыхьэ фэ­сэшIы. IэкIыб къэралмэ тща­щэфы, ушэтынхэм апхы­рыкIыгъ.

— Вакцинацие гъэре­кIо зышIыгъагъэхэм джыри зыхалъхьан фаеу къа­Iо, сыд фэдизрэ зыхаплъхьэ хъущта? Псауныгъэм зэрар екIын ылъэ­кIыщтба?

— Грипп къызэрыкIом пае гъэ къэс прививкэ тшIыщтыгъэ. Вакцинэ зы­хэзылъхьэхэрэр сымаджэщтыгъэхэп е, къяолIагъэми, нахь псынкIэу узым къыкIэрызыжьыщтыгъэх. Джащ фэд коронавирусымкIэ вакцинацием узэреплъынэу щытыр. Грипп прививкэхэри къызэмыкIухэрэр щыIагъэх, ау нахьыбэм ишIуагъэ якIыщтыгъэ. Сыдэу хъугъэми, егъэзыгъэ Iоф хэмылъэу цIыфхэр ащ къезэгъынхэ, къыфэкIонхэ фае. Вакцинэм ыгъэсымаджэхэрэри къахэкIы, «побочный эффект» зыфаIорэми уфэсакъын фае. Шъхьадж ипсауныгъэ елъы­тыгъ, арышъ, зыхэплъхьаным ыпэкIэ анализхэр птынхэ, врачхэм уахэхьан фае.

— Прививкэ зымышIыгъэхэр вакцинэ зыхэзылъ­хьагъэхэм ащыщынэнхэу щыта, узыр къапахын алъэкIынэу зэрэрыгущы­Iэхэрэр шъыпкъа?

— Ащ фэдиз Iорэ шIэрэ къызпыкIырэр «побочкэ» зыфатIорэр вакцинэр зы­хэзылъхьагъэхэм ащыщмэ яIэу зэрэхъурэр ары. Ау ар зи арыхэп ковидкIэ сымэджэгъэ шъыпкъэм къы­рыкIорэм елъытыгъэмэ. ЗыфасIорэр сымэджагъэ­хэм къагурэIо. Узым укъы­кIэрызыжьыныр джыри къэ­блэжьын, уфэбэнэн фае. ЗыфэмыукIочIыхэрэр джы нахьыбэ къэхъух ма­ры. Прививкэ зышIыгъэхэм зи щынагъо къабгъодэкIырэп. Япсауныгъэ къаухъумагъ.

— Вакцинэр зыхалъхьагъэхэм ковидыр къызяузыжьырэм мутациехэр хъухэу ыкIи узым нахь зеушъомбгъоу зы­Iохэрэри щыIэх…

— Ащ урыгущыIэным пае хэшIыкI фыуиIэнэу щыт. Мары, Рошаль ковидыр грипп къызэрыкIом фэдэу ыIощтыгъэ. Мэзищ тешIагъэу тызэлъиубыти, коронавирусым зыкъытигъэшIагъ. ХэшIыкI уимыIэу урымыгущыIэмэ на­хьышIу. Америкэм вакцинациер етIупщыгъэу щэкIо, ащкIэ тикъэралыгъо ыпэ ишъыгъэх. ЫкIи сыма­джэхэм япчъагъэ къехэу ыублагъ.

— Ковидым ииндийскэ штамм сыда зэрэте­кIырэр?

— НэбгырипшIэу къэсымаджэрэм щыщэу нэбгырибгъур псаоу узым къы­хэкIыжьыщтыгъэмэ, джы индийскэ штаммыр къызэолIэрэ нэбгырипшIым щыщэу нэбгыритфыр зыдехьы. ЛIэрэр нахьыбэ хъугъэ. Индийскэ штаммыр нахь щэчыгъуай, нахь хьылъ. ТызэрэIазэщтыгъэ шIыкIэхэм язи ащ къе­кIурэп.

— Адэ сыда гугъапIэу къытфэнэжьырэр?

— Антителахэр уиIэми, вакцинэр зыхаплъхьэмэ нахь дэгъу. Титрэр лъагэми, ар вакцинэ зыхэмылъхьанымкIэ ушъхьагъу пшIы хъущтэп. Къэралыгъом къэбарлъыгъэIэс политикэ тэрэз илъын фае. Дунэе хъытыум, социальнэ сетьхэм къарагъахьэрэ ро­ликхэм цIыфхэр агъэ­плъэ­хъух. Егъэлыягъэ хэлъэу, къатеIункIэхэу цIыф­хэм нэ­ужым къашIошIы­жьы. ГущыIэм пае, зы вак­цинэм икъыдэгъэкIын мин зытIущ фэдиз тефэмэ, ковидымкIэ зы сымаджэм сомэ мин 250-рэ фэдиз текIуадэ. КъэралыгъомкIэ сыд нахь федэр? ИцIыфхэр мысымэджэнхэр ары. Популяциер къэгъэнэжьыгъэныр — джары джыдэдэм пшъэрылъ шъхьаIэр!

Тэу Замир.