Медицинэ Iэмэ-псымэхэмкIэ сымэджэщхэр зэ­те­гъэпсыхьэгъэнхэр анахь шъхьаIэхэм ащыщ Iоф. Ащ мэхьанэу иIэр пандемием илъэхъан джыри зэ къаушыхьатыгъ.

Адыгэкъэлэ сымэджэщэу К. Батмэным ыцIэ зыхьырэм гъэхъэгъэшIухэр ышIыхэзэ Iоф ешIэ. Ащ ипащэу ЛIыхэсэ Фатимэ къызэрэтиIуагъэмкIэ, къэ­ралыгъо программэ зэфэшъхьаф­хэм зэрахэлажьэхэрэм ишIуагъэкIэ амалыкIэхэр яIэ хъугъэ, аужырэ шапхъэхэм адиштэрэ Iэмэ-псымакIэхэмкIэ сымаджэ­хэм яIазэх, япсауныгъэ зэтырагъэуцожьы, псэолъакIэхэри ашIых. ГъэрекIо фельдшер-мамыку пункти 9 кIэу ашIыгъ, зэкIэмкIи 20 яI, ащ нэмыкIэу врачебнэ-амбулаториеу 3-мэ ыкIи сымэджэщитIумэ Iоф ашIэ.

— Программэу «Земский доктор» зыфиIорэм чанэу тыхэ­лажьэ. Ар зырагъэжьагъэм къыщыублагъэу врач ныбжьыкIэ 40-м ехъу тштагъэ. Мы программэм ишIуагъэкIэ лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ врачхэр икъу фэдизэу тиIэх. Ащ нэмыкIэу «Земский фельдшер» зыфиIорэ программэми тыхэлажьэ. Гъэ­рекIо къутырэу Шевченкэм дэт фельдшер-мамыку пунктым зы нэбгырэ Iухьагъ. Мы илъэсым къутырэу Красненскэм джыри зы фельдшер ныбжьыкIэ дгъэ­кIощт, илъэс пчъагъэ хъугъэу ащ зи иIагъэп.

Сымэджэщым отделение зэ­фэшъхьафхэр иIэх. Ау анахьэу анаIэ зытетыр гу-лъынтфэ узхэм апэшIуекIогъэныр ары, сыда пIомэ ары цIыфхэр бэу зэры­лIыкIыхэрэр.

«Гу-лъынтфэ узхэм апэуцу­жьыгъэныр» зыфиIорэ шъолъыр проектым къыдыхэлъытагъэу ыкIи къэралыгъо-унэе зэдэлэ­жьэныгъэ шIыкIэмкIэ медици- нэ гупчэу «Лаборатория здо­ровья» зыцIэм Iоф ешIэ.

ЛIыхэсэ Фатимэ къызэриIота­гъэмкIэ, гу-лъынтфэ узхэм зы­щяIэзэхэрэ отделением непэрэ уахътэм диштэрэ диагностикэ оборудование зэфэшъхьафхэр чIэтых, реанимационнэ пала­тэхэр хэтых, медицинэ Iоф­шIэнхэр чанэу щызэшIуахых. Къэлэдэсхэм ямызакъоу, Теуцожь, Тэхъутэмыкъое районхэм ащыпсэухэрэми яфэIо-фашIэхэр мы отделением щагъэцакIэх. Инсульт е инфаркт къызэута­лIэхэрэм мыщ апэрэ IэпыIэгъур щарагъэгъоты. Зы такъикъ лые амыгъэкIодэу яIофшIэн зэха­щэныр япшъэрылъ шъхьаI.

Технологие пэрытхэм ади­штэрэ IэпыIэгъур цIыфхэм аIэ­кIэхьанымкIэ ищыкIагъэр зэкIэ ашIэ. Лъэпкъ проектэу «Псауныгъ» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэу сымэджэщым аужырэ шапхъэхэм адиштэрэ ангио­граф ыкIи нэмыкI оборудованиякIэхэр чIагъэуцуагъэхэу Iоф ашIэ. Ахэм яшIуагъэкIэ сыма­джэм илажьэр зэрифэшъуашэу къыхагъэщын алъэкIы.

— Медицинэ IэпыIэгъур на­хьышIу шIыгъэныр, зидунай зы­хъожьхэрэм япчъагъэ къыщыдгъэкIэныр Владимир Пу­тиным къыгъэуцурэ пшъэрылъ шъхьаIэхэм ащыщых. АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат, тикъэлэ администрацие ипащэу ЛIыхэсэ Махьмудэ мы Iофым изытет анэплъэгъу рагъэкIырэп. АщкIэ ищыкIагъэр зэкIэ тагъэгъоты, — еIо ЛIыхэсэ Фатимэ.

Инсульт е инфаркт къызэузыгъэхэм япсауныгъэ зыщызэтырагъэуцожьыщтыри Теуцожь район сымэджэщым къыщызэ­Iутхыгъэу Iоф ешIэ. Iэмэ-псы- мэ зэфэшъхьафхэр ащ чIэтых, джы­ри ахэдгъэхъон мурад тиI. Ащ къеолIэрэ сымаджэхэм лого­педхэм, психологхэм Iоф адашIэ, физкультурэр арагъэшIы, массаж ыкIи нэмыкI фэIо-фа­шIэхэр афашIых. Мы илъэсым лъэпкъ проектым ишIуагъэкIэ сомэ миллион 12 зытефэгъэ Iэмэ-псымэ зэфэшъхьафхэр зэд­гъэгъотыгъэх.

Зэрэхэгъэгоу джырэкIэ анахь шъхьаIэр коронавирусым пэ­шIуекIогъэныр ары. Сымаджэхэр нахь макIэ хъугъэх тIозэ пчъа­гъэм джыри къыхэхъо­жьы­нэу ригъэжьагъ. Зэпахырэ узым зы­щыуухъумэным пае вакци­нацие закъор ары зишIуагъэ къэ­кIощтыр.

Адыгэкъалэ узыр апэрэу къызнэсыгъагъэхэм ащыщ, арышъ, ащ пэшIуекIогъэным пае ищыкIагъэр зэкIэ ашIэ, вакцинэр зыщахалъхьащт чIыпIэ зэфэ­шъхьафхэр къыщызэIуахыгъэх.

Теуцожь районымкIэ поселкэу Лъэустэнхьаблэ, къуаджэу Пэнэжьыкъуае, Адыгэкъэлэ сы­мэджэщым шIоигъоныгъэ зи­Iэхэм вакцинэр ащахалъхьэ. Мэкъуогъум и 4-м къыщегъэжьагъэу Адыгэкъалэ джыри зы пункт къыщызэIуахыгъ. Культу­рэмкIэ Гупчэм ар щагъэпсыгъ. Ащ ищыкIэгъэ гъэучъыIалъэхэр, медицинэ Iэмэ-псымэхэр къащэфыгъэх. Ежь-ежьырэу къе­кIолIэнхэ амал зимыIэ нэжъ­-Iужъхэр вакцинэ зыщашIыхэрэм къыращалIэх. Къоджэ нахь пэ­Iудзыгъэхэм адэт фельдшер­мамыку пунктхэм сымэджэщым иIофышIэхэр кIохэзэ прививкэр ащахалъхьэ.

ЯщыкIэгъэщт вакцинэр икъу фэдизэу яI. Шъхьадж ипсау­ныгъэ изытет елъытыгъэу ахалъхьэ. Зыныбжь илъэс 18-м нэсы­гъэу шIоигъоныгъэ зиIэ пстэу­ри прививкэ ашIых. Пунктым къе­кIолIагъэр ыпэрапшIэу терапевтым еуплъэкIу, пэрыохъу щымыIэ хъумэ, прививкэр халъхьэ.

ЦIыфхэм къэбар нэпцIыхэр зэраIожьых нахь мышIэми, зэпахырэ уз пчъагъэ вакцинэм ишIуагъэкIэ къызэтынэкIыгъ, арышъ, охътэ лые амыгъакIоу вакцинэр цIыфхэм зыхалъхьэмэ нахьышIоу зэрилъытэрэр сымэджэщым ипащэ къыIуагъ.

Сымэджэщым хирургиемкIэ отделениеу хэтым чанэу Iоф ешIэ, зэпыкIыгъэ е къупшъхьэ фыкъуагъэ зиIэхэм, лъынтфэ хирургиер зищыкIагъэхэм апае палатэ шъхьафхэр къызэIуахыгъэх. Гъогум ошIэ-дэмышIэ Iоф къытехъухьагъэмэ, автомобиль зэутэкIхэм ахэфагъэхэу макIэп сымэджэщым къяуалIэрэр. Сабыйхэр къызыщыхъурэ отделение шъхьафи мы сымэ­джэщым хэт. Илъэсым сабый 200-м ехъу ащ къыщэхъу.

Адыгэкъэлэ сымэджэщэу К. Бат­мэным ыцIэ зыхьырэм гъэ­хъэгъэшIухэр ышIыхэзэ, аужырэ шапхъэхэм адиштэрэ Iэмэ-псымакIэхэр щагъэфедэ­хэзэ Iоф ешIэ. Мы илъэсым гъэкIэжьыгъэным епхыгъэ программэм ишIуагъэкIэ сомэ мил­лиони 5 къафатIупщыгъ. Гу-лъынтфэ узхэр къызэрэха­гъэщырэ УЗИ-аппарат, нэгъур зэрауплъэкIущт эндоскопическэ аппарат ыкIи нэмыкIхэр зэрагъэгъотыгъэх.

ДЕЛЭКЪО Анет.