Ти Аминэт
Тикъуаджэхэм адэсых бзылъфыгъэ предпринимательхэр, чанхэр, щыIэныгъэм чIыпIэ пытэ щызыIыгъхэу, зиунагъо, зиIахьыл, зиадыгагъэ къэзыгъэгъунэхэу, зидахэ, зишIушIагъэкIэ къахэщыгъэхэр. Ахэм къалэжьыгъэу гущыIэ дэхабэ афаIо. Сэ непэ зигугъу къэсшIы сшIоигъор ахэм ащыщэу Алыбэрд Аминэт Мусэ ыпхъур ары.
Аминэт — предприниматель, Iуш, чан, хьалэл, цIыфхэм лъытэныгъэ афэзышIырэ бзылъфыгъ. Ар улэпэ Ны Хасэм ипащ. ЩыIэныгъэм къыздихьырэ къиныгъохэм ащ щакIухьагъэп, ишъэожъыий, ишъхьэгъусэ кIэлэ зишIугъоми, ядунай ахъожьыгъ, ежьыри бэрэ ыпсэ ихьафэу къыхэкIыгъ. Ау непи нычэпи Тхьэм ишIушIэ ыгъэкIодырэп. Игъунэгъухэм афэраз, ахэм ыгу агъэшIу. Алыбэрд Аминэт цIыфышIу, фэдэу джыри зы гозгъэуцонэу згъотыщтэп, ащкIэ зыми серэмыгъэмыс —мыщ Тхьэм шIугъэу къыхилъхьагъэр бэ ыкIи фэлъэкIырэмкIэ укIэхьанэу щытэп.
Чылэ мэфэкIхэм имылъкоу хьалэлэу ахилъхьэрэмкIэ псэпэшхо къелэжьы, ичэу дэжь кIэлэцIыкIу джэгупIэ сабыйхэм апае къыщызэIуихыгъ, ежь исабыеу щымыIэжь цIыкIум фигъадэхэу «мэлэIич цIыкIухэр къытфэбыбыгъэх» еIо. ГумэкIыгъо зиIэ хъурэр Аминэт дэжь макIо, психолог-ушъыякIу, ухигъэукъощтэп, гъунэгъумэ къызэрэуатын щыIэп, нысэ цIыкIухэр «нэнэ Щатэ» зэреджэхэрэр, ахэм, пчыхьэзэхахьэхэр афызэхищагъэ фэдэу, агурегъаIо цIыфыгъэ-адыгэгъэ шэн-хэбзэ зэфыщытыкIэу чIэтынэ мыхъущтхэр. Джырэблагъэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэм афэкIогъагъ шIухьафтынхэр афихьи, ащ ыуж сабыйхэри ыдэжь къэкIогъагъэх, Аминэт иадыгэ Iэпэщысэхэу ыугъоигъэхэм яплъыгъэх.
Аминэт ищагу дахэ, зэIухыгъ, экскурсие псау щызэхэпщэн плъэкIыщт. Улапэ илъэси 150-рэ зэрэхъугъэм епхыгъэу зэхащэгъэ Iофтхьабзэхэм язэфэхьысыжьхэмкIэ «Дом образцового содержания» зыфиIорэмкIэ Аминэт апэрэ чIыпIэр къыратыгъагъ. Ащ диныр елэжьы, нэмаз ешIы. Псауныгъэу иIэмкIэ, ипшъэшъитIукIэ, ахэм ясабыйхэмкIэ, дунэе нэфым къызэрэтехъуагъэмкIэ шыкур ешIы. Ахэм апае уцуи, тIыси иIэп, зэригъэгушIощтхэм, зэригъэдэхэщтхэм ренэу пылъ. Уни, щагуи, урами емызэщыжьэу ахэм апае егъэкIэракIэх. Аминэт IэпкIэ-лъапкI ыкIи IэпэIас, дахэр зэкIэ икIас. Пхъи, мыжъуи, ятIи, хьашъуи, шэкI такъыри, хъэдэни, шъоф ыкIи унэ къэгъагъи гъэшIэгъонэу ыгъэфедэзэ егъэкIэракIэх, ахишIыкIырэр бэдэд. Щагум IэкIэ шIыгъэ нысхъэпитIу джадэхэу дэсых. Зыр «Насыпхъан», ар адыгэ нан, щагум дэкIи къыдахьи апэгъокIы, егъэкIуатэ; адрэр — цыхьан джэнчыдз пшъашъэу «Аза» — ар ипшъэшъэгъумэ апай, афэплъэщт, янасып къариIощт (сэмэркъэу шIыкIэу гъэпсыгъэ).
Аминэт иунэ чылэ ехыпIэм пэмычыжьэу щыт, чылэм ечъэкIырэ псыхъо цIыкIум дэжь загъорэ зехыкIэ, бэ гъэшIэгъонэу ынэмэ къапэкIафэрэр —чъыгыжъ икIыкIыгъэр, мыжъошхо лыд-пкIыдыр, IутIэныр. Ащ фэдэхэр ядэжь къарегъэхьы, тIысыпIэ, щысыпIэ гъэшIэгъонхэр ахешIыкIы. Аминэт мэхьанэшхо реты бзылъфыгъэу укъэхъуным, сабый къыппыфэным. Ащ ихьатыркIэ, уипшъэдэкIыжь нахь ин мэхъу, уигукIэгъуи, уишIулъэгъуи, уиIэдэбныгъи зэдиштэнхэ фае. Уиунагъо дахэу пIыгъыныр, уихъулъфыгъэ уасэ фэпшIыныр, уихьакъу-шыкъухэр дахэу зепхьанхэр, уищагу къыдахьэхэрэм дахэу уапэгъокIыныр, уирызыкъэу Тхьэм къыуитыгъэр апэбгъохыныр бзылъфыгъэм къытефэрэ Iофыгъох. Ащ пщэрыхьаныр икIас, IэшIоу шхыныгъохэр ешIых, ипшъашъэхэри фигъэсагъэх. Аминэт янэ (Уджыхъумэ япхъугъ) шIукIэ ыгу къэкIыжьы, ары IокIэ-шIыкIэр езыгъэшIагъэр.
Аминэт «Сидунае къэзыгъэдахэхэрэм сипхъорэлъф цIыкIухэр ащыщых, ахэр сэркIэ анахь мылъку лъапIэх» еIо. ЩыIэныгъэм, тхылъхэм къарихыгъэ шIэныгъэхэмкIэ Аминэт цIыфхэм адэгуащэ, ыгощырэм нахьи нахьыбэ къыхэхъожьы. Бзылъфыгъэ хъупхъэм ыбзи IэшIу, шъабэ, ежьыри гоIу, илъэс пчъа-гъэм сэшIэшъ, зэхъокIыныгъэшхуи фэхъурэп, ащ фэдэхэр жъы хъухэрэп, ахэр яшIушIагъэ къеухъумэх.
Аминэт «творческэ цIыф» зыфаIорэмэ ащыщ. Бзылъфыгъэхэм ямэфэкIэу Аминэт зыхэлэжьагъэм гущыIэ къызыщыратым, дахэу къэгущыIагъ, иусэхэм къяджагъ. КъедэIугъэхэр лъэшэу къыфэрэзагъэх, къыкIэрыхьэгъагъэх, къехъохъугъэх. Аминэт тэри тырэгушхо. Улэпэ коим итхьаматэу Куфэнэ Анзор лъэшэу тыфэраз Аминэт зыфэдэ цIыфыр къыгурыIуи, Ны Хасэм иIофыгъохэр ыпшъэ зэрэрилъхьагъэмкIэ. Ар укъэзымыгъэукIытэжьын цIыф.
Бзылъфыгъэ чаным ыгу къызыдэчъырэм зэрилъэкIэу усэхэр етхых, аузэ лъэкIуатэх имафэхэр.
Пщыкъэнэ Май. Улап.