М. В. Ломоносовым ыцIэ зыхьырэ университетэу Москва дэтым иIо­фышIэ куп мы лъэхъаным Кавказ биосфернэ заповедникым ор­нитологическэ ушэтынхэр щешIых. ШIэныгъэлэжьхэм анахьэу къыхахыгъэр Гъозэрыплъэ къыпэблэгъэ чIыгухэр ары.

Купым ипащэр универси­те­тым инаучнэ IофышIэ шъхьа­Iэу, биологическэ шIэныгъэ­хэмкIэ кандидатэу Павел Квартальновыр ары. ШIэныгъэлэжьхэм пшъэрылъэу яIэр Европэмрэ кавказ къушъхьэхэмрэ ащыпсэу­рэ бзыу лъэпкъэу пеночка-теньковка зыфаIорэр уахътэм епхы­гъэ зэ­хъокIыныгъэу фэхъу­хэ- рэм алъы­плъэнхэр ыкIи зэрагъэшIэнхэр ары.

Пеночкэхэм япсэупIэхэр зэфэдэхэп, зыхэр къушъхьэ лъагэхэм ахэс, адрэхэр чIыгу зэшъхьэ-зашъохэм ащэпсэух. Уахътэу текIыгъэм ыкIи ге­нетикэм ылъэныкъокIэ укъи­кIымэ, теньковкэ купитIуми ятеплъэ, яорэд къэIуакIэ, на­бгъохэр зэрашIыхэрэр зэте­фэхэрэп. ШIэныгъэлэжьхэм бзыу цIыкIухэр къаубытых, амакъэхэр тыратхэх, алъа­къохэм тамыгъэхэр апалъхьэх, цэу атетыр шъо зэфэшъхьаф­хэмкIэ зэхагъэлыкIых. А тамыгъэхэмкIэ къыкIэлъыкIорэ ушэтынхэм теньковкэхэр къа­шIэ­жьыщтых.

Орнитологхэм мэкъуогъу мазэм ыкIэм нэс Iоф ашIэщт. Пеночкэхэр Кавказ заповедникым къыщызэтенэгъэ бзыу-­хэм ащыщых, тичIыопс зыгъэ­бай­хэрэм ахалъытэх.

(Тикорр.).