Ковида, аллергия?
Къэгъагъэхэм ыкIи чъыгхэм якъихыгъо-якъэтIэмыгъорэ аллергиер къызщежьэрэ лъэхъанымрэ зэтефэх. Зэпахырэ узэу коронавирусым инэшанэхэри пIэлъэ гъэнэфагъэкIэ цIыфым къеузырэ аллергием иехэм афэдэхэу къежьэх.
Ахэм узэрябэныщтыр ыкIи зэрэзэтекIыхэрэр зыфэдэхэр клинико-диагностическэ лабораториеу «Инвито-Сибирь» зыфиIорэм ипащэу, врач-инфекционистэу Андрей Поздняковым къыIотагъ.
КъэкIыхэрэ къэгъагъэхэмрэ уцхэмрэ къапытэкъурэ сапэр (пыльцар) заIуихьэкIэ яорганизмэ къемыкIоу ыгъэсымаджэхэу цIыфыбэ щыI. А узым «поллиноз» раIорэр, аллергиекIи еджэх. Поллинозым инэшанэхэм афэдэхэр Ковид-19-ми, ОРВИ-ми (острая респираторная вирусная инфекция), кIышъо уз зэфэшъхьафхэми яIэнхэ алъэкIыщт.
— Аллергиер анахьэу цIыфхэм къызапыхьэрэр мэлылъфэгъу мазэм къыщегъэжьагъэу Iоныгъом нэс. «Коронавирусыр къызэузыгъэхэм аллергиер къяутэкIыгъэу алъытэн алъэкIыщт. УзитIуми шъхьэузыр къадэкIо, уагъапскэ, пэм жьыр икъоу рыкIорэп, — еIо А. Поздняковым. — Арэущтэу щытми, узхэр зэрэзэфэмыдэхэр къызэрэпшIэщтхэ шIыкIэхэр щыIэх».
Инфекционистым къызэриIорэмкIэ, коронавирусыр къызэутэкIыгъэхэм къаIуатэ бэрэ зэрэмыпскэхэрэр, апэ псы къызэримычъырэр, ау къарыунчъэ мэхъух, алъакъо къытеуцонхэ алъэкIырэп, ялыпцэхэр мэузых. Аллергием ыгъэгумэкIыхэрэм язытет нахь псынкI. ЦIыфым аллергиер зытIо-зыщэ къеутэкIыгъэу щытмэ хэт нахьи нахьышIоу ежьыр ары зышIэщтыр.
Коронавирусми аллергиеми цIыфхэм ашхырэм иIэшIугъэ зэхамышIэу, мэу къакIаохэрэр зэхамыфхэу ашIых. Ау Ковидым мэм изэхэшIэн ыгъэкIодыпэуи къыхэкIы.
А. Поздняковым къеIо: «Аллергиер апэрэу къызэутэкIыхэрэм ащ инэшанэхэмрэ нэмыкI узхэм янэшанэхэмрэ зэхагъэкIокIэнхэ алъэкIыщт. Джащ фэдэу Ковидым игъэхъужьын гурыIогъуаеу зэрэщытым къыхэкIэу ащ инэшанэхэри къэсымэджагъэхэм зэхафышъухэрэп. Арышъ, аллергикхэм Ковидыр къяузыгъэми, апэрэ мафэхэм къащегъэжьагъэу аллергиер къапыхьагъэу къашIошIы».
Врачым къыхегъэщы аллергиер инфекционнэ узхэм ащыщ рагъапшэу зэрэхъурэр. ГущыIэм пае, сымаджэм ышъхьэ мэузы, ыпэ жьы рыкIорэп, хэпскэуIукIы, мэхэр зэхифышъухэрэп, джахэм афэдэхэ нэшанэхэр нэгъу узхэми къатын алъэкIыщт.
ШIэгъэн фаехэр
А. Поздняковым зэрилъытэрэмкIэ, илъэс къэс а зы охътэ пIалъэм тефэу цIыфым пскэныр къыригъажьэу, ыпэ жьы рымыкIоу, ау ахэр мэфэ заулэкIэ зэпыужьхэмэ, ащ фэдэ сымаджэм гъэнэфагъэу къеузыгъэр аллергиер ары. Сымаджэр ипсауныгъэ изытет ежь-ежьырэу лъыплъэзэ, къыкIэлъыкIорэ илъэситIу-щым ащ фэдэ уз ащ фэдэ уахътэм къештэмэ зиуплъэкIукIэ, зыгъэгумэкIырэ узыр нэмыкIхэм ахимыгъэкIокIэжьэу хъущт.
ЗэкIэм анахьышIур врачым зыIубгъэкIэныр ары. УзыгъэгумэкIырэ шъыпкъэр къагъотыным фэшI ушэтынхэр (анализхэр) ябгъэшIынхэу щыт. Сымаджэм ылъ эозинофилхэр, иммуноглобулинхэр хэлъхэ зыхъукIэ, аллергиер къызэреузырэр ахэм къагъэлъагъо.
Ковидыр зэрауплъэкIурэ шIыкIэхэри щыIэх. Ахэм ащыщ лъыр ауплъэкIоу лейкоцитхэм япчъагъэ нахь макIэ хъугъэмэ къызэрэхагъэщырэр, нэмыкIхэри.
Аллергием зызэрэщыуухъумэщтыр
Аллергием зыщыуухъумэмэ, къыппымыхьан ылъэкIыщт. Ащ пае спрейхэр, нэмыкI щыфэ зэфэшъхьафхэр агъэфедэх, нэгъунджэхэр зыIуалъхьэх, анэхэм ящыкIэгъэхэ уцхэр акIагъаткIох. Джащ фэд, сымаджэм маскэ зыIуилъхьэмэ, ишIуагъэ къэкIощт. Унэм укъызыкIожьыкIэ щыгъынхэу пщыгъыгъэхэр зыщыпхыхэмэ дэгъу. «Мафэ къэс зыптхьакIын, зыбгъэпскIын, пшъхьац пфыкIэн фае. Унэ кIоцIым джэхашъор щыптхьакIымэ, хъэдэн цIынэкIэ сапэр плъэкIымэ ишIуагъэ къэкIощт», — еIо врачэу А. Поздняковым.
Ковидыр къызэрэппымыхьанэу ар къызэузыгъэ цIыфхэм уакIэрымыхьаныр, вакцинацие пшIыныр тищыкIагъэхэу елъытэх.
Шъаукъо Аслъангуащ.