Адыгеим щыпсэухэрэм ащыщ шъолъыр гъэIо­рышIэнымкIэ Гупчэм мы мафэхэм зыкъыфи­гъэзагъ шъхьэзакъоу псэухэрэ ныбжь зиIэ цIыф­хэм социальнэ IэпыIэгъу ятыгъэнымкIэ программэхэу щыIэхэр зэригъашIэхэ шIоигъоу.

Ахэм язырэм 2019-рэ илъэсым къыщыублагъэу Iоф ешIэ ыкIи сэкъатныгъэ зиIэхэу нэмыкIхэм яIэпыIэгъу щыкIэхэрэр сыд фэдэрэ унагъуи ыштэнхэ фитыныгъэ къареты. Учетым хагъэуцонхэм пае аштэщтми, зыштэ зышIоигъохэми ащкIэ ищыкIэгъэ тхылъхэр аугъоин­хэшъ, Адыгеим IофшIэнымкIэ ыкIи социальнэ хэхъоныгъэмкIэ и Министерствэ фигъэхьынхэ фае. ЗэдэгущыIэгъу задашIы ыкIи къызыхахыхэ нэуж щыIэкIэ амалэу яIэр ауплъэкIущт. Мы зэпстэури зызэшIуахыхэкIэ зэзэгъыныгъэм кIатхэх. Мы хэ­бзэ­гъэуцугъэм ишIуагъэкIэ шъхьэзакъоу къэнэгъэ нэжъ­-Iужъхэм унагъохэу алъыплъэщтхэмрэ медицинэ IэпыIэгъу зыщагъотыщтхэмрэ яIэ мэхъу.

2020-рэ илъэсым зигугъу тшIырэ хэбзэгъэуцугъэр щыпхырыщыгъэным фэшI Адыгеим сомэ мини 155700-рэ щыпэ­Iуагъэхьагъ. IэпыIэгъур языгъэ­кIыхэрэм мазэ къэс сомэ мини 5051-рэ аратыгъ. ЗэкIэмкIи пчъагъэр сомэ мини 135756,83-рэ зэрэхъугъэр. Мы илъэсымкIэ мылъкоу хэбзэгъэуцугъэм телъытагъэр сомэ 1208,0-м на­гъэсын агу хэлъ, мазэ къэс Iэ­пыIэгъур языгъэкIыхэрэм афа­тIупщырэр сомэ мини 5 202-рэ хъугъэ. Программэр зылажьэрэм къыщыублагъэу Адыгеим унагъоу нэжъ-Iужъхэр щызыштэ­хэрэм япчъагъэ 13 хъугъэ.

Тишъолъыр джащ фэдэу щагъэцакIэ проектэу «Передышка» зыцIэр. Ащ ишIуагъэкIэ унагъо­хэу зылъыплъэ зэпытынхэ фэе нэжъ-Iужъхэр зэрысхэм адэIэпыIэх. Унагъом зэмызэгъыныгъэ къимыхъухьаным, Iахьылхэм загъэпсэфыным ар фэIорышIэ. Сымаджэм лъыплъэхэрэм нэжъ­Iужъыр е сэкъатныгъэ зиIэр охъ­тэ гъэнэфагъэм къыкIоцI нэмыкIхэр лъыплъэнхэу ыпкIэ хэмылъэу къагъэнэн алъэкIыщт зыгъэпсэфакIо, IофшIэгъу дэ­кIыгъо кIонхэ фаехэмэ, е ежьхэр къэсымэджагъэхэмэ.

Нэжъ-Iужъхэм алъыплъэгъэнымкIэ джыри зы IэпыIэгъу мэхъу социальнэ фэIо-фашIэхэр цIыфхэм ягъэгъотыгъэнхэмкIэ комплекснэ гупчэхэм ямобильнэ купхэр. Шъолъыр проектэу «Нахьыжъхэр» зыфиIоу лъэпкъ проектэу «Демографием» ха­хьэрэм къыхиубытэу мы къулы­къур Адыгеим щызэхащагъ. Илъэсыр къызихьагъэм къыщыублагъэу республикэм ирайонхэм зэкIэми «Мобильнэ купхэм» нэжъ-Iужъ 2660-мэ Iэпы­Iэгъу щарагъэкIыгъ.

«Шхынхэр, уц Iэзэгъухэр (ежьхэм ямылъкукIэ) аIэкIэгъэ­хьэгъэнхэ, е нэмыкI фэIо-фа­шIэхэр афэгъэцэкIэгъэнхэ фае хъумэ, нэжъ-Iужъхэр е уз гъэтIылъыгъэ зиIэхэр социальнэ фэIо-фашIэхэмкIэ Комплекснэ гупчэхэу зыщыпсэухэрэм япхыгъэхэм атеонхэ алъэкIыщт», — къыIотагъ АР-м IофшIэнымкIэ ыкIи социальнэ хэхъоны­гъэмкIэ и Министерствэ социальнэ иучреждениехэмкIэ иотдел ипащэу Цыпынэ Жанетэ.

Джащ фэдэу нахьыжъхэм ателъытагъэу Адыгеим щэлажьэ шъолъыр гупчэу «тыжьын» волонтерствэр. Проектыр IэпыIэгъу мэхъу яуахътэ гъэшIэгъонэу агъэкIонымкIэ, агу ри­хьырэ лъэныкъохэм апылъынхэмкIэ. Къыхэгъэщыгъэн фае во­лонтерхэр ежь пенсием щыс­хэр арэу зэрэщытхэр.

«Типшъэрылъыр — нахьыжъхэмрэ зипсауныгъэкIэ IэпыIэгъу зищыкIагъэхэмрэ ящыIакIэ къа­фэдгъэпсынкIэныр, таригъусэныр, зэтегъэуцожьын фэIо-фа­шIэхэр ятшIылIэнхэр, психологическэ ыкIи нэмыкI IэпыIэгъу ядгъэгъотыныр арых», — къыкIигъэтхъыгъ игущыIэ Ирина Ширинам, республикэм IофшIэнымрэ социальнэ хэхъоныгъэм­рэкIэ иминистрэ иапэрэ гуадзэ.

Программэм хэлэжьэнхэ шIоигъоныгъэ зиIэхэм Комп­лекснэ гупчэхэу зыщыпсэухэрэм япхыгъэхэм зафагъэзэн фае. Шъуигъунэгъоу шъхьэзэкъо нэжъ-Iужъхэр е сэкъатныгъэ зиIэхэр мэпсэухэмэ ыкIи шъуи­шIуагъэ яжъугъэкIы шъушIои­гъомэ, шъуадэIэпыI е волонтерхэмрэ мы лъэныкъомкIэ лажьэхэрэмрэ зафэжъугъаз. Шъугу къэдгъэкIыжьын, непэ, мэкъуогъум и 8-м, ахэм ясэнэ­хьат мэфэкI, социальнэ Iофы­шIэм и Мафэ, хагъэунэфыкIы.

Шъолъыр гъэIорышIэнымкIэ Гупчэр.