ЗекIон индустриер зыщызэтегъэпсыхьэгъэ хэгъэгухэм экономикэм ылъэныкъокIэ хэхъоныгъэшIухэр зэрашIыхэрэм зэкIэри щыгъуаз. Зы­гъэпсэфакIо къакIохэрэ цIыфхэр бгъэрэзэнхэм пае уахътэм диштэрэ инфраструктурэрэ хьакIэщ зэтегъэпсыхьагъэхэмрэ уиIэнхэ фае.

Ахэм ягъэпсын пэIуагъэхьащт мылъкур, къэралыгъор IэпыIэгъу къа­фэмыхъумэ, субъектхэм яза­къоу рагъэкъушъущтэп.

Непэ зекIон IофхэмкIэ ти­республикэ изытет, зыгъэпсэфыгъо лъэхъанэу къэсыгъэм хьакIэхэм зэрапэгъокIыщтхэм, зекIон проектхэм ягъэцэкIэн зэрэхэлажьэрэм Адыгэ Рес­публикэм зекIонымрэ зыгъэ­псэфыпIэхэмрэкIэ и Комитет ипащэ игуадзэу Джарымэ Беллэ нэIуасэ тафишIыгъ.

— ЗекIоным фэгъэхьыгъэ программэхэу щыIэ­хэм джыри зы къа­хэ­хъуагъ. Ащ игъэцэкIэн хэгъэгумкIи АдыгеимкIи шIуагъэ къыхьынэу, зе­кIо­ным зыкъыригъэIэтынэу шъущэгугъа?

— ЗекIон индустрием хэ­щагъэхэу Iоф зышIэхэрэм, цIыфхэм, туроператорхэм къагурэIо чIыпIэ зекIоным изэ­хэщэнкIэ къэралыгъо Правительствэм иIэпыIэгъу нахь къы­зэрэхигъэхъощтыр. ЗекIонымкIэ Федеральнэ ведомствэм истатус къаIэтыгъ. Мы лъэ­хъаным лъэпкъ проектэу «ЗекIонымрэ хьакIэхэм узэрапэгъо­кIыщтымрэ» зыфиIорэм игъэкIотыгъэу тыдэкIи щытегущыIэх. Проектыр гъашIэм пхырыщы­гъэным тэри тыхэлажьэ. Ащ хядгъэгъахьэхэ тшIоигъо Iоф­тхьабзэхэр дгъэ­хьазырыгъахэх. ЗэкIэм апэ тшIыгъэр зекIонымкIэ инфраструктурэм игъэпсын зэрэлъыдгъэкIотэщтыр ары.

ЦIыфхэм зызщагъэпсэфыхэрэ чIыпIэхэм гъогу зэтегъэ­псы­хьагъэхэр ятщэлIэнхэу, гъо­гужъхэр дгъэкIэжьынхэу тыфай. Электричествэр, газыр, псыр зэрамыщэлIагъэхэ чIыпIэхэр тиIэх. ЗэкIэм анахь Iофыгъо шъхьаIэу республикэм къыхи­гъэщырэр къушъхьэ курортэу «Лэгъо-Накъэ» зэрифэшъуашэу дахэу ыкIи дэгъоу зэрагъэпсыщтыр ары. Ащ фэгъэхьыгъэ зэзэгъыныгъэм Петербург щыкIогъэ Форумым Адыгеим и ЛIышъхьэрэ «Краснэ Полянэм» игенеральнэ пащэу Андрей Круковскэмрэ щызэдыкIэтха­гъэх. Объектыр гъэпсыгъэ зы­хъукIэ федэу къыпэ­кIа­кIо­рэм республикэм гъэхъагъэ­хэм хэ­п­шIыкIэу къызэрахигъэ­хъо­щтым мэхьанэшхо иI. Турот­рас­лым ипредприятиехэри, про­ек­ты­кIэу тыздэлажьэхэрэри ащ зэ­рэзылъищэщтыхэм тицыхьэ телъ.

— Пандемием зыгъэ­псэ­факIохэм язекIон ты­дэ­кIи инэу изэрар къащыригъэкIыгъ…

— Ары, тэри туризмэм епхыгъэ типред­приятиехэм мэзищэ Iоф ашIагъэп. ЦIыфхэри яунэхэм къарамыгъэкIыхэу, тучанхэмрэ аптекэхэмрэ анэмыкI мыкIохэу къыхэкIыгъ. Гъатхэм цIыфхэр нахь шъхьафит хъу­гъагъэх. Бэ­дзэогъу мазэм зы­гъэ­псэфа­кIохэр бэу тиреспуб­ликэ къа­кIохэу рагъэжьэжьыгъ. Къэралыгъо гъунапкъэм рамыгъэкIыщтыгъэхэм Къыблэ лъэныкъом зыкъагъэзэгъагъ.

Къэралыгъом ипащэхэм яуна­шъокIэ, цIыфхэр зекIоным тырагъэгушIухьаным пае, ахъщэу зыгъэпсэфыгъо пIалъэм тырагъэкIодагъэм щыщ къаратыжьэу рагъэжьэгъагъ. Къызэрагъэзэжьырэ ахъщэм «кешбэккIэ» еджагъэх. А шIыкIэр агъэ­федэзэ апэрэ мафэхэм къаще­гъэ­жьагъэу сомэ миллионишъэ пчъагъэхэр цIыфхэм япутевкэ­хэм, тур зэфэшъхьафхэм атырагъэкIодагъэх.

ИлъэсыкIэм икъихьагъу ти­туроператорхэм апэрэ мэзищым Iоф зэрамышIагъэм къырагъэхьыжьыгъ. Адыгеим зыгъэ­псэфакIо къэкIуагъэхэм япчъагъэ 2019-рэ илъэсым зыщызгъэ­псэфыгъагъэхэм акIэхьажьы­гъагъ, мин 465-м нэсыгъагъ.

— ЦIыфхэм зызщагъэ­псэ­­фыгъэхэ чIыпIэхэр агу зырихьхэ­кIэ, ахэм къагъэзэжьэу хабзэ. КъызэрапэгъокIы­хэрэм, зыщы­псэухэрэ хьакIэщ­хэр зэрэзэтегъэ­псы­хьа­гъэхэм, зэра­гъа­шхэ­хэрэм бэ ялъыты­гъэр. Адыгеим зыгъэпсэфыгъо лъэ­хъаным сы­дэущтэу зыфигъэхьазырыгъа?

— ИкIыгъэ илъэсым тицIыф­хэр IэкIыб къэралыгъохэм амы­гъакIохэу зэрэзэтыраIэжагъэхэм къыхэкIыгъагъ хэгъэгу ­кIоцI зекIоныр бэмэ къызкIыхахы­гъагъэр, тиоператорхэми ар ягопагъ.

Мы илъэсми зекIон индуст­рием хэщагъэхэ предприятие пстэуми Iоф ашIэ, коронавирусым цIыфхэр щыухъумэгъэнхэмкIэ зэрахьанхэ фэе Iофы­гъохэр агъэцакIэх. Гъэхъэгъэшхохэр тымышIыгъэхэми, илъэс къэс хьакIэщхэм, кемпингхэм, отельхэм, нэмыкI зыгъэпсэфыпIэ чIыпIэхэм къахэхъо.

— ЗекIоныр индустрие псэу мэхъу. Тэ тихьакIэ­хэм ядгъэлъэгъуни, яд­гъэ­шIэни, нэIуасэ зыфэтшIынхи сыдигъуи тащыкIэрэп. Анахьэу шъузыпылъыщтхэ Iофы­гъохэр сыд фэдэха?

— ЗекIоным зедгъэушъом­бгъуным тытегущыIэ зыхъукIэ, тибайныгъэхэм афэдэу Адыгеим иэкосистемэ къызэрэзэтедгъэ­нэщтыри къыдэтэлъытэ. Нэ­мыкI чIыпIабэмэ тызэратекIырэр ти­жьи, типси, тимэзхэри, тикъу­шъхьэхэри зэрэкъабзэхэмрэ зэрэхъопсагъохэмрэ. инфраст­руктурэм зедгъэушъомбгъуныр, зыгъэпсэфыпIэ объектхэр кIэу дгъэпсыхэрэ структурэ пстэуми зэдытиIоф. Адыгеим ипащэ ар бэрэ ипсалъэхэм къахегъэщы. Джыри зэ къэсIожьын гъогухэр, псыр, газыр, электричествэр зыгъэпсэфыпIэ пстэумэ зэра­нэгъэсыгъэнхэ фаер.

Республикэр федеральнэ программэ зэфэшъхьафхэм зэрахэлажьэрэм ишIуагъэ къэ­кIо. Мыекъопэ районым газ-­ры­кIуапIэхэр нагъэсыгъэх, Гъо­зэ­рыплъэрэ Лэгъо-Накъэрэ зэзыпхыщт гъогукIэм ишIын лъагъэкIуатэ.

— Тызыхэт илъэсми, тапэкIи Iофтхьэбзэ ­шъхьаIэу жъугъэнэфа­гъэхэр зыфэдэхэр къытфэIуатэба.

— Етхьыжьэгъэхэ Iофтхьа­бзэхэр лъыдгъэкIотэщтых. ­Адыгэ Республикэм ииндивидуальнэ программэ къызэрэдилъытэу Дахъорэ Лэгъо-Накъэрэ зэзыпхырэ гъогур агъэкIэжьы. Къу­шъхьэ зыгъэпсэфыпIэу Лэгъо­-Накъэ къакIохэрэм ар агу ри­хьэу, ыгъатхъэхэу щытыным пае ящыкIэгъэ пстэури къыдалъытэзэ агъэпсы. Лэгъо-Накъэ экоку­рорт шъхьаIэу тиIэщт, ащ зэри­фэшъуашэу сервисри щызэхэщэгъэщт.

— Ащ фэшъхьафэу Адыгэ Республикэм зекIонымрэ зы­гъэпсэфыпIэхэмрэкIэ и Комитет зыхэлэжьэрэ хъугъэ-шIэгъэ Iофыгъохэм ямэфэпчъ зэрэзэтедгъэуцожьыгъэр къасIо сшIоигъу. Арышъ, илъэс къэс хэдгъэу­нэфыкIыхэрэ мафэхэу адыгэ къуаем, хьалыжъом, къэбым, Интерраллим, нэмыкIхэми афэ­гъэхьыгъэхэм пэшIорыгъэшъэу шъукъятэгъэблагъэ.

— Белла, шъуигухэлъхэр къыжъудэхъунхэу тэри шъуфэтэIо.

ДэгущыIагъэр Шъаукъо Аслъангуащ.