Хэхъоныгъэм икъэкIуапI
Петербург щыкIорэ Дунэе экономическэ форумым къыдыхэлъытагъэу пленарнэ зэхэсыгъоу щыIагъэм УФ-м и Президентэу Владимир Путиныр къыщыгущыIагъ. Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат зэхэсыгъом хэлэжьагъ.
УФ-м и Президент зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, пандемием ыпкъ къикIыгъэ зэпыугъохэм ауж мы форумыр дунэе мэхьанэ зиIэ апэрэ хъугъэ-шIэгъэшхоу хъугъэ.
«Экспертхэм зэралъытэрэмкIэ, ЯтIонэрэ дунэе заом ыуж гъэрекIо фэдэу производствэр къеIыхэу зыкIи къыхэкIыгъэп. Ау тэ тицыхьэ телъэу къэтIон тлъэкIыщт дунэе экономикэм щыIэкIэ тэрэзым къызэрэфигъэзэжьырэр», — къыIуагъ Владимир Путиным.
Къэралыгъом ипащэ коронавирусым ебэныжьыгъэным иIоф Урысыем иIахьышхо зэрэхишIыхьэрэр, УФ-м ивакцинэ анахь щынэгъончъэу ыкIи нахь шIуагъэ къытэу зэралъытэрэр къыIуагъ.
«ЧIыпIэ хъыбэйхэу тиIэхэр пандемием нэрылъэгъу къытфишIыгъэх. Ау технологие пэрытхэр зыщагъэфедэрэ производствэм зегъэушъомбгъугъэн зэрэфэе гупшысэми ащ тыкъыфищагъ. Анахь шъхьаIэр — псауныгъэм нахь мылъкушхо зэрэщымыIэр къыдгуригъэIуагъ. Ащ тыкъыпкъырыкIызэ тинеущрэ мафи дгъэпсыщт», — къыIуагъ Владимир Путиным.
УФ-м и Президент къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, кризисхэм ялъэхъан къэралыгъом иIахьэу экономикэм хилъхьэрэм хэхъо. Къэралыгъом ипащэ «Северный поток-2» зыфиIорэр зэрагъэпсырэм къытегущыIагъ, Европэм ихэгъэгухэми, нэмыкI къэралыгъохэми технологие пэрытхэр зыщыгъэфедэгъэ проектхэр адагъэцэкIэнхэм зэрэфэхьазырыр къыIуагъ.
Владимир Путиным ипсалъэ къызэрэщыхигъэщыгъэмкIэ, пандемием илъэхъан цIыфхэм псынкIэу IэпыIэгъу зэрарагъэгъотыгъэм ишIуагъэкIэ IофшIэпIэ чIыпIэ миллион пчъагъэ къызэтырагъэнэжьын алъэкIыгъ. Президентым пшъэрылъ афишIыгъ цIыфхэм IофшIэн къафэгъотыгъэнымкIэ шъолъырхэм IэпыIэгъу зэраратырэ программэхэр нахь агъэлъэшынэу. Джащ фэдэу УФ-м и Президент игъо ылъэгъугъ 2022-рэ илъэсым бэдзэогъум и 1-м нэс Урысыем ишъолъырхэм фэгъэкIотэныгъэ зиIэ ипотекэр ащыгъэфедэгъэнымкIэ программэр лъагъэкIотэнэу, проценти 7 тегъахъо аIахынэу. Джащ фэдэу къэралыгъом ипащэ предпринимательствэ цIыкIумрэ гурытымрэ чIыфэхэр зэраратыщт шэпхъакIэхэр 2021-рэ илъэсым агъэфедэнхэу игъо ылъэгъугъ. Владимир Путиным ишIошIкIэ, Урысыем ибизнес цIыкIурэ гурытымрэ антимонопольнэ уплъэкIун бащэ арашIылIэ.
«Джыдэдэм, кризисым тыкъызщыхэкIыжьыгъэ лъэхъаным, хэхъоныгъэм игъогу тытеуцон зэрэфаем нэмыкIэу, амалэу щыIэр зэкIэ къызфэдгъэфедэн, научнэ, технологическэ амалхэм зядгъэушъомбгъун фае. Мыщ дэжьым мэхьанэшхо иI хэгъэгухэм инвестиционнэ зэпхыныгъэу зэдыряIэр къэухъумэгъэным ыкIи ахэм зягъэушъомбгъугъэным», — къыIуагъ Владимир Путиным.
Хэгъэгум и Президент Федерацием ишъолъырхэу пандемием илъэхъан зиIофшIэн дэгъоу зэхэзыщагъэхэм, инвесторыкIэхэр къезгъэблэгъагъэхэм «тхьашъуегъэпсэу» ариIуагъ. Ащ фэдэ шъолъырхэр инвестициехэмкIэ Лъэпкъ рейтингым щыдэкIоягъэх.
Шъугу къэтэгъэкIыжьы илъэсым къыкIоцI Адыгеим мы лъэныкъомкIэ гъэхъэгъэшхо зэришIыгъэр, я 36-рэ чIыпIэ рейтингым щиубытыщтыгъэмэ, я 11-рэ чIыпIэм ар зэрэнэсыгъэр, инвестициехэр къызэрэхалъхьэрэмкIэ хэгъэгум ишъолъыр анахь дэгъухэм ясатырэ зэрэхэуцуагъэр.
Пленарнэ зэхэсыгъом икIэуххэм къатегущыIэзэ, КъумпIыл Мурат хигъэунэфыкIыгъ шъолъырхэм ячаныгъэ зыкъегъэIэтыгъэнымкIэ Петербург щыкIорэ Дунэе экономическэ форумым мэхьанэшхо зэриIэр.
Адыгеим и ЛIышъхьэ зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, УФ-м и Президент и Джэпсалъи, непэрэ форумыми игъоу ащилъэгъугъэхэм шъолъыр экономическэ моделыр нахьышIу шIыгъэнымкIэ амалхэр къызэIуахых.
«Непэ шъолъыр пэпчъ нахьыбэу инвесторхэр къызэрэригъэблэгъэщтхэм ыуж ит. ИнвестициехэмкIэ тиIофхэр нахьышIу тшIынхэ тлъэкIыгъ, Лъэпкъ рейтингым я 11-рэ чIыпIэр щытыубытыгъ. Мы Iофыр лъыгъэкIотэгъэным, республикэм нахьыбэу инвестициехэр къыхалъхьанхэмкIэ амалхэр зетхьанхэм мэхьанэшхо яI. Ин-вестициехэр къытхэзылъхьэ зышIоигъохэм зэдэгущыIэгъу пчъагъэ адытиIагъ. ШэпхъакIэхэм атетэу тызэрэзекIон фаемкIэ къэбарыкIэхэр къытIэкIэхьагъэх. НэмыкI шъолъырхэм IофшIэнымкIэ опытэу яIэр зэдгъэшIагъ. Форумым щытшIыгъэ зэзэгъыныгъэхэм шIуагъэ къакIэкIонэу тэгугъэ», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
НепэкIэ Адыгеим сомэ миллиард 36-рэ фэдиз зытефэщт инвестиционнэ проект 25-рэ щагъэцакIэ. Инвестициехэр нахьыбэу къыхалъхьанхэмкIэ республикэм ишIуагъэ къекIыщт Дунэе экономическэ форумэу Петербург щыкIорэм щызэдашIыгъэ зэзэгъыныгъэхэм, УФ-м и Президент пшъэрылъэу къафишIыгъэхэр зэкIэ гъэцэкIэгъэнхэм, республикэм хэхъоныгъэ зэришIыщт Стратегием диштэу IофшIэнхэр зэхэщэгъэнхэм.
«ИнвестициякIэхэр къытхалъхьанхэм фэIорышIэщтых зекIо кластерымрэ индустриальнэ паркымрэ зэрагъэпсыщтхэр. А проектхэм экономикэм зыкъырагъэIэтыщт, IофшIэпIэ чIыпIакIэхэр зэхащэщтых», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.