Инвестициехэм ахэхъо
Петербург щыкIорэ Дунэе экономическэ форумым Урысые Федерацием ишъолъырхэм инвестициехэмкIэ яIофхэм язытет къэзыгъэлъэгъорэ Лъэпкъ рейтингым икIэуххэр къыщаIуагъэх. Адыгеир анахь дэгъукIэ къыхагъэщыгъэ шъолъыр 20-мэ ахэфагъ.
«Урысые Федерацием ишъолъырхэм бизнесым IэпыIэгъу етыгъэнымкIэ Iофтхьабзэу зэрахьэхэрэм шIуагъэу къатырэр зыфэдэр ары рейтингри зэлъытыгъэр. Петербург щыкIорэ Дунэе экономическэ форумыр амалышIоу щыт инвестиционнэ проектхэмкIэ ыкIи опытэу яIэмкIэ яеплъыкIэхэм, яекIолIакIэхэм ащагъэгъозэнхэмкIэ. Шъолъырхэм хабзэр ащызыIыгъхэр рейтингым кIигъэгушIущтых предпринимательхэм яIоф нахь тэрэзэу зэхэщагъэ зэрэхъущтым иамалхэм игъэкIотыгъэу яусэнхэмкIэ», — къыIуагъ УФ-м и Правительствэ и Тхьаматэ иапэрэ гуадзэу Андрей Белоусовым.
«Илъэс къэс тэгъэунэфы апэрэ чIыпIэхэр зыубытыхэрэм яинвестициехэр нахьыбэ зэрэхъухэрэр. Амалхэр зыщыдэгъу чIыпIэхэр ары бизнесми зыздигъазэрэр, джащ фэдэу мэхьэнэ гъэнэфагъэ иIэу щыт шъолъырхэм япащэхэм Iофыгъоу къэуцухэрэм шъхьэихыгъэу зызэращагъэгъуазэрэм. Рейтингым мыщкIэ ишIуагъэ къэкIо, сыда пIомэ зэхъокIыныгъэшIухэм къафещэ», — къыIуагъ АСИ-м игенеральнэ пащэу Светлана Чупшевам.
Предпринимательхэм афагъэуцугъэ упчIэхэм къаратыжьыгъэ джэуапхэмкIэ зэхагъэуцогъэ ушэтыным лъапсэ фэхъугъэр бизнесым изэхэщэнкIэ амалэу арагъэгъотыхэрэр зыфэдэхэр ары. Светлана Чупшевам къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, шъолъыр 85-м щыщэу 40-мэ гъэхъагъэу ашIыгъэхэмкIэ гурыт индексым нахь хэхъуагъ. ПредприятиякIэхэм ящыкIэгъэ инфраструктурэр алъыгъэIэсыгъэнымкIэ пIалъэхэр нахь кIэкI хъугъэх, бизнесым IэпыIэгъоу ратырэм хэхъуагъ, чIыфэхэр нахь псынкIэу къызIэкIагъэхьанхэмкIэ пэрыохъоу щыIагъэхэм къакIичыгъ.
Адыгеими фэгъэхьыгъэу ар къэпIон плъэкIыщт. Пандемием гумэкIыгъохэр къыздихьыгъэхэми, республикэм ихэбзэ къулыкъухэм инвестициехэр нахьыбэу тишъолъыр къихьанхэмкIэ шIуагъэ къэзыхьыщт Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэр зэрахьагъэх. Ахэм яшIуагъэкIэ Лъэпкъ рейтингым Адыгеим чIыпIэу щиубытырэр нахьышIу ышIын ылъэкIыгъ. Я 36-рэ чIыпIэм щытыгъэмэ, зы илъэсым къыкIоцI я 11-м нэсыгъ. ИнвестициехэмкIэ иIофхэм язытет елъытыгъэу хэгъэгум ишъолъыр анахь дэгъу 20-мэ ар ахэхьагъ.
УплъэкIу-лъытэкIо къулыкъухэм алъэныкъокIэ пэрыохъухэр анахь зыщымэкIэ шъолъырищмэ Адыгэ Республикэр ахэфагъ.
«Индекс административного давления» зыфиIорэ ушэтынэу ашIыгъэм икIэуххэу бизнесым хэщагъэхэм яфитыныгъэхэм якъэухъумэн фэгъэзэгъэ Борис Титовым УФ-м и Президентэу Владимир Путиныр зыщигъэгъозагъэм ащ фэгъэхьыгъэу къыщеIо.
Лъэпкъ рейтингым икIэуххэм къатегущыIэзэ Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат къызэриIуагъэмкIэ, республикэм инвестиционнэ амалышхо иI ыкIи УФ-м и Президентэу Владимир Путиным къыгъэуцугъэ пшъэрылъхэм атегъэпсыхьагъэу ащ хэдгъэхъощт. Владимир Путиным и Джэпсалъэ къызэрэщиIуагъэмкIэ, предприниматель IофшIэнымкIэ унэе инвестициехэр нахьыбэу гъэфедэгъэнхэм къэралыгъом кIигъэгушIущтых.
Адыгеим а пшъэрылъхэр ыгъэцакIэхэ зыхъукIэ, лъэпкъ проектхэр, къэралыгъо программэхэр, федеральнэ гупчэм къытырэ амалхэр зэкIэ къызфегъэфедэх, АСИ-м игъоу ылъэгъухэрэри къыделъытэх. Пандемием илъэхъан а IофшIэным нахь мэхьанэшхо иIэ хъугъэ. Илъэсэу икIыгъэм зэкIэми анахь лъэшэу зэрар зыхьыгъэ лъэныкъохэм IэпыIэгъу псынкIэ ятыгъэнымкIэ хэгъэгум ипащэхэм унашъохэр аштэгъагъэх. Адыгеими ежь ыгъэнэфэгъэ Iофтхьабзэхэри пхырищыгъэх.
«Бизнесым илIыкIохэм яеплъыкIэхэр къыдэтлъытэхэзэ экономическэ политикэр тэгъэпсы. Тызэгъусэу предприниматель IофшIэныр нахьышIоу зэхэщэгъэнымкIэ шIыкIэ-амалэу щыIэхэр тэгъэфедэх», — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
ГъэрекIопагъэ къыщегъэжьагъэу предприятиехэм IэпыIэгъу ятыгъэнымкIэ гупчэм тиреспубликэ Iоф щешIэ. «Мой бизнесыр» ащ къыхеубытэ. Предпринимательхэм IэпыIэгъу зэрафэхъущтхэ шIыкIэхэр ыкIи лъэныкъохэр зэкIэ зы чIыпIэм щызэрэгъэуIугъэх. Ащ пае фэIо-фашIэхэри цIыфхэм къызIэкIагъэхьанхэр нахь Iэрыфэгъу мэхъу. Ухьазырын Iофтхьабзэхэм пIалъэу ахьырэр нахь макIэ хъуным пае республикэм «зы шъхьаныгъупчъэ» зыфаIорэ шапхъэмкIэ инвестиционнэ проектхэр агъэхьазырыщтых. 2017-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу 2020-м нэс ащ фэдэ шIыкIэ-амалыр инвестпроект 13-мэ япхырыщынкIэ агъэфедагъ.
Адыгеим и ЛIышъхьэ къызэрэхигъэщыгъэмкIэ, Iофтхьабзэу зэрахьэрэр зэкIэ зытегъэпсыхьагъэр инвестициехэр нахьыбэ шIыгъэнхэр ары. Мы аужырэ илъэситфым (2016 — 2020) республикэм иэкономикэ сомэ миллиарди 150-рэ фэдиз инвестициеу къыхалъхьагъ.