Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат къалэу Мыекъуапэ культурэм ипсэуалъэхэу лъэпкъ проектэу «Культурэр» зыфиIорэм тегъэ­псы­хьагъэу гъэцэкIэжьын IофшIэнхэр зыщы­кIуагъэхэм ащыщхэр зэригъэлъэгъугъэх, художественнэ еджапIэм щыIагъ.

Ащ игъусагъэх Урысые Федерацием и Президент Къыблэ федеральнэ шъолъырымкIэ иаппарат АР-мкIэ ифедеральнэ инспектор шъхьаIэу Сергей Дрокиныр, Адыгэ Рес­публикэм культурэмкIэ ими­нистрэ иапэрэ гуадзэу Ольга Гавшинар, муниципальнэ гъэ­псыкIэ зиIэ «Къалэу Мыекъуапэ» ипащэ ипшъэрылъхэр зыгъэцэкIэрэ Сергей Стельмах.

ТхылъеджапIэхэр зэригъэлъэгъугъэх

Апэдэдэ республикэм и ЛIышъхьэ зыдэщыIагъэр кIэ­лэцIыкIу къэлэ тхылъеджапIэр ары. Илъэсэу икIыгъэм модель библиотекэу ар ашIыжьыгъ. Проектым пстэумкIи сомэ мил­лиони 6,7-м ехъу пэIухьагъ. А мылъкумкIэ унэкIоцI гъэкIэжьын IофшIэнхэр зэшIуахыгъэх, уахътэм диштэрэ оборудованиер, мебелыр, компьютер, мультимедийнэ ыкIи интерактивнэ техникэр къащэфыгъ.

АгъэкIэжьыгъэ гупчэм амал дэгъухэр иIэ хъугъэх цIыф цIэ­рыIохэм зэIукIэгъухэр щада­шIынхэмкIэ, мастер-классхэр зэхащэнхэмкIэ, зипсауныгъэ пыч фэхъугъэ кIэлэцIыкIухэм атегъэпсыхьэгъэ Iофтхьэбзэ зэ­фэшъхьафхэри мыщ щызэ­шIуахынхэ алъэкIыщт.

ТхылъеджапIэм рашIэфылIэгъэ IофшIэнхэм ауж тхылъэу чIэлъыр мини 4,6-кIэ на­хьыбэ хъугъэх. Ащ нэмыкIэу тхылъ­еджапIэм къычIахьэхэрэри ызы­щанэ фэдизкIэ нахьыбэ хъугъэ, нэбгырэ мини 4,5-рэм шIокIыгъ.

Республикэм и ЛIышъхьэ тхылъеджапIэм иIофышIэхэми къычIахьэхэрэми гущыIэгъу афэхъугъ, Iофтхьабзэхэу мыщ щызэрахьэхэрэм, фэIо-фашIэхэу щызэшIуахыхэрэм защи­гъэгъозагъ.

«Непэ къэралыгъом тхылъеджапIэхэм зэхъокIыныгъэ афэшIыгъэным иIоф мылъкушхо пэIуагъахьэ. Цифрэ техноло­гиехэр гъэфедэгъэнхэр, къычIа­хьэхэрэм шIуагъэ хэлъэу яуахътэ агъэкIоныр — а пстэури зыфытегъэпсыхьагъэр кIэлэ­цIыкIухэм, ныбжьыкIэхэм ыкIи нахьыжъхэм шIэныгъэу яIэм, якъулайныгъэ хэгъэхъогъэныр ары. Культурэм ипсэуалъэхэм мылъкумкIэ ыкIи техникэмкIэ яамалхэр нахьышIу зэрэхъухэ­рэм яIофшIэни нахь тэрэзэу, нахь дэгъоу зэхащэнымкIэ ишIуа­гъэ къэкIощт. Тэ тызыфаер республикэм итхылъеджапIэхэр ныбжь зэфэшъхьаф зиIэ цIыфхэр къызэзыщэлIэнхэ зы­лъэкIыщт гупчэ дэгъу хъунхэр ары», — къыхигъэщыгъ КъумпIыл Мурат.

Мы мэфэ дэдэм Адыгэ Рес­публикэм и ЛIышъхьэ Централизованнэ библиотечнэ системэм икъутамэу N 1-м щыIагъ. Лъэпкъ проектэу «Культурэм» тегъэпсыхьагъэу агъэ­кIэжьыщтхэр къыхахыхэ зэхъум мы тхылъеджапIэр апэрэхэм ащыщэу агъэнэфэгъагъ. 2019-рэ илъэсым модель тхылъеджапIэ ашIыжьыным пае лъэныкъо пстэуми ябюджетхэм къахагъэкIи, сомэ миллиони 6,9-рэ фэдиз къатIупщыгъагъ. А мылъкур зыпэIухьагъэр гъэкIэжьын Iофтхьабзэхэр ары, мебелыкIэ къащэфыгъ, джащ фэдэу джырэ уахътэм диштэрэ обо­рудованиер къызIэкIагъэхьагъ. ЦIыфхэу къяуалIэхэрэр литературнэ-музыкальнэ зэIукIэгъухэм ыкIи мастер-классхэм зыща­хэлэжьэщтхэ, ящыкIэгъэ къэбар зэфэшъхьафхэр къызщыIэкIа­гъэхьащт, творчествэм зыщыпылъыщтхэ чIыпIэ гъэнэфагъэ­хэр иIэх. ТхылъеджапIэм итхылъ фонд тхылъыкIэ мини 6 фэдизкIэ нахьыбэ хъугъэ. Учреждением ипащэ къызэриIуагъэмкIэ, гъэкIэжьын, зэтегъэпсыхьан Iоф­шIэнхэм ауж мыщ къычIа­хьэрэр процент 38-кIэ нахьыбэ хъугъэ ыкIи нэбгырэ мини 4-м нэсыгъ. Илъэсым къыкIоцI мин 20,8-м нэсыгъ къяуалIэ­хэрэр.

Адыгеим и ЛIышъхьэ учреж­дением иамалхэм защигъэгъозагъ, Iоф щызышIэхэрэм ыкIи къычIахьэхэрэм ащыщхэм гущыIэгъу афэхъугъ. КъумпIыл Мурат зэрилъытэрэмкIэ, модель тхылъеджэпIакIэхэр цIыф­хэр нахь къякIолIэнхэмкIэ гупчэ дэгъу хъунхэ фае. Арышъ, тхылъеджапIэхэм ягъэкIэжьын фытегъэпсыхьэгъэ къэралыгъо программэхэр пхырыщыгъэнхэм тапэкIи республикэр хэлэжьэным мэхьэнэ гъэнэфагъэ иIэу щыт.

Республикэм ипащэ культурэмкIэ Министерствэм ипащэхэм пшъэрылъ гъэнэфагъэхэр афишIыгъэх мыщ фэдэ тхылъеджапIэхэм Iофтхьэбзэ гъэшIэгъонхэр ащызэхащэнхэмкIэ, республикэм культурэм епхыгъэ хъугъэ-шIагъэхэу щызэшIуа­хыхэрэм нахьыбэу къахагъэлэжьэнхэу. Ащ нэмыкIэу къалэм ипащэхэми пшъэрылъ афи­шIыгъ транспортыр культурэм иучреждениехэм якIолIэнымкIэ Iофтхьэбзэ гъэнэфагъэхэр зэшIуахынхэу.

ГъэцэкIэжьын куухэм ауж Мыекъуапэ дэт художественнэ еджапIэм игъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьынхэм ауж зэхъокIы­ныгъэу фэхъугъэхэр Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат джащ фэдэу тыгъуасэ зэригъэлъэгъугъэх.

УФ-м и Федеральнэ ЗэIукIэ УФ-м и Президентэу Владимир Путиным фигъэхьыгъэ Джэпсалъэм игъэцэкIэн къы­хиубытэу искусствэхэмкIэ шъо­лъыр ыкIи муниципальнэ еджапIэхэу лъэхъаным диштэу агъэ­кIэжьыщтхэм художественнэ еджапIэр икIыгъэ илъэсым ахэхьагъ. Унэу ар зычIэтым гъэцэкIэжьын куухэр ешIылIэгъэнхэм пае сомэ миллион 19,4-рэ фатIупщыгъ.

КъумпIыл Мурат художест­веннэ еджапIэм ыкIоцIэу агъэ­кIэжьыгъэр къыплъыхьагъ, Iоф щызышIэхэрэмрэ агъасэхэрэмрэ гущыIэгъу афэхъугъ.

Мыщ зисэнэхьат хэшIыкI куу фызиIэ кIэлэегъэджи 9 щэлажьэ, кIэлэ­цIыкIу 250-рэ фэдиз лъэныкъо зэфэшъхьафхэм — «живопись», «сурэтым изэхэгъэуцуакI», «Iэпэщысэхэм яшIын», «творчест­вэм ылъа­псэхэр» зыфиIохэрэм ыкIи нэ­мыкIхэм — афагъасэх.

ЕджапIэм методическэ конференциехэр, къэгъэлъэгъонхэм ахагъэлэжьэщтхэм якъы­хэхын Iоф дэзышIэрэ комитетым изэхэсыгъохэр щызэхащэх, Адыгеим исурэтышIхэм яIофшIагъэхэр къыщагъэлъэгъо зэпытых. Мыщ зыщызыгъасэхэрэр дунэе ыкIи урысые зэ­нэкъокъухэм ахэлажьэх, текIоныгъэ къащыдахы.

«Стратегическэ мэхьанэ зиIэ пшъэрылъэу къэралыгъом ипащэ къыгъэуцухэрэр зэшIохыгъэ зыхъухэкIэ, Iофышхом къыкIа­кIорэр непэ нафэу тэ­лъэгъу. Лъэпкъ проектхэм, къэ­ралыгъо программэхэм къа­хиубытэу тшIэрэ пстэури зы­фэлэжьэн фаер цIыфхэр ары. Художественнэ еджапIэр ящыкIэгъэ шъыпкъ: кIэлэцIыкIу шъэ пчъагъэмэ мыщ гъэсэныгъэ тедзэ щызэрагъэгъоты, ащыщхэм — ясэнэхьат хъущтым лъапсэ щы­фашIы. Сыщэгугъы амалыкIэу яIэ хъугъэхэм яшIуа­гъэкIэ сабыйхэм агу етыгъэу шIу алъэгъурэ Iофым нахь лъэ­шэу пылъыхэ хъунэу, ясэнаущыгъэ нахь къыщызэIуахынэу», — къы­Iуагъ КъумпIыл Мурат.

ЗэIукIэгъум икIэух респуб­ликэм ипащэ пшъэрылъ заулэ афишIыгъ еджапIэм чIэтын фэе псэуалъэхэм язэгъэгъотын фэгъэхьыгъэу.

Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу Сурэтхэр А. Гусевым тыри­хыгъэх.