ЧIыгухэм язытет нахьышIу хъунэу
Мэкъумэщ хъызмэтым ичIыгухэм язытет фэгъэхьыгъагъ АР-м и Парламент аграрнэ политикэмкIэ, мылъку ыкIи чIыгу зэфыщытыкIэхэмкIэ икомитет зэхэсыгъоу иIагъэр. Парламентым и Тхьаматэ игуадзэу, комитетым ипащэу Шъэо Аскэр ар зэрищагъ.
Зэхэсыгъом хэлэжьагъэх АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм и Тхьаматэу Владимир Нарожнэр, АР-м мэкъумэщ хъызмэтымкIэ иминистрэу Къуанэ Анзаур, «Россельхозцентрэм» и Къутамэу АР-м щыIэм ипащэу Анна Минаковар, муниципальнэ образованиехэм мэкъу-мэщымкIэ ягъэIорышIапIэхэм япащэхэр, фермерхэр.
Комитетым ипащэу Шъэо Аскэр зэхэсыгъор къызэIуихызэ, республикэм имэкъумэщ хъызмэт ичIыгухэм лэжьыгъэшIу къащыкIыным пае ящыкIэгъэ чIыгъэшIоу ахэлъым бэкIэ къызэрэщыкIагъэр, ащ гумэкIыгъо къызэритырэр къыIуагъ. ГущыIэм пае, анахь ищыкIэгъэ гумусыр къызщеIыхыгъэр гектар 345-рэ мэхъу, азотыр, фосфорыр зыщымакIэхэр 154-м нэсыгъ. Мы гумэкIыгъор къэралыгъом зэрэщытэу илъы зэрэхъугъэри Шъэо Аскэр къыхигъэщыгъ.
— ЧIыгум лэжьыгъэшIу къыщыкIыным фэIорышIэрэ къат тонн миллиардрэ ныкъорэ фэдиз илъэс къэс Урысыем чIенэ. Ащ ыпкъ къикIыкIэ, лэжьыгъэ дэгъоу чIыгухэм къатырэм аужырэ илъэсипшIыхэм фэдитIу къыщыкIагъ, — къыIуагъ ащ.
Мэкъумэщ хъызмэтымкIэ министрэу Къуанэ Анзаур тичIыгухэм къащыкIагъэм игъэкIотыгъэу къытегущыIагъ. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, чIыгъэшIоу хэлъыр, анахьэу гумусыр, макIэ зэрэхъурэм имызакъоу, кислотностыр дэкIоягъ, чъыг сатырэу хьэсэ гъунэхэм зэгорэм ащагъэтIысхьэгъагъэхэм язытет дэи дэд. А зэпстэумэ чIыгум иягъэ арагъэкIы, лэжьыгъэшIоу къащыкIырэм къыщэкIэ.
Анахь шъхьаIэу Iоф зыдашIэн фаехэр къыгъэнафэхэзэ, чъыг сатырхэм язытет уплъэкIугъэн, ахэр инвентаризацие шIыгъэнхэ фаеу къыIуагъ. Теуцожь районым ичIыгухэр ары анахьыбэу кислотностыр зыщыдэкIоягъэр. Ар нахь макIэ хъуным пае етIэф халъхьан фае. Ащ мылъкушхо пэIухьащт. Iофыр нахь гъэпсынкIэгъэным фэшI Мыекъопэ районым Iоф щызышIэрэ хъызмэтшIапIэу етIэфыр ащ къыщычIихын амал зиIэхэм зэдэгущыIэгъухэр адашIыгъэхэу ары министрэм къызэриIуагъэр.
Республикэ Парламентым и Тхьаматэу Владимир Нарожнэм иеплъыкIэ къыриIотыкIызэ, чъыг сатырэу хьэсэ гъунэхэм аIутхэр зыпкъ игъэуцожьыгъэнхэм мэхьэнэшхо зэриIэр къыхигъэщыгъ. Муниципальнэ образованиехэм мэкъумэщымкIэ ягъэIорышIапIэхэм ащ нахьыбэу анаIэ тырагъэтын, Iофыгъоу къыпыкIыщтымкIэ чIыгулэжьхэм IэпыIэгъу афэхъунхэ фаеу ащ ылъытагъ.
ЧIыгухэм лэжьыгъэшIу къащыкIыным пае щэнаут зыхэлъ чIыгъэшIу бащэ мэкъумэщышIэхэм агъэфедэ зэрэхъугъэми, лэжьыгъэу хьасэхэм атырапхъэрэр зэрэзэбламыхъурэми, севооборотыр зэрамыгъэцакIэрэми зэхэсыгъом ягугъу щашIыгъ. ЧIыгъэшIоу е нэмыкI шIыкIэ зэфэшъхьафэу агъэфедэхэрэм лэжьыгъэу къырахыжьырэр нахьыбэ хъунымкIэ яшIуагъэ къэкIо, ау продукцием изытет нахь дэи ашIы, чIыгуми яягъэ екIы. Ащ фэдэу зэрар къехьы а зы лэжьыгъэр илъэс пчъагъэхэм а зы хьасэм къызэрэщагъэкIырэми. Нахь макIэу зэрар къафэзыхьыщт агробиологическэ амалхэр, гущыIэм пае, былымхэм ыкIи къэкIыхэрэм къапыкIырэ чIыгъэшIухэр (органическэ чIыгъэшIухэр) нахьыбэу агъэфедэнхэм къыфэкIонхэр игъоу къэгущыIагъэхэм алъытагъ.
Мэкъу-мэщымкIэ Министерствэм игъоу ылъэгъурэ Iофыгъохэри, нэмыкIэу зигугъу ашIыгъэхэри къыдэлъытагъэхэу унашъохэм япроект аштагъ, гумэкIыгъохэм ядэгъэзыжьын фэгъэзэгъэщт IофышIэ куп зэхэщэгъэнэу зэдырахъухьагъ.
ХЪУТ Нэфсэт.