АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ къеты
Водитель 54-рэ ешъуагъэу къаубытыгъ
ЖъоныгъуакIэм и 1-м къыщегъэжьагъэу и 10-м нэс Адыгеим игъогухэм хъугъэ-шIэгъэ 12 ащагъэунэфыгъ, ахэм нэбгыри 5 ахэкIодагъ, нэбгырэ 11-мэ шъобжхэр атещагъэхэ хъугъэ.
Ащ нэмыкIэу мы уахътэм къыхиубытэу зыпари зыхэмыкIодэгъэ гъогу хъугъэ-шIэгъэ 81-рэ Адыгеим къыщыхъугъ. Ахэр анахьыбэу зыщагъэунэфыгъэхэр Тэхъутэмыкъое районыр (33-рэ) ыкIи къалэу Мыекъуапэ (25-рэ).
Адыгеим икъэралыгъо автоинспекцие къызэритырэмкIэ, хъугъэ-шIэгъэ 15-у агъэунэфыгъэм лъапсэ фэхъугъэр зы машинэр гъунэгъущэу нэмыкI машинэм зэречъэлIагъэр, чэзыур зэраукъуагъэр арых. Джащ фэдэу мэфипшIым къыкIоцI гъогогъу 3170-рэ гъогурыкIоным ишапхъэхэр аукъуагъэхэу хъугъэ-шIагъэхэр къыхагъэщыгъэх. Ешъуагъэу къаубытыгъэ водитель 54-мэ пшъэдэкIыжьхэр арагъэхьыгъэх. Ащ фэдэхэр нахьыбэу къызщыхагъэщыгъэхэр Тэхъутэмыкъое районыр ыкIи Мыекъуапэ арых.
Амыгъэунэфыгъэ чIыпIэм гъогур зэрэщызэпачыгъэм къыхэкIыкIэ лъэсрыкIуи 141-мэ протоколхэр афызэхагъэуцуагъэх.
Автоинспекцием икъулыкъушIэхэр водительхэм къяджэ гъогум сакъыныгъэ къыщызхагъэфэнэу, гъогурыкIоным ишапхъэхэр амыукъонхэу. Джащ фэдэу лъэсрыкIохэм зафагъазэ амыгъэунэфыгъэ чIыпIэхэм гъогур ащызэпамычынэу, гъогум зэпырыкIыхэ хъумэ бгъуитIумкIи заплъыхьанэу.
Адыгеим иполицие зыфэжъугъаз
БзэджэшIагъэхэу ыкIи хъугъэ-шIагъэхэу гъогухэм, общественнэ чIыпIэхэм ащызэрахьэхэрэр анахьыбэрэмкIэ цIыфхэм янэрылъэгъух. БзэджэшIагъэ ыкIи административнэ хэбзэукъоныгъэ зэрахьагъэу шъущыгъуазэмэ бзэджашIэм итеплъэ гум ишъуубыт (иинагъэ, щыгъыным, цуакъэм, нэшанэу иIэхэм шъуалъыплъ). Полицием псынкIэу макъэ зэрежъугъэIущтым шъупылъ, телефон номерэу 02-м (102-м) шъутеу, хэбзэукъоныгъэу нэрылъэгъу шъузыфэхъугъэм щыжъугъэгъуазэх.
ШъумыгуIэу, нахь игъэкIотыгъэу хъугъэ-шIагъэу шъузэрихьылIагъэр, уахътэр, такъикъэу зыщыхъугъэр полицием икъулыкъушIэхэм къафэшъуIуатэх. БзэджашIэм итеплъэ зыфэдэр ыкIи ащ лъэныкъоу зыздигъэзагъэр къулыкъушIэхэм яшъуIомэ охътэ кIэкIым къыкIоцI ар къаубытын алъэкIыщт. Хъугъэ-шIагъэм ыпкъ къикIыкIэ зыгорэм шъобж тещагъэ хъумэ, ащ IэпыIэгъу шъуфэхъу. Полицием икъулыкъушIэхэр къэкIофэхэ шъуяж. БзэджэшIагъэ зэрахьэнэу агъэхьазырэу, бзэджашIэм зызщигъэбылъыгъэм, наркотикыр, Iашэр ыкIи къэорэ пкъыгъохэр къезыгъэкIокIыхэрэм якъэбар шъущыгъуазэмэ полицием ителефон номерэу 02-м (102-м) шъутеу.
Банкым иIофышIэхэу аIохэзэ…
«Ваша банковская карта заблокирована», «Операция по карте приостановлена» ыкIи нэмыкIхэри зэрытхэгъэ СМС-хэр зэкъодзакIохэм цIыфхэм афагъэхьых е ятелефон номерхэмкIэ афытеох.
ТелефонымкIэ зафытеохэкIэ щынэгъончъэнымкIэ банкым икъулыкъу иIофышIэхэу араIох ыкIи банкым икартэу цIыфым ыгъэфедэрэм кIуачIэ имыIэжьэу макъэ арагъэIу. КъэIогъэн фае, бзэджашIэхэм анахьэу къызфагъэфедэхэрэр сбербанкым икартэхэр арых. Мы гумэкIыгъор дэгъэзыжьыгъэным фэшI картэм ыкIыб пчъэгъищ хъурэ кодэу тетхагъэр къараIон фаеу цIыфым макъэ рагъэIу. СМС шIыкIэм тет мэкъэгъэIур сбербанкым къыфыригъэхьыгъэу бэмэ къащэхъу ыкIи кодыр бзэджашIэхэм араIо. Нэужым цIыфым иахъщэу картэм илъыр зэкIэ гъэпцIагъэкIэ рахы. Мыщ фэдэ гумэкIыгъо шъухэмыфэным фэшI къышъуаIорэр зэкIэ шъушIошъ шъумыгъэхъу. Банкым къышъуитыгъэ картэм иреквизитхэр, ПИН-кодыр, паролыр, джащ фэдэу картэм ыкIыб тетхагъэхэ цифрэхэр, кодыр зыми ешъумыIох.
Банкыр хэтэу, организацие гори ПИН-кодым къыкIэдэун фитэп. Картэм игъусэу ПИН-кодыр шъуIыгъ ыкIи ПИН-кодыр картэм тешъутхэ хъущтэп. Ежь банкым ителефон номер шъыпкъэр картэм ыкIыб тетхагъ, арышъ, упчIэ горэ шъуиIэмэ шъуафытеон шъулъэкIыщт.
Миллиони 2 фэдиз ашIуатыгъугъ
ЖъоныгъуакIэм иапэрэ мэфипшIым телефон гъэпцIакIохэм Адыгеим щыпсэухэрэм сомэ миллионитIу ашIуатыгъугъ.
Мэфи 10-м къыкIоцI Iудзыгъэ шIыкIэм тетэу гъэпцIэгъи 5 тиреспубликэ щызэрахьагъэу полицием ыгъэунэфыгъ. Ащ сомэ миллиони 2 зэрарэу фэхъугъ. Зэфэхьысыжьхэм къызэрагъэлъагъорэмкIэ, ахэм лъапсэ афэхъугъэр зимылъку атыгъугъэхэм сакъыныгъэ къызэрэзыхамыгъафэрэр ары.
Мы хъугъэ-шIагъэм епхыгъэу илъэс 35-рэ зыныбжь хъулъфыгъэм идао АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ къыIэкIэхьагъ. Ащ къызэриIотагъэмкIэ, финанс организацием иIофышIэу ыIозэ хъулъфыгъэм ителефон ымышIэрэ горэ къыфытеуагъ. Корпоративнэ номерхэм яхьщырэу 8-495…. ыкIи 8-499-кIэ къыригъажьэхэрэмкIэ ащ къыфытеуагъэх. Сакъыныгъэ къызыхимыгъафэу гъэпцIакIохэм цыхьэ афишIи, къыраIорэр зэкIэ афигъэцэкIагъ. Нэужым ащ исчет илъыгъэ сомэ мин 320-р бзэджашIэм ритыгъукIыгъ.
Мы хъугъэ-шIагъэм ехьщырэу Мыекъуапэ щыщ бзылъфыгъэу илъэс 45-рэ зыныбжьым ахъщэ шIуатыгъугъ. Зэпыу ямыIэу гъэпцIакIохэр бзылъфыгъэм къыфытеуагъэх. Банкым иIофышIэхэу къыраIозэ бзылъфыгъэм ышIошъ агъэхъуи, икартэ тет пчъагъэхэр ариIуагъэх. Ащ ыуж сомэ мин 270-р икартэ рахыгъ.
Джащ фэдэу илъэс 55-рэ зыныбжь бзылъфыгъэм гъэпцIакIор къыфытеуи, ыпэкIэ Iэзэгъу уцэу къыщэфыгъэр нэпцIэу зэрэщытыгъэр къыриIуагъ ыкIи а гумэкIыгъор дагъэзыжьыным фэшI компенсацие къыратыжьынэу гуригъэIуагъ. Iофым ишъыпкъапIэ зэримыгъашIэу гъэпцIакIом икартэ сомэ мини 140-рэ бзылъфыгъэм фыригъэхьагъ.
Ащ нэмыкIэу Интернет-площадкэр къызфагъэфедэзэ, бзэджашIэхэм гъэпцIагъэхэр зэрахьэх. Илъэс 51-рэ зыныбжь хъулъфыгъэм къытыгъэ даом полицием икъулыкъушIэхэм Iоф дашIэзэ агъэунэфыгъ, биржэм ахъщэ хилъхьан ылъэкIынэу агъэгугъэзэ мэзэ заулэкIэ гъэпцIакIохэр къыфытеуагъэх. Нэужым хъулъфыгъэм иахъщэ бизнесым хилъхьан ылъэкIынэу гурагъаIуи, ащ исчет илъыгъэ сомэ мин 679-р къыраIогъэ номерым афыригъэхьагъ. Арэу щытми, иахъщэ федэ зыпари къыкIэкIуагъэп. БзэджашIэхэми загъэбылъыжьыгъ.
Адыгеим иполицие цIыфхэм къяджэ сакъыныгъэ къызхагъэфэнэу, амышIэрэ цIыфым цыхьэ фамышIынэу, бзэджашIэхэм, гъэпцIакIохэм защаухъумэнэу.
УФ-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ и ГъэIорышIапIэу «К» зыфиIорэм макъэ къышъуегъэIу: шъуикартэ тетхэгъэ пчъагъэхэр, Пин-кодыр зыми ешъумыIу. Организациехэм, банкыр зэрахэтэу, Пин-кодым иномер къыкIэупчIэнхэ фитхэп. Шъуикартэ ипIалъэ икIыгъэу къызышъуаIокIэ, шъушIошъ шъумыгъэхъоу, банкым шъутеуи къэбар шъыпкъэр зэжъугъашI. ЦIыфхэр бэу зыхэлэжьэхэрэ Iофтхьабзэхэм уазэращызекIон фаер:
— общественнэ рэхьатныгъэр уукъо хъущтэп;
— цIыфхэмкIэ щынагъоу ыкIи гузэжъогъоу щытхэ зекIуакIэхэр щыбгъэзыенхэ фае;
— Iофтхьабзэхэр зыщыкIохэрэ псэуалъэхэм ыкIи агъэфедэхэрэ пкъыгъохэм уафэсакъын фае;
— цIыфхэм ыкIи ахэм яфэIо-фашIэхэр зыгъэцакIэхэрэм, Iофтхьабзэм изэхэщакIохэм, пэщэ IэнатIэм Iутхэм, Iофтхьабзэм изэхэщэнкIэ общественнэ рэхьатныгъэр къэзыухъумэхэрэм шъхьэкIафэ афэшъушIын фае;
— Iофтхьабзэр зыщырекIокIырэ уахътэм машIор къэмыгъэхъугъэнымкIэ ыкIи рэхьатныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ хэбзэухъумэкIо къулыкъухэм къышъуаIорэр хабзэм тетэу жъугъэцэкIэнэу щыт;
— зыныбжь имыкъугъэхэм алъыплъэн щымыIэу язакъоу къэшъумыгъанэх;
— хэушъхьафыкIыгъэ хэхыгъэ чIыпIэхэм шъуиавтомобильхэр жъугъэуцух;
— ошIэ-дэмышIэ Iоф къэхъоу цIыфхэр агъэкощынхэ фаеу хъумэ, хэгъэгу кIоцI къулыкъум иIофышIэ ыIорэм тетэу шъузекIонэу щыт, рэхьатныгъэ зыхэжъугъэлъ, егъэлыегъащэу щынэныгъэ къызхэжъугъафэ хъущтэп.
Адыгэ Республикэм ичIыпIэхэм цIыфхэр бэу зыхэлэжьэхэрэ Iофтхьабзэхэр екIокIыхэ хъумэ, общественнэ рэхьатныгъэр къэухъумэгъэнымкIэ хэбзэукъоныгъэ зэрахьагъэу хъугъэ-шIагъэхэм шъуарихьылIагъэмэ, АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ идежурнэ часть 02-кIэ (102) макъэ ежъугъэIун шъулъэкIыщт.
Къэзыгъэхьазырыгъэр КIАРЭ Фатим.