Top.Mail.Ru

Ушэтыным гъэсэныгъэри пхырыкIыгъ

Image description

Илъэс еджэгъум икIэух къэралыгъо ушэтынхэр зытыщт кIэлэеджакIохэр шэпхъакIэу зыпхырыкIыщтхэр, гъэсэныгъэм ылъэныкъокIэ лъэпкъ проектэу щыIэм зэрэдэлажьэхэрэр, ныбжьыкIэхэм шIэныгъэхэр агъотынымкIэ шIыкIэ-амалышIоу щыIэхэм ягъэфедэнкIэ Iофыгъоу зэшIохыгъэ хъухэрэр зэдгъашIэхэмэ тшIоигъоу АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ иминистрэу КIэрэщэ Анзаур тиупчIэхэр фэдгъэзагъэх.

— 2020-рэ илъэсым лъэпкъ проектхэм ягъэцэкIэн диштэу сыдэущтэу кIэлэцIыкIу Iы­гъыпIэхэр ыкIи гурыт еджапIэхэр техникэм ылъэныкъокIэ ижъу­гъэкъунхэ шъулъэкIыгъэха? 2021-рэ илъэсым сыдэущтэу а IофшIэныр лъыжъугъэкIотэщта?

— ГъэсэныгъэмкIэ лъэпкъ проектым хэхьэрэ шъолъыр проектэу «Джырэ еджапIэр» («Современная школа») зыфиIорэм ипшъэрылъ шъхьаIэхэр мыщ фэдэх: гъэсэныгъэ-пIуныгъэм шэпхъакIэхэр хэгъэхьэгъэн­хэр, предметэу «Технологиер» зыфиIорэмкIэ, гъэсэныгъэм инэмыкI лъэныкъохэмкIэ кIэлэ­еджакIохэм арагъашIэхэрэм ахагъэхъоныр. Мы пшъэрылъхэр гъэцэкIагъэ хъунхэм пае гъэсэ­ныгъэм непэрэ уахътэм диштэрэ инфраструктурэ фэгъэпсыгъэн, кIэлэеджэкIо чIыпIакIэхэр зэтегъэпсыхьэгъэнхэ фае.

Урысые Федерацием ишъо­лъырхэм еджэпIэ чIыпIакIэхэр къуаджэхэм ыкIи къэлэ плъышъо зиIэ псэупIэхэм къащызэIухыгъэнхэм пае 2020-рэ илъэсым станицэу Ханскэм кIэлэеджэкIо чIыпIэ 250-рэ зиIэ еджапIэ кIэу къыщызэIуахыгъ. Ащ сомэ миллион 272,88-рэ пэIуа­гъэхьагъ (федеральнэ бюджетым — сомэ миллион 270,14-рэ, респуб­ликэм ибюджет — сомэ миллиони 2,74-рэ къарыкIыгъ). Джащ фэдэу Мыекъуапэ урамэу Мартым и 12-м чIыпIэ 1100-рэ хъурэ еджапIэу щашIырэм псэолъэшI IофшIэнхэр щаухыгъэх. Ащи сомэ миллион 719, 26-рэ пэIухьагъ (федеральнэ бюджетым сомэ миллион 647,33-рэ, республикэм ибюджет — миллион 71,92-рэ , чIыпIэ бюджетым — миллион 0,01 къары­кIыгъ).

Ащ нэмыкIэу Мыекъуапэ 2021 — 2022-рэ илъэсхэм чIыпIэ 1100-рэ хъурэ еджапIэ джыри щашIынэу рахъухьагъ. Сомэ миллион 717,34-рэ ащ пэIу­хьащт (федеральнэ бюджетым — сомэ миллион 710,17-рэ, республикэ бюджетым — миллиони 7,17-рэ къарыкIыщт).

Урысые Федерацием и Президент иунашъоу 2018-рэ илъэ­сым жъоныгъуакIэм и 7-м къыдэ­кIыгъэу N 204-рэ зытетэу «2024-рэ илъэсым нэс Урысые Федерацием хэхъоныгъэ ышIынымкIэ пшъэрылъэу ыкIи лъэпкъ пшъэрылъэу щыIэхэм яхьылIагъ» зыфиIорэм игъэцэкIэнкIэ Адыгэ Республикэм зыныбжь илъэсищым нэмысыгъэу щыпсэурэ кIэлэцIыкIухэм япроцентишъэ 2021-рэ илъэсым гъэсэныгъэм хэщагъэ хъунхэмкIэ шъолъыр проект хэушъхьафыкIыгъэ тыгъэ­гъазэм и 14-м 2018-рэ илъэсым щызэхэщагъ. Адыгэ Республи­кэм и ЛIышъхьэ ар аригъэ­штагъ. Федеральнэ проектэу «Демография» зыфиIорэм иунашъохэм ягъэцэкIэн ар фэIорышIэ.

Мы шъолъыр проектым игъэ­цэкIэн хэтэу 2019-рэ илъэсым федеральнэ бюджетым иIэпыIэгъу хэтэу кIэлэцIыкIу IыгъыпIи 4 къыщызэIуахыгъ. Ахэм чIыпIэ 960-рэ къадыхэлъытагъ, ащ щыщэу чIыпIэ 480-р зыныбжь илъэсищым нэмысыгъэ сабый­хэм апай.

ЧIыпIэ бюджетхэм ямылъку­кIэ 2019-рэ илъэсым гъэсэныгъэм ипсэуалъэхэм чIыпIэ 240-рэ къащыхэхъуагъ. Ахэм ащыщэу чIыпIи 120-р зыныбжь илъэсищым нэмысыгъэ сабый­хэм апай. Лажьэрэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм аIыгъ псэуалъэхэм икIэрыкIэу ахэплъэжьхи чIыпIэ 508-рэ ахагъэхъуагъ. IофшIэнэу зэшIуахыгъэ пстэум яшIуагъэкIэ 2019-рэ илъэсым республикэм зыныбжь илъэсищым нэмысыгъэу щыпсэурэ сабыйхэм апае зэкIэмкIи чIыпIэ 1108-рэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм къащыхэ­хъуагъ. Федеральнэ бюджетым имылъкукIэ 2020-рэ илъэсым республикэм чIыпIэ 1200-рэ зиIэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIи 5 къыщызэIуахыгъ. Зыныбжь илъэсищым нэмысыгъэ сабыйхэм апае ахэм чIыпIэ 600 къадыхэлъытагъ. ЧIыпIэ бюджетхэри а IофшIэным хэлэжьагъэх. Илъэсрэ ныкъорэм щыублагъэу илъэсищым нэс зыныбжь сабыйхэм апае унэе кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэми чIыпIэ 50 къащызэIуахыгъ. ЗэкIэ зэхэбгъэхьажьмэ, 2020-рэ илъэсым зыныбжь илъэсищым нэмысыгъэ сабыйхэм апае республикэм чIыпIэ 1076-рэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм къащыхэхъуагъ.

2021-рэ илъэсым федеральнэ бюджетым имылъкукIэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIи 4 щашIыщт, ар чIыпIэ 480-рэ хъущт, ызыныкъо зыныбжь илъэсищым нэмысыгъэ сабыйхэм апай. ЧIыпIэ зыгъэ­IорышIэжьыпIэхэми мы илъэсым щыIэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм илъэсрэ ныкъорэм щыублагъэу илъэсищым нэсыгъэ сабыйхэм апае чIыпIэ 600 къафыхагъэхъо­нэу пшъэрылъ зыфашIыжьыгъ.

Зигугъу къэтшIыгъэ Iофыгъо­хэм апкъ къикIыкIэ зыныбжь илъэсищым нэмысыгъэ сабый­хэм гъэсэныгъэ ягъэгъотыгъэнымкIэ ыкIи илъэсищым щыублагъэу илъэсиблым нэс зыныбжьхэм якупхэр нахь гупсэф шIыгъэнхэмкIэ яшIогъэшхо къэ­кIощт.

— Гъэсэныгъэм игупчэу «Полярис — Адыгея» зыфиIорэр зэрэзэхаща­гъэм сыда ишIуагъэу къэкIуагъэр? Сабыйхэм сыд фэдэ амалхэр ащ къаритыгъа? — Гупчэу «Полярис – Адыгеир» хьисапымкIэ республикэ еджапIэм изы къутамэу щыт. ШIыкIэ-амал хэхыгъэхэмкIэ кIэ­лэеджакIохэр ащ щырагъаджэх. Ар хьисапымкIэ, информатикэмкIэ, естественнэ шIэныгъэхэмкIэ олимпиадэхэм афэгъэхьазырыгъэнхэмкIэ Урысыем икъыблэ лъэныкъо иеджапIэхэм апэ ит.

Лъэпкъ проектэу «Гъэсэныгъэм» хахьэрэ шъолъыр проектэу «Сабый пэпчъ къыдэхъурэр» зыфиIорэм игъэцэкIэн диштэу, Шъачэ дэт гупчэу «Сириусым» техыгъэу, 2019-рэ илъэсым «Полярис — Адыгеир» ашIы­гъагъ. ШIэныгъэм, культурэм, спортым атегъэпсыхьэгъэ гъэсэныгъэ программэхэу мэфипшIым щыублагъэу мэфэ 21-м нэс кIощт десэхэр ащ къыде­лъытэх. Адыгэ къэралыгъо университетым ыкIи Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым гупчэм илабораториехэр ащэлажьэх. Гъэсэныгъэ программэхэм япащэхэр ыкIи яэкспертхэр зыцIэ къесIогъэ апшъэрэ еджапIэхэм якIэлэегъаджэхэр арых. КIэлэ­еджа­кIор ушэтакIо хъуным, шIэныгъэм хэщэгъэным гъэсэныгъэ амалэу шъолъырым щызэхэщагъэхэр дэгъоу афэIорышIэх. Техническэ амал дэгъухэри гупчэм иIэх. ШIэныгъэ-гъэсэныгъэмкIэ гупчэ инхэм ялIыкIохэри къырагъэблагъэх.

ЫпкIэ хэмылъэу кIэлэ­еджакIохэр мыщ щырагъаджэх. Зэнэкъокъум пхырыкIыгъэхэр арых ныIэп гупчэм щеджэнхэ зылъэкIыхэрэр. КIэлэеджакIохэм пшъэрылъэу къафагъэуцухэрэмкIэ ежьхэм зэхагъэуцорэ программэхэр къагъэшъыпкъэжьых, ахэм экспертхэр, ушэтакIохэр ахэплъэх, уасэ къафашIы, шIэныгъэм икъэкIуапIэ ар фэлажьэ.

ГущыIэм пае, блэкIыгъэ илъэ­сым ишэкIогъу мазэ я 3-рэ Дунэе урысые-индийскэ гъэсэныгъэ программэм икIэух ти Гупчэ ипроектнэ еджапIэхэр къэзыухыгъэ нэбгыритIу хэ­хьагъ. Программэр «Сириусым» зэхищэгъагъ. КIэухым кIэлэеджэкIо 50-у ушэтынхэм апхырыкIы­гъэхэр хэхьагъэх. (Урысыемрэ Индиемрэ къагъэлъэгъогъэ ныбжьыкIэхэм япчъагъэ зэфэдэу — лъэныкъо пэпчъ нэбгырэ 25-рэ къызхагъэкIыгъ). Ащ нэмыкIэу Гупчэм иеджапIэхэм япроектхэр «Сириусым» ри­гъэкIокIырэ урысые шIэны­гъэ-технологическэ зэнэкъокъухэм якIэух ятIонэрэ илъэс хъугъэу нэсых. Культурэм ылъэныкъокIи «Сириусым» игъэсэныгъэ программэхэм проектнэ еджапIэхэр къэзыухыхэрэр ренэу ахэла­жьэх, шъолъыр, урысые, дунэе зэнэкъокъухэм лауреат ащэ­хъух.

Спорт лъэныкъомкIи муниципальнэ, шъолъыр ыкIи урысые зэнэкъокъухэу кушъхьэфачъэ­хэмкIэ яIагъэхэм текIоныгъэхэр къащыдахыгъ. Гъэсэныгъэ программэ гъэ­кIэкIыгъэхэм анэмыкIэу кIэлэ­еджакIохэр кружок зэфэшъхьаф­хэм ахэхьэх, гупчэм ащ фэдэ амалхэр къареты. Илъэс еджэгъум къыкIоцI а IофшIэныр лъэкIуатэ.

— Непэрэ мафэм рес­публикэм иеджапIэхэм зэкIэми кIэлэ­еджакIохэм апае пчэдыжьышхэ ыкIи щэджэгъошхэ стырхэр ащызэхэщэгъэныр афызэшIокIа? Чылэ еджапIэхэр шапхъэмэ адештэха?

— Республикэм иеджапIэхэм а 1 — 4-рэ классхэм аще­джэхэрэм апае Iоныгъом и 2-м 2020-рэ илъэсым щыублагъэу пчэдыжьышхэ ыкIи щэджэгъошхэ стырхэр ащызэхэщагъэх. 2021-рэ илъэсым мэлылъфэ­гъум иапэрэ мафэ ехъулIэу къызэралъытагъэмкIэ, ыпкIэ хэмы­лъэу ублэпIэ классхэм ащеджэрэ сабый мин 24820-рэ агъашхэх. Ахэм ащыщэу зэ щышхэхэрэр мин 23516-рэ, тIо — сабый 1304-рэ. Республикэм ит еджапIэхэр зэкIэ, къуаджэхэм адэт­хэри ахэтэу, 2020-рэ илъэсым ишышъхьэIу мазэ ехъулIэу процентишъэкIэ ащ фэхьазырыгъэх.

— Пандемием ижъотыпIэ пэIудзыгъэ егъэ­джэнэу еджапIэхэр зытрагъэхьэгъагъэр кIэлэеджакIохэм къягоуагъа? ШIэныгъэу а уахътэм арагъэгъотыгъэр екъуа, дэгъоу ыкIи дэеу а шIыкIэм къыгъэнэфа­гъэхэр сыд фэдэха?

— Iо хэмылъэу, ащ иягъэ къэкIуагъ. Ар тэри, ны-тыхэми, ежь сабыйхэми зэхашIагъ. Ау ащыгъум пшъэрылъхэр нэмыкIыгъэх — сабыйхэм япсауныгъэ изытет къэтыухъумэн ыкIи гъэсэныгъэ IофшIэныр амалэу щыIэхэмкIэ лъыдгъэкIотэн фэягъэ. ЫкIи ар къыддэхъугъ. Бжыхьэм кIэлэеджакIохэм ядгъэтыгъэ ушэтынхэм (ВПР) яшIэныгъэхэм къазэрэкIичыгъэр къагъэлъэгъуагъ. Iоф зыдэтшIэн фэе лъэныкъохэр ащ нафэ къыт­фишIыгъ. ПэIудзыгъэ егъэджэныр къафэкъиныгъэми, щыкIагъэхэр иIагъэхэми, а уахътэм амал закъоу щыIагъэр ары ныIэп. Ащ ишIуагъэкIэ мэзитIум кIэлэеджакIохэр гъэсэныгъэ Iофтхьабзэхэм къахэтымгъэзыхэу илъэсыкIэ еджэгъум къетщэлIэнхэ тлъэкIыгъ. Сыд фэдэрэ ушэтыпIэ упхырыкIми зэрэхъурэм фэдэу, мы егъэджэн шIыкIэми лъэныкъуакIэхэр къы­хытигъэгъэщыгъ, ахэм ягъэфе­дэн чанэу тапэкIэ тыдэлэжьэщт. Зэпэчыжьэ егъэджэным Урысыем игъэсэныгъэ системэ, Адыгэ Республикэри хэтэу, зэрэщытэу ыушэтыгъ. Гъэсэныгъэм иучреждениехэм яинфраструктурэ изытет заушэтым къызэрэнэфагъэмкIэ, пэIудзыгъэ егъэджэнымкIэ амалэу щыIагъэ­хэм еджакIохэм япроцент 25-рэ ныIэп гъэсэныгъэм ипрограммэхэр зыIэкIагъэхьан алъэкIыгъэр. Зэпэчыжьэ егъэджэным Урысыем игъэсэныгъэ платформэхэр нахь ящыкIагъэу ышIыгъ, хахьэ зышIоигъохэм япчъагъэ зэрэбагъэм къыхэкIэу зиIофшIэн зэщыкъуагъэхэр къахэкIыгъэх. Ащ фэдэу зыцIэ къесIон слъэ­кIыщтхэ Адыгеим иеджапIэхэми агъэфедэхэу гъэсэныгъэ ре­сурсхэу «Дневник.ру», «ЯКласс». КIэлэегъаджэхэм мессенджерхэр (WhatsApp), социальнэ хъытыухэр (ВКонтакте, instagram), видеоконференциехэр резгъэкIокIырэ программэхэр (Zoom, Skype), электроннэ почтэхэр, мобильнэ зэпхыныгъэхэр агъэфедагъэх. Урысыем гъэсэныгъэмкIэ и Министерствэ платформэу «ЯКласс» зыфи­Iорэм щызэхищэгъэ егъэджэнхэм ыкIи IэпыIэгъу интернет- амалхэу къытфыхигъэщыгъэхэм яшIуагъэкIэ илъэс еджэгъур итхышъугъ. Унэм зэрисхэу кIэлэеджакIохэр рагъэджагъэх, техникэм нахь хэщагъэ хъугъэх. Лъэпкъ проектэу «Гъэсэныгъэм» хэхьэрэ федеральнэ проектэу «Цифровая образовательная среда» зыфиIорэм ишIуагъэкIэ (2020-рэ илъэсым еджэпIэ 90-рэ, 2021-рэ илъэсым — джыри еджэпIэ 50) техникэ Iэмэ-псымэхэр гъэсэныгъэм иучреждениехэм аIэкIагъэхьагъ. А зэпстэур тиIэпыIэгъущт, пэIудзыгъэ егъэ­джэныр гъэсэныгъэм щыдгъэфедэзэ тшIыщт тищыкIагъэ хъу­мэ, ащ къыкIэсэгъэтхъы.

— ОГЭ, ЕГЭ-кIэ заджэхэрэ къэралыгъо ушэтынхэр сыдэущтэу мыгъэ зэхэщэгъэщтха, сыда кIэлэеджакIохэм къяжэрэр?

— БлэкIыгъэ илъэсым фэмыдэу, мыгъэ я 9-рэ классыр къэзыухыхэрэм аттестат къаратыжьыным пае шIокI имыIэу ОГЭ-р атын фае. Ау мыгъэрэ зэхъокIыныгъэхэм къыдалъы­-тэрэ къэралыгъо ушэтынхэр урысыбзэмкIэ ыкIи хьисапымкIэ атыщтых, къыхахыщтыгъэ предметитIум ачIыпIэ зы предметымкIэ еджэгъу илъэсым икIэух уплъэкIун IофшIэн атхыщт. Еджа­пIэу зыщеджэхэрэм ар щатхыщт, къэралыгъо ушэтыным екIолIэнхэм пае контрольнэмкIэ къахьырэм иягъэ къэкIощтэп. Къэралыгъо ушэтынхэр зэра­тыщт предмет пэпчъ мэфэ тIурытIу афатIупщыщт. Зы предмет зытырэ кIэлэеджакIохэр купитIоу гощыгъэхэу, мэфэ зэкIэлъыкIохэм арагъэтыщт ушэтынхэм къякIуалIэрэ цIыф пчъагъэр нахь макIэ хъуным пае. ЖъоныгъуакIэм ыкIэ нэс къэралыгъо ушэтынхэр атынхэу кIэлэеджакIохэр игъо ифэщтых.

Я 11-рэ классыр къэзыухыхэрэми зэхъокIыныгъэхэр къяжэх. Апшъэрэ еджапIэхэм ачIэхьащтхэр аттестатым икъы­дэхын паекIэ урысыбзэмкIэ зыкI къэралыгъо ушэтыныр атыщт ыкIи чIэхьанхэм пае къыхахырэ, ящыкIэгъэ предметхэмкIэ ушэтынхэр атыщтых. УрысыбзэмкIэ атыщт ЕГЭ-р ары ныIэп аттестатым икъыдэхынкIэ мэхьанэ зиIэщтыр. Ушъхьагъу горэхэм апкъ къикIыкIэ ушэтынхэр IэпыIэгъу пIалъэхэм атыгъэхэми, ятхылъхэр апшъэрэ еджапIэхэм арахьылIэнхэу игъо ифэщтых, сыда пIомэ къычIэкIыгъо ыкIи чIэхьагъу пIалъэхэр зэдиштэхэу зэхэгъэуцуагъэх.

Апшъэрэ еджапIэм чIэмыхьажьыщт кIэлэеджакIохэм ЕГЭ-м ычIыпIэ къычIэкIыгъо къэралыгъо экзамен (ГВЭ) атынэу къыхахынэу фитых. Зипсауныгъэ изытеткIэ къы­чIэкIыгъо къэралыгъо ушэтынхэр зытыхэрэм ахэр ахэбгъэкIокIэ­нэу щытэп. Аттестатыр къаратыжьыным пае урысыбзэмкIэ ыкIи хьисапымкIэ къычIэкIыгъо къэралыгъо ушэтынхэр ахэм атышъун фае. Ахэм апае ушэтынхэр ЕГЭ-м ыпэкIэ жъоныгъуа­кIэм и 25-м ыкIи и 28-м арагъэтыщтых.

— ЫпкIэ зэратырэ кIэлэегъаджэхэр ясабыйхэм афаубытыхэзэ ны-тыхэм ушэтынхэм ахэр афагъэхьазырых. Анахь макIэмэ мазэм сомэ мин 15-20 фэдизкIэ унагъом ар къыфыдэкIы. КIэлэеджакIохэм гурыт еджапIэм ипрограммэ афэмыукIочIэу хъугъа, хьаумэ кIэлэегъаджэхэр зэрегугъухэрэм къыщыкIагъа? Сыда ар зыпкъ къикIырэр ыкIи сыд фэдэ хэкIыпIа плъэ­гъурэр?

— КIэлэегъэджэ тедзэхэр штэгъэнхэр тищыIэныгъэ щыщ шъыпкъэ зэрэхъугъэр нэры­лъэгъу. Ащ ушъхьагъубэ иI, ау кIэлэегъаджэхэр зэремыгугъу­хэрэр аужырэхэм ащыщ. Сабыйхэр оценкэу къахьыщтым нахь егъапэх шIэныгъэу агъотыщтым нахьи. ШIэныгъэр зэрагъэуIун зыкIыфаер тэрэзэу анэгъэсыгъэ хъурэп. Ащ ыпкъ къикIэу а зы классым кIэлэ­егъэджэ IэпыIэгъу зимыIэу дэгъоу еджэрэ сабыйхэри кIэлэегъэджэ IэпыIэгъур зэряIэзэ дэгъоу емыджэшъухэрэри зэдычIэсых. ЕджапIэм шIэныгъэ къащырамытышъоу зылъытэрэ кIэлэеджакIохэу кIэлэегъэджэ IэпыIэгъухэр зыубытыхэрэми япчъагъэ макIэп. Апшъэрэ еджэпIэ цIэрыIохэм ачIахьэ зышIоигъо сабыйхэри гуетыныгъэшхо яIэу, къахьырэ балл пэпчъ гъунэ лъафэу, кIэлэегъэ­джэ IэпыIэгъухэм адэжь макIох, яшIэныгъэхэм ахагъахъо, апшъэ­рэ еджапIэу зыкIэхъопсыхэрэм чIэхьанхэмкIэ нахь амалыбэ яIэ хъуным Iоф дашIэ.

КIэлэегъэджэ IэпыIэгъу штэгъэным дезгъаштэхэрэри дезымгъаштэхэрэри щыIэх. Гурыт еджапIэм гъэсэныгъэмкIэ шапхъэу щыIэр къыуеты, ау ар зышIомакIэхэри, шIэныгъэ нахь куухэм афаехэри, хэушъхьафыкIыгъэ екIолIакIэхэм акIэхъо­псыхэрэри кIэлэегъэджэ IэпыIэгъухэм якIуалIэх. Ащ хадэхэрэр ны-тыхэр арых. Ахэм мылъкумкIэ яамалхэр зэфэдэхэп. Мыщ дэжьым тикIэлэегъаджэхэми зэхагъэуцогъэ видеодесэхэу хъытыум итхэр IэпыIэгъушIу хъун алъэкIыщтых. Гъэсэныгъэ платформэ зэфэшъхьафхэри агъэфедэнхэ алъэкIыщт. Ежь еджапIэхэми ушэтынхэм афэзыгъэхьазырхэрэ егъэджэнхэр ащызэхащэх. ХьисапымкIэ Мые­къопэ еджапIэри (РЕМШ), гъэсэныгъэ гупчэу «Полярис —Адыгея» зыфиIорэри зэрэтиIэхэр зыщыдгъэгъупшэхэ хъу­щтэп.

Сыдэу хъугъэми, амал зэфэшъхьафхэр агъэфедэхэзэ ушэтынхэм зафагъэхьазырынэу зыхэдэнхэ щыI, гурыт еджапIэхэм къатырэ шIэныгъэхэм анахьыбэ зышIэрэ кIэлэеджакIохэри тиIэх, шIэныгъэхэр къызIэкIагъэхьаным зыгу фаблэрэ ныбжьыкIэхэмкIи тыбай, а зэпстэур апшъэрэ гъэ­сэныгъэ дэгъу тиныбжьыкIэхэм агъотыным, сэнэхьатэу хахырэмкIэ тапэкIэ хахъохэр ашIышъуным фэIорышIэ.

Тэу Замир.