ЗэхъокIыныгъэхэр, хэгъэхъожьынхэр фашIыгъэх
2021-рэ илъэсым лъэпкъ проектэу «Щынэгъончъэ ыкIи шэпхъэшIухэм адиштэрэ гъогухэр» зыфиIорэм игъэкIэжьыгъэ паспорт аштагъ.
ЫпэкIэ ащ зэреджэщтыгъэхэр «Щынэгъончъэ ыкIи шэпхъэшIухэм адиштэрэ автомобиль гъогухэр». УФ-м и Президент и Указэу «О национальных целях развития Российской Федерации на период до 2030 года» зыфиIорэм джы ар диштэ хъугъэ. Мыщ фэгъэхьыгъэ пресс-зэIукIэ «Адыгеяавтодорым» ипащэу Алексей Корешкиным зэхищагъ.
Илъэс зэкIэлъыкIохэм пхыращырэ лъэпкъ проектым фашIыгъэ зэхъокIыныгъэхэр цIыфхэм алъагъэIэсымэ ашIоигъоу зэрэзэхэхьагъэхэр ащ ипэублэ псалъэ къыщыхигъэщыгъ. Нэужым игъэкIотыгъэу агъэкIэжьыгъэ проектым къытегущыIагъ.
— Лъэпкъ пшъэрылъэу «Iэрыфэгъу ыкIи щынэгъончъэ псэукIэр» зыфиIорэм илъэгапIэхэм алъыIэсыгъэным мыр фытегъэпсыхьагъ. 2024-рэ илъэсым ехъулIэу къэлэ агломерациешхохэм ягъогу Iахьхэр процент 85-м къыщымыкIэу зэтегъэпсыхьагъэнхэр пшъэрылъ шъхьаI, — къыIуагъ Алексей Корешкиным.
Лъэпкъ проектым федеральнэ проекти 4 хахьэщтыгъэмэ, джы паспортыкIэм ар 6-м нигъэсыгъ. УФ-м транспортымкIэ и Министерствэ пхырищыщтыгъэ проектэу «Шъолъыр ыкIи чIыпIэ гъогу сеть» ыкIи «Общесистемные меры развития дорожного хозяйства» зыфиIохэрэр джыри лъигъэкIотэщтых. Пресс-зэIукIэм къызэрэщаIуагъэмкIэ, федеральнэ проектыкIэхэу «Развитие федеральной магистральной сети» ыкIи «Модернизация пассажирского транспорта в городских агломерациях» зыфиIохэрэм япхырыщын 2021-рэ илъэсым рагъэжьагъ.
Алексей Корешкиным къызэриIуагъэмкIэ, федеральнэ проектэу «Шъолъыр ыкIи чIыпIэ гъогу хъытыур» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэу, шъолъыр гъогухэм ыкIи къэлэ агломерациехэм ягъогухэм язытет шэпхъэшIухэм адиштэу зэтырагъэпсыхьащтых.
— 2021-рэ илъэсым километрэ мин 16 зикIыхьэгъэ псэуалъэхэр арых программэм хагъэхьагъэхэр, — къеIуатэ «Адыгеяавтодорым» ипащэ. — Адыгэ Республикэр пштэмэ, 2022-рэ илъэсым агъэцэкIэжьынэу агъэнэфэгъэ объектхэу а программэм хэфагъэхэр: шъолъыр гъогухэмкIэ —– километрэ 52,3-рэ, къалэу МыекъуапэкIэ — километри 5,2-рэ.
IэрышI псэуалъэхэм язытет шапхъэхэм адиштэу зэтегъэпсыхьэгъэнхэм анаIэ тырагъэтыщт. Къызэхэоным ищынагъо зышъхьарыт лъэмыджхэр 2022-рэ илъэсым агъэцэкIэжьынхэу, 2023-рэ илъэсым шъолъыр ыкIи чIыпIэ гъогухэр ашIынхэу проектым къыдыхэлъытагъэх.
Хьылъэзещэ автомобильхэр автомат шIыкIэм тетэу зыщащэчыхэрэ чIыпIэхэм ягъэпсын, сурэт ыкIи видео тезыхырэ камерэхэм япчъагъэ ахэгъэхъогъэныр проектэу «Общесистемные меры развития дорожного хозяйства» зыфиIорэм къыхеубытэх.
Шъугу къэдгъэкIыжьын, Урысыем и Къэралыгъо автоинспекцие и ГъэIорышIапIэу АР-м щыIэм республикэм ифедеральнэ, шъолъыр ыкIи муниципальнэ гъогухэм ащигъэнэфэгъэ чIыпIэхэм шапхъэхэр зэращаукъуагъэр къыхэзгъэщырэ камерэ 56-рэ икIыгъэ илъэсым атырагъэуцуагъ. Мы илъэсым джыри 18 ахагъэхъонэу агъэнафэ.
Ащ нэмыкIэу, IофшIэным щагъэфедэщт технологие ыкIи материал анахь дэгъухэм якъэщэфын епхыгъэ зэзэгъыныгъэу зыкIатхэхэрэм япчъагъэ хагъэхъонэу ащыт. «Адыгеяавтодорым» зэкIэ ыгъэцэкIэжьырэ автомобиль гъогухэм мыжъо-мастичнэ асфальт ащегъэфедэ. Ащ ишIуагъэкIэ гъогухэм язытет бэрэ зыпкъ итыщт.
Федеральнэ проектыкIэу «Модернизация пассажирского транспорта в городских агломерациях» зыфиIорэм къызэрэщыдыхэлъытагъэмкIэ, къэлэ автобусхэм, троллейбусхэм ыкIи трамвайхэм япарк гъэкIэжьыгъэнымкIэ Урысыем транспортымкIэ и Министерствэ IэпыIэгъу къафэхъущт. ЦIыфхэр зезыщэрэ организацием къыщэфыщт транспортым ыуасэ ипроцент 60-р лизинг шIыкIэм тетэу ыгъотыщт. Зэнэкъокъу шIыкIэм тетэу къэлэ агломерацие 13 къыхахыгъ (цIыфышъхьэ пчъагъэу тикъэлэ агломерациехэм ащыпсэурэр зэрэмакIэм къыхэкIэу, Адыгеир ахэфэнэу хъугъэ), ахэм 2021-рэ илъэсым транспортыкIэ 412-рэ (автобус 305-рэ ыкIи троллейбуси 107-рэ) къаратыщт.
Лъэпкъ проектым джыри зы лъэныкъуакIэ къыхэхьагъ — «Развитие федеральной магистральной сети» зыфиIорэр. Федеральнэ мэхьанэ зиIэ автомобиль гъогухэм яIахьхэу пстэумкIи километрэ 1810,6-рэ хъурэр 2024-рэ илъэсыр къэмысызэ гъэпсыгъэнхэр ыкIи гъэцэкIэжьыгъэнхэр мыщ къыхеубытэ. Ащ щыщэу «Росавтодорым» — километрэ 1440,5-р, ГК-у «Автодорым» — километрэ 370,1-р агъэцэкIэжьыщтых.
Алексей Корешкиным зэрэхигъэунэфыкIыгъэмкIэ, лъэпкъ проектым изэхэтыкIэ изакъоп зэхъокIыныгъэ зыфашIыгъэр, ар зыщыпхыращырэ шъолъырхэми ахэхъуагъ. 2021-рэ илъэсым Санкт-Петербург къыхэхьагъ ыкIи, зэрэхъугъэмкIэ, УФ-м исубъект 84-мэ лъэпкъ проектыр щыпхыращы.
Ащ илъэныкъо анахь шъхьаIэхэм ащыщыр агъэцэкIэрэ IофшIэнхэм язытет къэралыгъом щыпсэурэ цIыфхэм осэшIу къыфашIыныр ары. Гъогухэм язытет, Iэрыфэгъоу ыкIи щынэгъончъэу зэрэщытхэм цIыфхэр зэрэрыразэхэр проектым ипаспорт икIыгъэ илъэсым къыдэхьагъэх.
— ГъогушIхэм япшъэрылъ шъхьаIэр транспорт инфраструктурэ дэгъу, пытэ ыкIи Iэрыфэгъу шъолъырхэм ащыгъэпсыгъэныр ары. Лъэпкъ проектэу «Щынэгъончъэ ыкIи шэпхъэшIухэм адиштэрэ гъогухэр» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэу объектыр зэрагъэцэкIэжьыгъэ къэбарыр дэгъум итамыгъэ хъугъэ. Арышъ, бюджет мылъкоу проектым ипхырыщын пэIухьэрэр чапычым ыкIи тыралъхьэрэ асфальт сантиметрэм нэсэу къызэралъытэрэм лъэплъэх, — къыIуагъ «Адыгеяавтодорым» ипащэу Алексей Корешкиным.
Iэшъынэ Сусан.