Урысыем исурэтышIхэм я Союз хэтэу Да­вид Манакьян иIофшIагъэ фэгъэхьыгъэ къэ­гъэлъэгъон Мыекъуапэ щэкIо. Адыгэ Республикэм культу­рэмкIэ и Министерствэ, Адыгеим исурэт къэгъэлъэгъуапIэ Уры­сыем исурэтышIхэм я Союз икъутамэу республикэм щы- Iэм зэхэщэн Iофхэр дэгъоу агъэцэкIагъэх. Давид Манакьян илъэс 60 зэрэхъурэм ехъулIэу исурэтхэр зыдэт тхылъыр къыдагъэкIыгъ. Шъо зэфэшъхьафхэмкIэ ар гъэ­кIэрэкIагъэ. КъыфэгушIуагъэх Республикэм исурэт къэгъэлъэгъуапIэ щыкIогъэ зэхахьэр зэлъашIэрэ сурэтышIэу, архитек­то­рэу, общественнэ IофышIэ­шхоу Бырсыр Абдулахь зэрищагъ. Адыгэ Республикэм культу­рэм­кIэ иминистрэ иапэрэ гуа­дзэу Ольга Гавшинар, респуб­ликэм культурэмкIэ и Ми­нис­терствэ иотдел ипащэу Шэу­джэн Бэлэ, КъокIыпIэм щы­псэурэ лъэпкъхэм искусствэхэмкIэ я Къэралыгъо музей ипащэу ШъэуапцIэкъо Аминэт, АР-м исурэтышIхэм я Союз итхьаматэу Елена Абакумовар зэха­хьэм къыщыгущыIагъэх. Гуетныгъэ хэлъэу Iоф зыдишIэжьызэ, Д. Манакьян искусствэм цIэрыIо зэрэщыхъугъэр, сурэты­шIэу, орэдыIоу, театрэм иартистэу зэрэщытыр къыхагъэ­щыгъ, юбилярым фэгушIуагъэх. Давид Манакьян гущыIэ фабэхэр къыфэзыIуагъэхэм, иIоф­шIагъэ зышIогъэшIэгъонхэм афэ­раз, «тхьашъуегъэпсэу» ари­Iожьыгъ.

Сэнэхьатым икъыхэхын

Художественно-графическэ факультетыр Д. Манакьян шIогъэшIэгъонэу кIэлэегъэджэ апшъэрэ еджапIэу Х. Абовян ыцIэ зыхьырэр Ереван къыщиухыгъ. Къэралыгъо консерваториеу Комитас ыцIэ зыхьырэм щеджагъ, орэдыIоу зигъэсагъ.

Живописымрэ графикэмрэ афэгъэхьыгъэ сурэтхэу Мые­къуапэ къыщагъэлъагъохэрэм тяплъызэ, Д. Манакьян гущыIэгъу тыфэхъугъ.

Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо Камернэ музыкальнэ театрэу Хьанэхъу Адам ыцIэ зыхьырэм Давид Манакьян иорэ­дыIу, спектаклэхэм, концертхэм ахэлажьэ. Москва имузыкальнэ театрэу «Геликон-оперэм», Краснодар имузыкальнэ театрэ яорэдыIоу щытыгъ.

— Давид, сэнэхьат гъэшIэгъонхэр къыхэпхы­гъэх. ЕгъэжьапIэ пфэ­хъу­гъэр къытаIоба.

— УзыщапIурэ унагъом, обществэу узыхэтым кIэлэегъа­джэхэм ялъытыгъэр бэ. УакIырэплъы, уядэIу, уимурад уфэкIо.

— Камернэ музыкальнэ театрэу Хьанэхъу Ада­­м ыцIэ зыхьырэм ихудо­жественнэ пащэу Сулей­манов Юныс къытиIогъагъ улъыхъоныр шэнышIу зэрэпфэхъу­гъэр.

— Сулейманов Юныс Урысыем, Адыгеим искусствэхэмкIэ язаслуженнэ IофышIэшху, режиссер цIэрыIу. СурэтышIым зэпымыоу лъыхъон фаеу елъы­тэ. Рольхэр къытитыхэ зыхъукIэ, артист пэпчъ ыгукIэ, ишIэны­гъэкIэ нахь къекIущтым фегъазэ.

— Шыгъачъэхэм бэрэ уащысэлъэгъу.

— Спортышхом лъэшэу сыпыщагъэп, ау шыхэр сыгу ре­хьых. Шыгъачъэхэм сяплъызэ, сурэтэу сшIыщтыр, шIыкIэу къы­фэзгъотыщтыр гум къехьэх.

— Шыхэм афэгъэхьыгъэ музыкальнэ къэгъэлъэ­гъонэу театрэм щы­кIуа­гъэм уисурэтхэр щагъэфедагъэх.

— Шыр цIыфым къыфэ­шъыпкъ. Сурэтхэр сшIыхэзэ, шым жьы къызэрищэрэр зэхэс­хэу, тызэдэгущыIэу сэлъытэ.

Тыкъэзыуцухьэрэ дунаир

Живописыр иIофшIагъэхэм нахь къащыхэтэгъэщы. Зэгъэ­пшэнхэр ышIыхэзэ, шъо зэфэшъхьафхэр сурэтхэм ащегъэфедэ. Гупшысэу ахэлъыр щыIэныгъэм епхыгъ.

Сурэтхэм пкIышъхьэ-мы­шъхьэхэр ахэтэлъагъох. Iанэм мы­Iэрысэр, къэбыр, бананхэр, фэшъхьафхэр щытэлъэгъух.

Къэгъагъ Iэрамым ыпашъхьэ бзэпсхэр зиIэ музыкальнэ Iэмэ-псымэр къыщегъэлъагъо. Театрэм Iоф зэрэщишIэрэм ишIуагъэкIэ тыкъэзыуцухьэрэ дунаим идэхагъэ нахьышIоу елъэгъу.

ЦIыфым ыгу ихъыкIырэр, ты­къэзыуцухьэрэ дунаир — сыда ахэр зэзыпхырэр? СурэтышIэу Д. Манакьян зэгъэпшэнхэр ешIых, дунэе зэхъокIыныгъэ- хэр сурэтхэм къащыхегъэщых. Сурэтхэм фэбагъэ ахелъхьэ, нэ­шIукIэ уяплъы.

Д. Манакьян мамыр псэукIэм игъэпытэн гукIи, псэкIи зыфегъазэ. ЧIыгур зэо-банэхэм зэлъакIу зыхъукIэ, сурэтышIым рэ­хьатэу щысыныр ыгу къыриIорэп. «Армениер лъым зэлъиштагъ» зыфиIорэ сурэтым, нэмыкIхэм къащегъэлъагъо Iашэм цIыфхэр зэрекIодылIэ­хэрэр. Лъэпкъхэр зэгурыIохэу зэдэпсэунхэм фэшI искусствэм ицIыфхэм ягущыIэ мэхьанэу иIэр сурэтышIым къыхегъэщы.

ИсурэтхэмкIэ ашIэ Адыгэ Республикэм исурэт къэгъэлъэгъуапIэ, КъокIыпIэм щы­псэурэ лъэпкъхэм искусст­вэхэмкIэ я Къэралыгъо музей, Москва, Краснодар, Прагэ, унэе къэгъэлъэгъуапIэхэм Давид Ма­накьян исурэтхэр ащыплъэ­гъунхэ плъэкIыщт.

ЕплъыкIэхэр

Сурэтхэм яплъынэу къэгъэлъэгъуапIэм нэбгырабэ къэ­кIуагъ. ЕджакIохэм ашIогъэшIэгъоных цIыф цIэрыIохэм атыришIыкIыгъэ сурэтхэр. Щэтырым чIэт пшъэшъэ нэгушIом исурэти узыIэпищэу студентхэм алъытэ.

— Давид Манакьян синыбджэ­гъу, — еIо къулыкъушIэу Александр Митровым. — Исурэтхэр дахэх, гурыIогъошIух. Сурэт ышIы шIоигъом тытегущыIэу бэрэ къыхэкIы.

Адыгэ Республикэм изаслуженнэ сурэтышIэу Хъуажъ Рэ­мэзан къэгъэлъэгъоныр ыгу ри­хьыгъ. ЩыIэныгъэм къыхэ­хыгъэ сурэтхэр псэ апытым фэ­дэхэу елъытэ.

— Сурэтыр орэдым фэдэу ­игъ­ус, гукIэ къызыдырехьакIы. Давид Манакьян исурэтхэр та­пэкIи тикъэгъэлъэгъонхэм, нэры­лъэгъу IэпыIэгъухэм ащыд­гъэ­фе­дэщтых, — къытиIуагъ Адыгэ Респуб­ликэм и Къэралыгъо му­зыкальнэ театрэ ихудожест­веннэ пащэу Сулейманов Юныс. — Музыкальнэ спектак­лэхэм роль шъхьаIэхэр къаще­шIых, мэ­къэ IэтыгъэкIэ орэдхэр къе­Iох. Ты­фэ­­раз тиIофшIэгъоу Да­вид Ма­накьян, имэфэкI дэтэ­го­щы, шIоу щыIэр къыдэхъунэу фэтэIо.

БэгъашIэ охъу, Давид! ЕмтIылъ Нурбый.