Илъэс зэкIэлъыкIохэм журналистэу Iоф зысшIэрэм къыщегъэжьагъэу республикэм ис цIыфхэм ящыIэныгъэ гъогу епхыгъэ тхыгъэу гъэзетым къизгъэхьагъэр макIэп. Непэ джы сыкъызтегущыIэмэ сшIоигъор сятэу ПIатIыкъо Эдик ары.

Шъыпкъэ зыфаIорэр, ны-тыхэр уиIэфэ, сыд фэдиз уныбжьыми усабый, ахэр къызэрэпфэгуIэщтхэм, агу къызэрэпфэузыщтым фэдэу зы нэбгырэ щыIэп. Непэ тятэ къызыхъугъэр илъэс 80 мэхъу. ИщыIэныгъэ гъогу кIэлэегъэджэ сэнэхьатым рипхыгъ, непэ къызнэсыгъэми тхылъхэм яджэ.

Зэо лъэхъаным сятэ къыхэ­хъу­хьагъ. 1941-рэ илъэсым, мэзитIу нахь ыныбжьыгъэп зэо жъалымыр къызежьэм. Сабыир къэхъугъэ къодыеу сятэжъэу Къэрдэнрэ ащ ышэу Муратрэ заом дащыгъагъэх. Сянэжъэу Биназ бэрэ ыгу къэкIыжьыщтыгъэ а лъэхъаным къинэу зыхэтыгъэхэр. Сятэ лъэрыкIо цIыкIоу, уашъом дэплъыети, самолетхэм къызэрабыбыхьэрэм еплъыщтыгъэ. Ахэм ащыщынэти, янэ дэжь къэчъэжьыщтыгъэ. Уахътэр кIуагъэ, ТекIоныгъэр къыдахи, сятэжъ къыгъэзэ­жьыгъ, ау ышнахьыкIэу Мурат илъэс 18 нахь ымыныбжьэу хэкIодагъ.

Пщыжъхьэблэ гурыт еджапIэм сятэ щеджагъ, апшъэрэ классхэр зэрямыIэм къыхэкIыкIэ гъунэгъу къуаджэм кIохэзэ шIэныгъэ зэрагъэгъотыщтыгъэ. Бэрэ ащ сегупшысэу къыхэкIы. Джырэ уахътэ, къыткIэхъухьэрэ ныбжьыкIэхэм шIэныгъэ зэрагъэгъо­тыным фэшI ищыкIагъэр зэкIэ яI, ау арэу щытми, емыджэнхэм фэшI ушъхьагъу къэзыгъоты­хэрэр мымакIэу ахэтых. ЯшIэныгъэ зэрэха­гъэхъощтым пае километрэ пчъагъэ лъэсэу зэпа­чызэ еджапIэм кIощтыгъэх ыкIи къэкIожьыщты­гъэх. Хьисапым зэрэфэщагъэм къыхэкIыкIэ Мые­къопэ къэралыгъо институтым ифизикэ-хьисап факультет чIэ­хьагъ. Ар къызеухым дзэм къулыкъу щихьынэу кIуагъэ.

Ащ къызэри­кIыжьэу IофшIэныр ригъэжьагъ. Мыекъопэ мэкъу­мэщ техникумым кIэлэегъаджэу Iухьагъ. Къызщыхъугъэ къуа­джэм иеджапIэ физикэр язгъэ­хьын щымыIэу, ащ дэжьым директорэу тетыгъэ Пщыжъ Долэт къызыреIом, къуаджэм ыгъэзэжьыгъ. Илъэс 43-рэ физикэмрэ информатикэмрэкIэ кIэлэегъаджэу лэ­жьагъэ. ИIофшIэн зэрифэшъуа­шэу зэригъэцэкIагъэр къэзыушыхьатрэ дипломхэр, щытхъу тхылъхэр иIэх. IофшIэным иветеран.

1971-рэ илъэсым Бзэджэжъы­къомэ япхъоу Светланэ унагъо дишIагъ. Сянэ Тульскэм дэт сымэджэщым операционэ медсестрау Iоф щишIэщтыгъэ, къуа­джэм къызагъэзэжьым гурыт еджапIэм лаборантэу Iухьагъ, илъэс пчъагъэрэ Iоф щишIагъ. Сабыищ зэдапIугъ.

Зэш-зэшыпхъухэм тятэ тыригъэджагъ. Пчыхьэрэ тыщысы зыхъукIэ а лъэхъаныр тыгу къэкIыжьы. Зы фэгъэкIотэн ти­мыIэу, нэмыкI кIэлэеджа­кIохэм анахьи нахь пхъашэу къыддэзекIощтыгъэ. Сэ санахьыкIэти сыдигъокIи нахь сигъашIощтыгъэ, сетхьагъэпцIэкIыщтыгъэ, ау доскэм зи къыIухьанэу фэмые зыхъукIэ сэ къысаджэти, задачэхэр къы­сигъэшIыщтыгъэх.

Непэ къызнэсыгъэм «Эдуард Карданович» аIошъ ригъэджагъэхэм шъхьэкIэфэ ин къыфа­шIы, алъытэ. Лъэшэу сигуапэ мэхъу сызыщыщыр къызашIэкIэ къызэрэсщыгушIукIыхэрэр ыкIи сятэ ипсауныгъэ къызэрэ­кIэупчIэхэрэр.

Сабыим къин ылъэгъу зыхъу­кIэ ным ыгукIэ къешIэ аIо. Ау егъашIи сщыгъупшэщтэп апшъэ­рэ еджапIэм сычIэхьанэу Мые­къуапэ сыкъэкIуагъэу аппендицитыр узэу къыригъажьи сы­мэджэщым сызэращэгъагъэр. Ар хахын фаеу къысаIо. Ащ дэжьым телефонхэр агъэфедэщтыгъэхэп, сшыпхъу нахьыжъ сигъусэу тыщысызэ сянэрэ сшынахьыжъырэ пчыхьэм сымэджэщым къыдэкIуаех. Помидор къыкIачыгъэу пчэдыжьым жьэу къэкIонхэ мурад яIагъ, ау сятэ ригъэзыхи пчыхьэм къыгъэкIуагъэх. Къалэм къызынэсыхэм сянэжъ къэбарыр къариIуагъэти къэкIуагъэх. Сянэ зэрэсигъусэм пае ащ фэдизэу сыщынагъэп, операциер псын­кIэу спэкIэкIыгъ. Сятэ ыгукIэ къызэришIагъэр къытиIожьы­гъагъ.

Адыгэ шэн-хэбзэ дахэхэр къызэрэтхалъхьащтым, нахьыжъхэм шъхьэкIафэ зэрафэтшIыщтым тицIыкIугъом къыщегъэ­жьагъэу тянэ-тятэхэм тыфа­щагъ.

Ныбджэгъуныгъэм сыдигъокIи сятэ мэхьанэ ин реты. Датхъужъ Шумаф, Борсэ Хъызыр, ХьакIмафэ Арсэн, Аулъэ Руслъан сыдигъуи щыгъупшэхэрэп. Мыхэм ащыщхэм ядунай ахъо­жьыгъ, ау зэныбджэгъухэм агу икIыжьыхэрэп, ягугъу ашIы зэпыт.

Мы мафэхэм сятэ ишъэогъу дэдэу Аулъэ Руслъани имэфэкI хигъэунэфыкIыгъ. Хьакурынэ­хьэблэ гурыт еджапIэм илъэс пчъагъэрэ физикэмкIэ кIэлэегъаджэу Iоф щишIагъ. Зын къылъ­фыгъэм фэдэу ахэр зэфыщытых, сэмэркъэу зэдашIэу, якIэлэгъу агу къагъэкIыжьэу щысынхэр якIас.

Сянэрэ сятэрэ гурыт еджапIэм Iоф зэрэщашIагъэм имызакъоу унэе хъызмэтым сыдигъокIи пылъыгъэх ыкIи пылъых. Илъэс пчъагъэхэм помидор ашIагъ, нэужым чэт 500-м ехъу ахъузэ ащагъ. Непэрэ мафэм ехъулIэу ахэм япсауныгъэ къы­зэкIэкIуагъ, ау зы чIыпIэ исэу емысагъэхэр пфыщысынха? Сятэ тхылъхэм яджэзэ чъыгхэм апылъ, хэтэрыкIхэр къегъэкIых, чэм аIыгъ.

ПIатIыкъо Эдикрэ Светэрэ унагъо зызэдашIагъэр шIэхэу илъэс 50 хъущт. Непэ ахэм анахь шъхьаIэу, гушIуагъоу яIэр якъорэлъф — пхъорэлъфыхэр арых. Япхъорэлъфэу Шагъундэкъо Айдамыр АР-м хэгъэгу кIоцI IофхэмкIэ и Министерствэ иследственнэ отдел следователэу Iоф щешIэ, якъорэлъфэу Дамир Волгоград дэт полицием иакадемие щеджэ, Даринэ Адыгэ къэралыгъо университетым июридическэ факультет истудент, ипхъорэлъфэу Самирэ гурыт еджапIэу N 22-м ия 10-рэ класс ис, анахьыкIэ цIыкIоу Темыр илъэсищ ыныбжь.

ПчъэIупэм тыIухьэу, гушIом зэрихьэхэу тянэ-тятэхэр къытпэгъокIыхэ зыхъукIэ ащ нахь тхъагъо, нахь баиныгъэ зэрэщымыIэр тэ, сабыйхэм, къыдгурэIо. Псауныгъэ пытэ яIэу джыри илъэсыбэрэ ташъхьагъ итынхэу Тхьэм телъэIу.

ДЕЛЭКЪО Анет.