Къэралыгъо корпорациеу «псэупIэ-коммунальнэ хъызмэтым зэхъокIыныгъэхэр фэшIыгъэнхэмкIэ Фондым» ипащэу Константин Цициныр тыгъуасэ Адыгеим къэкIогъагъ.

ЦIыфхэм атырэр нахь макIэ хъунэу

АР-м и ЛIышъхьэу Къум­пIыл Мурат ащ зэIукIэгъоу дыриIагъэм фэтэрыбэу зэхэт унэхэм фабэу ыкIи электроэнергиеу агъэфе­дэрэр нахь макIэ шIыгъэным епхыгъэ Iофхэм щытегущыIагъэх.

ЗэIукIэгъум ыпэкIэ фэтэрыбэу зэхэт унэу Мые­къуапэ дэтхэм ащыщ Константин Цициныр щыIагъ. Ащ фэдэ унэхэм ачIэсхэм зэдагъэфедэхэрэм ягъэ­кIэжьын фытегъэпсыхьэгъэ программэм къыдыхэлъытагъэу мыгъэ гъэцэкIэ­жьын­хэр зэрашIылIэщтхэм ар ащыщ. 1992-рэ илъэсым унэр ашIыгъ, нэбгырэ 270-рэ чIэс. Илъэсэу тызыхэтым имэкъуогъу мазэ гъэ­цэкIэжьынхэр щырагъэ­жьэнхэу ары зэрагъэнэ­фагъэр. ПстэумкIи сомэ мил­лиони 5,6-рэ ахэм апэ­Iухьащт. Ащ щыщэу сомэ миллиони 3 фэдизым Фондым къыригъэгъэзэ­жьыщт. 2019 — 2020-рэ илъэс­хэм ащ фэдэу Мыекъуапэ щагъэкIэжьыгъэхэм ащыщэу унищымэ апае Фондым ахъщэ къытIупщыгъ. Ахэм фабэр ыкIи электричествэр къязытхэрэ оборудо­вание­хэр ащызэблахъухи, лъэ­хъаным диштэхэу, ом зы­зэрэзэрихъокIырэм, чэщ­-зымафэм иуахътэ диштэу бгъэIорышIэнхэ плъэкIынхэу ащагъэуцу­гъэх. Ахэм яшIуагъэкIэ фа­бэу ыкIи электроэнергиеу агъэфедэрэр процент 29-рэ фэдизкIэ нахь макIэ хъугъэ.

Мы лъэныкъомкIэ джыри IэпыIэгъу къафэхъуным Фондыр зэрэфэхьазырыр Константин Цициным кIигъэтхъыгъ.

— Мыщ фэдэ шIыкIэхэм шIуагъэ къызэратырэр псэу­пIэ-коммунальнэ фэIо-фашIэхэм ауасэ зэрытхэ квитанциехэм къагъэлъагъо, — къыIуагъ Фондым ипащэ. — IофшIэнхэр чанэу республикэм зэрэщылъагъэкIотэщтхэм сицы­хьэ телъ, фэтэрыбэу зэхэт­хэ унэхэм ачIэсхэм псэу­кIэ амалэу яIэр на­хьы­шIу зэрэхъущтми Iо хэлъэп.

Джыри республикэмкIэ униплIымэ, тIур Мыекъуапэ, адрэхэр поселкэхэу Тульскэмрэ Яблоновскэм­рэ адэтых, гъэцэкIэжьынхэр арашIылIэхэу, ахэм фабэу ыкIи электроэнергиеу агъэфедэрэм къыщызыгъакIэхэрэ оборудованиехэр защагъэуцухэкIэ, ащ пэIухьагъэм къырагъэгъэзэжьыным пае Фондым тхылъхэр IэкIагъэхьагъэх.

Зэзэгъыныгъэм зэдыкIэтхагъэх

Нэужым АР-м и ЛIы­шъхьэу КъумпIыл Муратрэ Константин Цицинымрэ зэхэсыгъо Правительствэр зычIэт Унэм щызэхащэ­гъагъ.

Ащ хэлэжьагъэх Фон­дым ипащэ игуадзэу Тамирлан Аджиевыр, АР-м и Премьер-министрэу Ген­надий Митрофановыр, псэолъэшIынымкIэ, транспортымкIэ, псэупIэ-коммунальнэ ыкIи гъогу хъыз­мэтхэмкIэ министрэу Вале­рий Картамышевыр, нэ­мыкIхэр.

АР-м и ЛIышъхьэ зэхэсыгъор къызэIуихызэ, рес­публикэм анаIэ къызэратетым, IэпыIэгъу къызэрэ­фэхъухэрэм фэшI Фондым ипащэ зэрэфэразэхэр къы­Iуагъ, язэдэлэжьэныгъэ шIогъэ ин къызэритырэр, тишъолъыркIэ ащ мэхьэ­нэшхо зэриIэр къыхигъэщыгъ. Фондым ипащэ апэ­рэп республикэм къызэреблагъэрэр. Ащ фэдэ зэIукIэгъухэм цIыфхэм псэу­кIэ амалэу яIэр на­хьышIу шIыгъэным пае тапэкIэ Iоф зыдашIэщтхэм зэдатегущыIэн амал къызэратырэри АР-м и ЛIы­шъхьэ кIигъэтхъыгъ.

— УФ-м и Президент жъы хъугъэ унэу, зэхэоным нэсыгъэхэм ачIэсхэр охътабэ тетымыгъашIэу дгъэкощынхэу, ащ фэдэ псэупIэхэм япчъагъэ хэмы­хъоным тыпылъынэу пшъэ­рылъ къытфишIыгъ. А Iоф­хэм язэшIохынкIэ УФ-м и Правительствэ шъолъыр­хэм амалышIухэр къаретых. Къэралыгъо программэхэм, лъэпкъ проектхэм къадыхэлъытагъэу ащ еп­хыгъэ IофшIэнхэр тэри зэшIотэхых. ПсэупIэ-коммунальнэ хъызмэтым зэ­хъокIыныгъэхэр фэшIыгъэн­хэмкIэ Фондымрэ Адыгеимрэ 2008-рэ илъэсым къыщыублагъэу Iоф зэда­шIэ. А уахътэм къыкIоцI фэтэрыбэу зэхэт унэ 737-рэ гъэкIэжьыгъэ хъугъэ, нэбгырэ 1500-м ехъу дгъэ­кощыгъэ, зэхэоным нэсыгъэу унэ 23-рэ Iутхыжьыгъ. А зэпстэумэ язэшIохын Фондым сомэ миллиардрэ миллион 400-рэ къыхилъхьагъ, — къыIуагъ КъумпIыл Мурат.

Жъы хъугъэу зэхэоным нэсыгъэхэ унэхэм ачIэсхэр гъэкощыгъэнхэм фэгъэхьыгъэ республикэ программэу 2025-рэ илъэсым нэс телъытагъэр пIалъэхэм апэ итэу гъэцэкIагъэ мэхъу. Республикэмрэ Фондымрэ илъэсэу тызыхэтым имэзэе мазэ ахъщэ Iэпы­Iэгъу Адыгеим къыфэтIупщыгъэным фэгъэхьыгъэ зэзэгъыныгъэу зэдашIы­гъэм сомэ миллиони 159,4-рэ къыфэкIонэу къыды­хэлъытагъ. АР-м и ЛIышъхьэ къызэриIуагъэмкIэ, ащ ишIуагъэкIэ 2017-рэ илъэсым ищылэ мазэ и 1-м нэс жъы хъугъэхэм аха­лъытэгъэгъэ унэхэм ачIэс­хэр зэкIэ мы илъэсым агъэкощынхэ алъэкIыщт.

Константин Цициным зэхэоным нэсыгъэхэ унэхэм ачIэсхэм ягъэкощын республикэм дэгъу дэдэу Iоф зэрэщыдашIэрэм, программэр пIалъэхэм апэ итэу гъэцэкIагъэ зэрэхъурэр кIигъэт­хъыгъ.

— Ащ тетэу Iофхэр лъыкIотэнхэ фае. ИщыкIагъэм фэдизыр Фондым къытIупщыгъ. Жъы хъугъэхэу зэхэоным нэсыгъэхэ унэхэм ачIэсхэм ягъэ­кощын фэгъэхьыгъэ программэм къыдыхэлъытэгъэ пшъэрылъхэу мы уахътэм щыIэхэр илъэсэу тызыхэтым зэшIохыгъэ хъущтых. Арышъ, 2022-рэ илъэсым а IофшIэныр зэрэлъыдгъэкIотэщтым джы тегупшысэн фае. Мы программэмрэ чIыпIэхэм хэ­хъоныгъэхэр ягъэшIыгъэнхэм фытегъэпсыхьагъэмрэ зэпхы­гъэнхэм мэхьанэ иI. Сыда пIо­мэ, ащ къалэм икоммунальнэ ыкIи транспортнэ инфраструктурэхэр, социальнэ псэуалъэхэр зэкIэ хэхьэх, — къыIуагъ Константин Цициным.

Фэтэрыбэу зэхэтхэ унэхэм ачIэсхэм зэдагъэфедэхэрэм ягъэкIэжьыни игъэкIотыгъэу тегущыIагъэх. Ащ фэгъэхьыгъэ программэр зыщыIэ 2014-рэ илъэсым къыщыублагъэу 2020-м нэс пштэмэ, пстэумкIи унэ 583-рэ республикэм щагъэ­цэ­кIэжьыгъ. Ар квадратнэ метрэ миллионрэ мин 752,4-рэ мэхъу, нэбгырэ мин 90,3-рэ ачIэс, пстэумкIи сомэ миллион 830,4-рэ пэIухьагъ. Мы илъэсым джы­ри уни 139-рэ, ар квадратнэ метрэ мин 426,4-рэ, агъэкIэ­жьынэу агъэнэфагъ.

Унэхэм ягъэкIэжьын пае ахэм ачIэсхэм къатырэ ахъщэм икъэугъоини зыпкъ иуцуагъ. 2014-рэ илъэсым ищыкIагъэм ипроцент 29,8-рэ нахьыбэ рес­публикэм къыщамыугъоигъа­гъэмэ, 2020-рэ илъэсым ар 98-м нагъэсыгъ.

Фэтэрыбэу зэхэтхэ унэхэм ягъэкIэжьын пIалъэхэм адиштэу зэшIохыгъэ хъуныр пшъэрылъ шъхьаIэхэм зэращыщым Фондым ипащэ къыкIигъэтхъыгъ.

Фабэу ыкIи электроэнергиеу агъэфедэхэрэм апэIухьэрэр нахь макIэ шIыгъэным фытегъэ­псыхьэгъэ шIыкIэхэми ягугъу ашIыгъ. Константин Цициным зэрилъытэрэмкIэ, цIыфхэм ар икъоу алъыгъэIэ­сыгъэным мэхьанэшхо иI.

АР-м и ЛIы­шъхьэ унэхэм яин­женернэ инфраструктурэ фе­дэ къыхьынэу гъэкIэжьыгъэным, ащ шIуа­гъэу хэлъыр цIыф­хэм алъы­гъэIэсыгъэным мы уахътэм игъо дэдэу зэрэщытыр къыхигъэ-щыгъ.

Нэужым АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Муратрэ псэупIэ-­коммунальнэ хъызмэтым зэ­хъокIыныгъэхэр фэшIыгъэн­хэмкIэ Фондым ипащэу Константин Цицинымрэ фэтэрыбэу зэхэтхэ унэхэм ачIэсхэм зэдагъэфедэхэрэм ягъэ­кIэжьын пае корпорацием имылъку къы­хэхыгъэ ахъщэ Iэ­пыIэгъу рес­публикэм къыфэгъэкIогъэным фэгъэхьыгъэ зэзэгъыныгъэм зэдыкIэтхагъэх. Джыри респуб­ликэмкIэ униплIымэ, тIур Мые­къуапэ, адрэхэр поселкэхэу Тульскэмрэ Яблоновскэмрэ адэтых, гъэцэкIэжьынхэр ара­шIылIэхэу, ахэм фабэу ыкIи электроэнергиеу агъэфедэрэм къыщызы­гъакIэрэ оборудованиехэр защагъэуцухэкIэ, ащ пэIухьагъэм къырагъэгъэзэжьынэу тхы­лъым къыдыхэлъытагъ.

ХЪУТ Нэфсэт.