КIэлэеджакIохэм яшIэныгъэ ихэгъэ­хъонкIэ еджапIэм иIофшIэн зэрэ­зэ­хи­щэрэм мэхьанэшхо иI. Тэхъутэ­мы­къуае дэт гурыт еджапIэм пIу­ны­гъэ-гъэсэныгъэм ылъэныкъокIэ пшъэ­рылъыбэ щызэшIотэхы.

Джырэ уахътэм диштэрэ шапхъэхэр къыдэтлъы­тэхэзэ ныбжьыкIэхэр тэпIух, кIэлэеджакIохэм шIэ­ныгъэ ядгъэгъотыным тынаIэ тет.

НыбжьыкIэхэм яхэгъэгу шIу алъэгъоу пIугъэнхэм къуаджэу Тэхъутэмыкъуае иапэрэ еджапIэ мэхьанэшхо щыраты. Ащ фыте­гъэпсыхьагъэу тидзэкIолI­хэр Афганистан къызыращыжьыгъэхэр илъэс 32-рэ зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъэ зэхахьэ зэхэтщагъ. Iоф­тхьабзэм къедгъэблэгъэгъэ ветеранхэм къулы­къур зэрахьыгъэ къэбархэр кIэ­лэеджакIохэм къафа­Iотагъэх.

Хэгъэгу зэошхор заухыгъэр илъэс 75-рэ зэрэ­хъугъэм фэгъэхьыгъэу сочинениехэм ятхынкIэ зэхащэгъэ зэнэкъокъум тиеджапIэ чIэсхэр хэлэ­жьагъэх. Кушъэкъо Артуррэ Еутых Бислъанрэ щытхъу тхылъхэр ыкIи дипломхэр къафагъэшъо­шагъэх.

А Iофтхьабзэм фэгъэ­хьыгъэу Тэхъутэмыкъое районым щырекIокIыгъэ зэнэкъокъоу «А ну-ка, парни!» зыфиIорэм ти­кIэлэ­еджакIохэр хэлэ­жьагъэх ыкIи апэрэ чIыпIэр къыдахыгъ.

Тэхъутэмыкъое районым нэмыц техакIохэр рафыжь­хи, шъхьафит зашIыжьыгъэр илъэс тIо­кIищрэ пшIы­кIуйрэ зэрэ­хъугъэм фэгъэхьыгъэу мэ­заем Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэр тиеджапIэ щы­рекIокIыгъэх. Ахэм ащыщых «ШIэжь урокхэр», «Блокаднэ хьалыгъур», нэмыкIхэри.

ЛIыхъужъхэм, тина­хьыжъ­хэм а зэошхом лIы­блэнагъэу щызэрахьагъэм, хьазабэу ащэчыгъэм афэгъэхьыгъэ лъэтегъэуцохэр кIэлэеджа­кIохэм зэхащагъэх, нэры­лъэгъоу Инстаграмым ыкIи нэмыкI социальнэ хъы­тыухэм къарагъэхьагъэх.

Патриотическэ пIуны­гъэм нэмыкIэу Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэри тиеджапIэ щыретэгъэкIокIых, мэ­­фэкI зэфэшъхьафхэри зэхэтэщэх.

Адыгэхэр ИлъэсыкIэм зэрэпэгъокIыщтыгъэхэм фэгъэхьыгъэ Iофтхьабзэ илъэс къэс тиеджапIэ щы­ретэгъэкIокIы. Ар театрализованнэ къэгъэлъэгъо­нэу зэхэтэщэ, сабыйхэр къыхэтэгъэлажьэх, ижъырэ орэдхэр къаIох, адыгэ къашъохэр къашIых.

ТиеджапIэ щеджэхэрэм язэгурыIоныгъэ гъэ­пытэгъэным тыдэлажьэ, тылъэплъэ. БэмышIэу ти­еджапIэ щыредгъэкIокIыгъэ зэхахьэм къедгъэблэгъагъэх Тэхъутэмыкъое районым иIимамэу ХъокIо Зауррэ хэбзэухъумэкIо къулыкъум илIыкIоу Хьалащтэ Азмэтрэ. Хэти ежь зыфэгъэзэгъэ лъэныкъом кIэкIэу къытегущыIагъ. Нахьыжъхэм къаIуатэрэр ашIогъэшIэгъонэу еджэкIо цIыкIухэр ядэIугъэх.

Ащ фэдэ зэIукIэхэр ыпэкIи бэрэ редгъэкIо­кIыщтыгъэх, ахэм лъэшэу яшIуагъэ къэкIо. Непэ ащ фэдэ амалхэр тимыIэми, мыин дэдэми, узым тызэрэпэшIуекIорэм елъытыгъэу, къытфадэрэ шап­хъэхэм таблэмыкIэу Iоф­тхьабзэхэр зэхэтэщэх.

ТиеджапIэ музей иI. Хэ­гъэгу зэошхом пылъ къэ­бар шъыпкъэр ныб­жьыкIэхэм къагурыIоным, титарихъ агъэлъэпIэным фытегъэпсыхьэгъэ

Урысые зэнэкъокъоу партиеу «Единэ Россием» зэхищагъэм тимузей я 3-рэ чIы­пIэр къыщыдихыгъ.

Зэнэкъокъум еджэпIэ 3100-м ехъу хэлэжьагъ, ар Урысыем ит еджэпIэ 12 пэпчъ. Тимузей лъэныкъоу «Къоджэ музей» зыфиIорэмкIэ ха­гъэу­нэ­фыкIырэ чIыпIэр къыщи­хьыгъ ыкIи сомэ мин шъитIу къыфагъэ­шъошагъ. А ахъщэмкIэ музеим ищыкIэгъэ пкъыгъохэр, Iэмэ-псымэхэр къэт­щэфыгъэх.

Музеим ипащэр Хъущт Мир Джэхьфарэ ыпхъур ары. Ащ зэрилъытэрэмкIэ, яцIыкIугъом щегъэ­жьагъэу сабыйхэм яхэку итарихъ ябгъэшIэн фае.

Мирэ мэхьанэшхо ареты внекласснэ урокхэм, охътэшхо атырегъэкIуадэ краеведениемкIэ научнэ IофшIэнхэм. Итемэхэр гъэ­шIэгъоных. ГущыIэм пае, Бзыикъо заом итемэ акIу зэхъум, Краснодар краим и Северскэ район кIэлэеджакIохэр ыщагъэх, заом хэкIодагъэхэм апае агъэуцугъэ мыжъосыным рищэлIагъэх. КIэлэеджа­кIохэр а хъугъэ-шIагъэм игъэкIотыгъэу щигъэгъозагъэх. Ащ пае фольклорыр ыгъэфедагъ. «Бзыи­къо заом иорэд», Мэщ­бэшIэ Исхьакъ ироманэу «Бзыикъо зау», КIэрэщэ Тембот иповестэу «Шапсыгъэ пшъашъ», тарихълэжьхэу Шэуджэн Эмили, Ва­силий Потто атхыгъэхэм яшIогъэшхо къэкIуагъ.

КIэлэеджакIохэм материалхэм Iоф адашIэ зэ­хъум, пщэу Хъаджэмыкъо Батчэрые зэраукIыгъэм икъэбаррэ зыщагъэтIы­лъыгъэ чIыпIэмрэ мытэрэзыныгъэхэр халъэгъуагъ. Пщым ихьадэ Тэхъутэмыкъуае пэмычыжьэу зэрагъэтIылъыгъэр зашIэм, ар зыдэщылъ чIыпIэр къагъо­тынэу рахъухьагъ. Къуа­джэм дэс нахьыжъхэм яупчIыхэзэ, чIыпIэр къагъотыгъ, ащ мыжъосын щагъэуцугъ.

Мирэ зэрилъытэрэмкIэ, сыд фэдэ лъэпкъи итарихъ зыщигъэгъупшэ хъущтэп. Нахь игъэкIотыгъэу ыкIи нахь куоу ар зэдгъашIэ къэс, тикультурэ хэхъоныгъэ ышIыщт.

Хъут Фатим. Тэхъутэмыкъое гурыт еджапIэу № 1-м ипащэ пIун IофшIэнымкIэ игуадз.