Адыгэ Республикэм культурэмкIэ и Министерствэ, лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ кIэщакIо фэхъухи, адыгэмэ я ИлъэсыкIэ гъэшIэгъонэу агъэмэфэкIыгъ.

МэфэкI шъуашэм диштэу псэупIэу Хьакъунае (Гавердовский) дэт IофшIапIэу «НАН-м» ищагу зэIухыгъэ ИлъэсыкIэ мэфэкIыр щызэхащагъ.

Адыгэмэ шэнышIу зэрафэхъу­гъэу, хьамыщхунтIэ чъыгыр агъэкIэрэкIагъ. ЛIакъохэм ятамыгъэхэр къутамэхэм кIэракIэу апашIагъэх, IэшIу-IушIухэри нэп­лъэгъум итых. Пчэгум Адыгэ Республикэм ибыракъ лъагэу щаIэтыгъ, дахэу мэбыбатэ. Жъогъо 12-р къызэрэхэлыдыкIырэм уегъэгушхо.

Концертыр къызыщатыщт чIыпIэри зэкIужьэу зэрагъэ­фагъ. ТIысыпIэхэр шапхъэхэм адештэх.

КIымафэмрэ гъатхэмрэ зэхэкIыжьых

Республикэм и Лъэпкъ теат­рэу Цэй Ибрахьимэ ыцIэ зыхьырэм иартистхэу ЦуукI Людмилэрэ Хьакъуй Андзауррэ мэфэкI зэхахьэр зэращэзэ, ижъырэ лъэхъаным къыщыублагъэу адыгэхэм ИлъэсыкIэр зэрагъэмэфэкIырэр къаIотагъ.

Тыгъэм инэбзыйхэм чIыр къагъэнэфы. Адыгэхэр мэфэ­кIым пэгъокIыхэзэ, шхыныгъохэр агъэхьазырыщтыгъ. Iанэм гъомылапхъэу къытырагъэуцощтыгъэр макIэп. Щэламэр загъажъэ­кIэ итеплъэ хъураеу щытын фаеу алъытэщтыгъ.

Щэламэр тыгъэм фагъадэзэ, хъураеу зэрашIыщтыгъэм дакIоу зы шэн бгъэцэкIэныр хэти ипшъэрылъыгъ. Щэламэу къыщатыгъэр бгощынэу щытыгъэп. Зы щэламэр зы нэбгырэм ышхын фэягъэ.

ГъэшIэгъоныр щэламэм икъэ­бар артистхэм къаIуатэзэ, а уахътэм бзылъфыгъэхэм щэлэмэ гъэжъэгъакIэхэр цIыфхэм аратызэ, ИлъэсыкIэм пае зэрафэгушIощтыгъэхэр ары.

Тарихъ къэбар­хэр, хъохъухэр

Адыгэ Республикэм культурэмкIэ изаслуженнэ IофышIэу, зэлъашIэрэ археологэу Тэу Аслъан ИлъэсыкIэм ехьылIэгъэ къэбархэр ныбжьыкIэхэм къафиIотагъ. ИлъэсыкIэм епхыгъэ хъохъу гущыIэ щэрыохэм хъи­шъэу апылъым щигъэгъозагъэх.

Лъэпкъым ипсэукIэ зэрэхахъо­рэм, чIыопсым идэхагъэ, шIэжь яIэу ныбжьыкIэхэр зэрэщыIэхэм, цIыфыр чIыгум фэшъыпкъэу зэрэлажьэрэм, нэмыкIхэм афэгъэхьыгъэ хъохъухэр гум екIух.

КъафэгушIуагъэх

Адыгэ Республикэм культу­рэмкIэ и Министерствэ иотдел ипащэу Ацумыжъ Лианэ мэфэкIым изэхэщакIохэм ацIэкIэ зэхахьэм хэлажьэхэрэм къафэгушIуагъ.

— Къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэу Адыгеир зыпсэурэр илъэси 100 зэрэхъурэм фэгъэхьыгъэ Iоф­тхьабзэхэм ИлъэсыкIэ мэфэкIэр ащыщ, — къыIуагъ Ацумыжъ Лианэ. — Адыгэхэм яшэн-хабзэхэр къэIэтыжьыгъэнхэмкIэ мыщ игъэмэфэкIын мэхьэнэшхо иI.

Республикэм иобщественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм» итхьаматэу ЛIымыщэкъо Рэ­мэ­зан, Мыекъуапэ икъэзэкъхэм яотдел ипащэу Александр Даниловыр, ермэлхэу Адыгеим щыпсэухэрэм яобщественнэ организацие ипащэу Оник Нигоевыр, Адыгеим ис къэндзалхэм культурэмкIэ яобществэу «Дуслыкым» ипащэу Алим Ильясовыр Илъэ­сыкIэ мэфэкIым хэлажьэхэрэм къафэ­гушIуагъэх. Лъэпкъхэм язэпхы­ны­гъэ мэфэкIхэм зэращыпытэ­рэр щысэ зэфэшъхьаф­хэм къащыхагъэщыгъ.

Адыгэ Республикэм лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм адыряIэ зэпхыныгъэхэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитет итхьаматэу Шъхьэлэхъо Аскэр зэхахьэм хэлэжьагъ. Общественнэ движениехэм ялIыкIохэм, журналистхэм гущы­Iэгъу афэхъугъ. МэфэкIым илъэс къэс зызэриушъомбгъу­рэм, лъэпкъхэр зэрэзэфищэ­хэрэм къатегущыIагъ.

Орэдым къашъор игъус

Ансамблэу «Абрекхэр» апэрэхэм ащыщэу мэфэкIым дахэу щыуджыгъ. Къашъоу «Ислъамыер», фэшъхьафхэри уяп­лъынкIэ дахэх, адыгэ шъуашэр къякIоу зэрахьан зэралъэкIырэми уегъэгушIо.

Лъэцэр Римэ, Лъэчэ Альберт, Хъурэнэ Азэ, Даутэ Сусанэ, Цышэ Зарэт, Хъут Рустам, Анна Кузахметовам, Хьаткъо Раситэ къаIогъэ орэдхэу «Джэгу», «Си Блашэпсын», «Айтэч иорэд», «Адыгэ хэку», «Си Адыгей», «Тэрч», нэмыкIхэри ядэIугъэхэм агу рихьыгъэх. ОрэдыIо дэгъу­хэр зэрэтиIэхэм рыгушхохэу нэбгырабэ Iэгу афытеуагъ.

Бастэ Асыет зипэщэ «Ащэмэзым» ижъырэ орэдхэр къыIуагъэх. «ХьапакIэм иорэд» сыд фэдизрэ уедэIугъэми, уезэщырэп, артистхэм къэIокIэшIу къыфагъотыгъ.

КIэлэцIыкIу зыгъэсапIэу «Щыгъыжъыем» лъэпкъ гупшысэм фэгъэхьыгъэ едзыгъоу къышIыгъэр мэфэкIым дештэ. Художественнэ пащэу Уджыхъу Марыет шIыкIэ гъэшIэгъонхэм зэра­лъыхъурэр ишIушIагъэхэм ащыщ.

Къэзэкъ кIэлэеджакIохэм языгъэсапIэу «Звонницэм» иансамблэу «Долинэм» зэлъа­шIэрэ адыгэ орэдэу «Сикъуа­джэр» къыIуагъ, орэдышъом хэгъэщагъэу адыгэ къашъор кIалэхэмрэ пшъашъэхэмрэ къа­шIыгъ. Искусствэм лъэпкъхэр зэрэзэфищэхэрэр орэдым икупкI шъхьаI. ЗыгъэсапIэм ипащэу Дмитрий Гордиенкэм къытиIуагъ ашIогъэшIэгъонэу мэфэкIым зэрэхэлажьэхэрэр.

Ансамблэ цIэрыIоу «Мыекъуа­пэ инэфылъэхэр» дахэу къашъо­зэ, мэфэкI зэхахьэр кIэухым фэкIуагъ.

ЕплъыкIэхэр

Общественнэ Iофхэм ахэлажьэхэрэ Нэгъуцу Аслъан, Бадый Къэплъан, Сулейманов Юныс, Абрэдж Нурдин, Мыгу Эдуард, Нэхэе Аслъан, МэщфэшIу Нэдждэт, Хъот Юныс, Чэмышъо Асыет, КIэмэщ Светланэ, Анжела Исаевам, Гумэ Ларисэ, нэмыкIхэм мэфэкIым хэлэжьагъэхэр шIукIэ агу къэ­кIыжьыщт. ПщэрыхьапIэм дэ­гъоу Iоф зэришIагъэр бэмэ къыха­гъэщыгъ.

Артистхэу Лъэцэр Римэ, Даур Жанэ, Даутэ Сусанэ, Цышэ Зарэт, Хьакъуй Андзаур, фэшъхьафхэм къытаIуагъ ИлъэсыкIэ мэфэкIым ашIогъэшIэгъонэу зэрэхэлэжьагъэхэр. МашIор къафэзыхьыгъэ лIыжъ ЖэкIэфым ироль къэзышIыгъэ Хьа­къуй Андзаур ИлъэсыкIэр гушIуагъо къытфэзыхьырэ мэфэкIэу ылъытагъ.

ЗэхэщакIохэм тафэраз. Илъэ­сыкIэм тигъэхъагъэхэм ахэхъо­нэу, тихъяри, тигушIуагъуи нахьыбэ хъунхэу Тхьэм телъэIу. Къеблагъ, ИлъэсыкIэ маф!

ЕмтIылъ Нурбый.

Сурэтхэр мэфэкIым къыщытетхыгъэх.