Бзэр лъэпкъым ылъапс. Лъэпкъ пэпчъ, анахь макIэр арыми, иныдэлъфыбзэ зыфэдэ щымыIэ баиныгъэу елъытэ. Лъэпкъыр зыфэдэр, икультурэ къызэрэпшIэн плъэкIыщтыр ины­дэлъ­фыбз ары.

Къэралыгъом ыкIи тиреспуб­ликэ арылъ политикэм яшIуа­гъэкIэ «АР-м икъэралыгъуабзэ къэгъэнэжьыгъэныр ыкIи хэхъоныгъэ егъэшIыгъэныр» зы­фиIорэ программэм тиреспуб­ликэ Iофэ щешIэ. Тиныдэлъфыбзэ къэгъэнэжьыгъэнымкIэ ыкIи тапэкIэ хэхъоныгъэ егъэшIыгъэ­нымкIэ зиIахьышхо хэзышIыхьэ­хэрэм ащыщых бзэм дэлэжьэрэ тишIэныгъэлэжьхэр, адыгабзэм Iоф рызышIэрэ журналистхэр, кIэлэегъаджэхэр.

Лъэпкъ пэпчъ иныдэлъфыбзэ, икультурэ ышIэным пае Iоф­тхьэ­бзэ макIэп тиеджапIэхэм ащызэхащэрэр. Адыгабзэм иегъэджэн­кIэ зиIахьышIу хэзышIы­хьэхэрэм ыкIи зищытхъу языгъа­Iохэрэм зэу ащыщ Кощхьэблэ гурыт еджапIэу N 2-м адыга­бзэмкIэ икIэлэегъаджэу Бжьэц Фатимэ.

Фатимэ ыгуи ыпси етыгъэу ищыIэныгъэ кIэлэегъэджэ сэнэхьатым рипхыгъ. Илъэс 33-рэ хъугъэу ащ Iоф решIэ, адыгабзэр арегъашIэ. Исэнэхьат хэшIыкIышхо зэрэфыриIэм къы­хэкIэу егъэджэн Iофтхьабзэхэр гъэшIэгъонэу зэхищэн елъэкIы. КIэлэцIыкIухэм урокыр нахь гу­рыIогъошIу къазэрафэхъущтым пае гъэшIэгъонэу шIыгъэ нэры­лъэгъу IэпыIэгъухэр егъэфедэх, джэгукIэ шъуашэм илъ IофшIэнхэр афызэхещэх. Ащ фэдэу ыгу етыгъэу Iоф зэришIэрэм къы­хэкIэу къыдэлажьэхэрэми, ны­-тыхэми Фатимэ шъхьэкIэфэныгъэшхо къыфашIы, къыфэразэх.

Фатимэ илIакъокIэ къуаджэу Пщычэу щыщ, БрантIмэ япхъу. Я 8-рэ классым ыуж кIэлэ­егъэ­джэ училищым чIэхьагъ. Ар къы­зеухым, Iоф ышIэзэ, Адыгэ къэралыгъо университетым ­илъэпкъ факультетыр къыухы­жьыгъ.

— Адыгабзэр шIу сэзыгъэ­лъэгъугъэхэм апэу ащыщ гурыт еджапIэмкIэ сикIэлэегъэджагъэу Темзэкъо Юрэ. Ащ узыIэпищэу адыгэбзэ урокыр ыхьыщтыгъ. Ежь ишIошIхэр хигъахъозэ сэмэркъэушхо хэлъэу адыгэ пшы­сэхэр къытфиIуатэщтыгъэ, тэри тыхэгъэнагъэу тшIогъэшIэгъонэу ащ тедэIущтыгъ. Джащ фэдэу шIукIэ сыгу къэкIыжьы кIэлэ­егъэджэ училищым купымкIэ пащэу тиIэгъэ ЖэнэлI Тамарэ. Ащ ихъупхъагъэрэ идэгъугъэрэ къэпIотэн хъумэ охътабэ ыхьыщт. Тамарэ адыгабзэм хэшIыкI ин фыриIэу, шIудэдэ ылъэгъоу, тэри ар зэрэтигъэ­лъэгъущтым дэгуIэу иурокхэр ыгъэпсыщтыгъэх. Ащ нэмыкIэу Анзорыкъо Светлани ыцIэ къесIо сшIоигъу. Синасып къыхьи кIэлэегъэджэ IэпэIасэхэм сыра­гъэджагъ, адыгабзэр сищыIэныгъэ еспхын слъэкIынэу шIу сагъэлъэгъугъ, — еIо Фатимэ.

КIэлэегъэджэ училищым ще­джэзэ Фатимэ адыгабзэм фэгъэхьыгъэ олимпиадэхэм, зэнэ­къокъухэм ренэу ахэлажьэщтыгъэ. ТхакIохэр, усакIохэр еджапIэм къызырагъэблагъэхэкIэ, а зэIукIэхэм игуапэу зафигъэхьазырыщтыгъэ.

Фатимэ иIофшIэн апэу университетым илъэпкъ факультет секретарь-референтэу щыригъэ­жьагъ. Ащ тIэкIурэ Iоф щишIагъэу ищыIэныгъэ зэхъокIыныгъэ горэхэр хэхъухьэхи, ащ къы­IукIыжьынэу хъугъэ. Нэужым Адыгэ республикэ гимназием иIофшIэн щыпидзэжьыгъ, ублэпIэ классхэм зы илъэсрэ ахэтыгъ, етIанэ апшъэрэ классхэм адыгабзэмрэ литературэмрэ ащаригъэхьыгъ.

Унагъо исэу Еджэркъуае къы­зегъэзэжьым, Кощхьэблэ гурыт еджапIэу N 2-м Iухьагъ ыкIи непэ къызнэсыми щырегъаджэх. Ащ нэмыкIэу илъэсыбэрэ кIэлэегъэджэ-зэхэщакIоу еджапIэм Iоф щишIагъ. Мы мафэхэм Iэпэ­Iэсэныгъэшхо хэлъэу ублэпIэ ыкIи апшъэрэ классхэм адыгабзэр ыкIи литературэр ащарегъэхьы.

— Сыфай кIэлэцIыкIухэм адыгабзэр шIу язгъэлъэгъунэу, яныдэлъфыбзэ рыгущыIэнхэу, еджакIэм, тхакIэм фэкъулайхэу къэтэджынхэу. Джары пшъэрылъ шъхьаIэу сиIэр, — еIо ащ.

Фатимэ икласс нэрылъэгъу IэпыIэгъухэмкIэ бай. ЗэкIэ зыфэ­лажьэрэр адыгабзэм изэгъэшIэн, шэн-зэхэтыкIэ дахэхэм кIэлэ­еджакIохэр афэпIугъэнхэр, ахэм ягулъытэ-гупшысэ зегъэушъомбгъугъэныр, шIэныгъэ куухэр ягъэгъотыгъэныр ары. Сабыим ышъхьэ риубытэрэр ыгу къенэ. Адыгэ шэн-зэхэтыкIэ дахэхэр сабыйхэм апкъырыхьанымкIэ адыгэ гущыIэжъхэр бэрэ егъэфедэх, ямэхьанэ гурыIогъошIоу къафеIуатэ. ИжъыкIэ адыгэхэм ахэлъыгъэ шэн-хэбзэ дахэхэр кIэлэцIыкIухэм зэрахилъхьащтым дэшъхьахырэп.

ИIофшIэн зэрэфэшъыпкъэр, IэпэIэсэныгъэ IэкIэлъ зэрэхъугъэр, еджакIохэм шIэныгъэ ку­ухэр зэраригъэгъотырэр къэ­зыушыхьатырэ щытхъу тхылъхэр мымакIэу Фатимэ къыфагъэ­шъошагъэх.

ЦIыфым ежь ыгукIэ зыфэщэгъэ сэнэхьатыр ыIэ къызыри­гъахьэкIэ, ащ гухахъо хигъуатэзэ рэлажьэ. Джащ фэдэ цIыф Фатими. Джырэ лъэхъан кIэлэ­егъэджэ сэнэхьатыр анахь къин­хэм зэращыщыр къыгурэIоми, кIэлэеджакIохэм Iоф адишIэныр икIас, «иIофшIэн Тхьэм къыфигъэхъугъ» зыфаIохэрэм ащыщ. Ащ ригъэджэрэ кIэлэеджакIохэр адыгабзэмкIэ олимпиадэхэм, фестивальхэм ахэлажьэх ыкIи ренэу хагъэунэфыкIырэ чIыпIэхэр къыдахых.

ИIофшIэнкIэ IэпэIэсэныгъэшхо зэрэхэлъым дакIоу творческэ цIыфэуи ар щыт. Фатимэ дэныр икIас. ЦIыфхэр къыкIэлъэ­Iухэзэ саер, цыер, ащ нэмыкIэу бзылъфыгъэ щыгъынхэр, кIако­хэр афедых.

— СиныбжьыкIэгъум къыщегъэжьагъэу дэныр сикIасэу сы­къэ­тэджыгъ, — еIо Фатимэ. — Апэдэдэ сипшъэшъэжъыехэм сафадэу езгъэжьагъ. Нэужым, цIыфхэм агу рихьхэу къакIэ­уп­чIэхэ зэхъум, Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым ифакультетэу «Обработка и технология швейных изделий» зыфиIорэр заочнэу къэсыухыжьыгъ. Джы непэ унэм сыщэдэ.

Ащ нэмыкIэу Кощхьэблэ районым Фатимэ дэгъоу щызэлъа­шIэ, къызэрэщагъэхэм рагъэ­б­лагъэзэ зэгуетхэх. Iофтхьабзэр адыгэбзэ къабзэкIэ зэрещэ, ар бэмэ агу рехьы.

Фатимэрэ ишъхьэгъусэу Мы­хьамэтрэ унэгъо дахэ зэда­шIагъ, пшъэшъитIурэ зы шъэо­жъыерэ яI, пхъорэлъф цIыкIу-хэри къакIэхъухьагъэх. Пшъэшъэ нахьыжъэу Жаннэ Мэрэтыкъомэ яныс. Даринэ фармацевтэу Москва Iоф щешIэ. Джантемыр я 5-рэ классым ис.

— ЫпэкIэ зэрэщытыгъэм фэ­мыдэу, непэ кIэлэегъаджэм осэ гъэнэфагъэ раты зэрэхъугъэм уимыгъэгушIон плъэкIырэп, ащ кIуачIэ къысеты, — еIо Фатимэ. — КIэлэеджакIохэм шIэныгъэу о пIэкIэлъыр яптыжьыныр, уишIуа­гъэ къызэрэкIорэр пшIэу, къыодэIухэу бгъэсэнхэр къыбдэхъу зыхъукIэ зымыуасэ щыIэп.

КIАРЭ Фатим.