ИлъэсыкIэ мэфэкIым тызэфещэ
2021-рэ илъэсым, гъэтхапэм и 21-м, адыгэхэм шэнышIу зэрафэхъугъэу, ИлъэсыкIэ мэфэкIыр игъэкIотыгъэу хагъэунэфыкIыщт.
Адыгэ Республикэм культурэмкIэ и Министерствэ, республикэм лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ «ИлъэсыкIэ мэфэкI» зыфиIорэ Iофтхьабзэр зэхащэ.
Республикэм и Къэралыгъо программэу «Культурэм хэхъоныгъэ ышIыныр» зыфиIорэр щыIэныгъэм щыпхыращызэ, лъэпкъ шэн-хабзэхэр къэIэтыжьыгъэнхэм, лIэужхэм язэпхыныгъэ гъэпытэгъэным, шIэжь яIэу ныбжьыкIэхэр пIугъэнхэм афэгъэхьыгъэ Iофхэр агъэцакIэх. Республикэм лъэпкъ культурэмкIэ и Гупчэ ипащэу Бадый Къэплъан къызэриIуагъэу, пэсэрэ лъэхъаным къыщегъэжьагъэу адыгэхэм яшэн-хабзэхэр къаухъумэх. Зэхахьэу зэхащэхэрэр лъэхъаным дештэх, гупшысэу ахэлъыр пIуныгъэм къыпкъырэкIы.
Къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэу Адыгеир зыпсэурэр илъэси 100 зэрэхъурэм ехьылIэгъэ Iофтхьабзэхэу 2021-рэ илъэсым зэхащэщтхэм «ИлъэсыкIэ мэфэкIыр» зэу ащыщ.
«Нанэм» щызэхащэщт
Лъэпкъ культурэм иIофшIапIэу «Нанэм» ИлъэсыкIэм фэгъэхьыгъэ мэфэкIыр щызэхащэщт. Мыекъуапэ хэхьэрэ псэупIэу Хьакъунае (къутырэу Гавердовскэр) IофшIапIэу «Нанэр» дэт, ащ ипащэр Нэгъуцу Аслъан.
ИлъэсыкIэ мэфэкIыр, культурэмрэ искусствэмрэ якъэгъэлъэгъонхэр, студентхэм, ныбжьыкIэхэм язэIукIэгъухэр, лъэпкъхэм язэхахьэхэр «Нанэм» щэкIох.
— ТиIофшIапIэ къызэрэхахыгъэр, ИлъэсыкIэр зэрэщагъэмэфэкIыщтыр тигуапэ, — къытиIуагъ Нэгъуцу Аслъан. — Зэхахьэм лъэпкъ зэфэшъхьафхэр зэрэщызэIукIэщтхэм тегъэгушIо.
Адыгэ Хасэр, къэзэкъхэр…
ШэнышIу зэрэхъугъэу, адыгэхэм я ИлъэсыкIэ мэфэкI республикэм иобщественнэ движениехэм ялIыкIохэр щызэIукIэщтых. Мыекъопэ къэзэкъ отделым ипащэу Александр Даниловым тыщигъэгъозагъ зэIукIэгъоу яIагъэм ИлъэсыкIэ мэфэкIым зэрэхэлэжьэщтхэм зэрэщытегущыIагъэхэр.
— Узыдэпсэурэ лъэпкъым итарихъ, ишэн-хабзэхэр нахьышIоу зызэбгъашIэхэкIэ, лъытэныгъэу фэпшIырэм хэхъощт, — еIо Александр Даниловым.
— Зичэзыу зэIукIэу гъэцэкIэкIо купым иIагъэм адыгэхэм я ИлъэсыкIэ мэфэкI зэрэкIощт шIыкIэм тыщытегущыIагъ, — къытиIуагъ республикэ общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм» итхьаматэу ЛIымыщэкъо Рэмэзан. — Адыгабзэм изэгъэшIэн, игъэфедэн, лъэпкъ шIэжьым изыкъегъэIэтын тиеплъыкIэхэр къятIолIагъэх. МэфэкIым адыгабзэкIэ тыщыгущыIэщт, орэд къыщаIощт, щыуджыщтых.
Къэндзалхэр, ермэлхэр, фэшъхьаф лъэпкъхэри ИлъэсыкIэ мэфэкIым щызэIукIэщтых. IэпэIасэхэм яIофшIагъэхэр къыщагъэлъэгъощтых.
ГущыIэ щэрыохэр
ЗэлъашIэрэ археологэу, Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ музей шIэныгъэмкIэ иIофышIэ шъхьаIэу, Адыгэ Хасэм хэтэу Тэу Аслъан ижъырэ адыгэ гущыIэжъхэм яхьылIэгъэ къэбархэр къыIотэщтых. ГущыIэ щэрыохэм лъапсэу яIэм тащигъэгъозэщт.
— ИлъэсыкIэ мэфэкIым хъохъу гущыIэхэр къыщытIонхэр шэнышIу тфэхъугъ, — къеIуатэ Тэу Ас-лъан. — Тиадыгэ гущыIэжъхэр щэрыох, купкI ин яI.
Хьалыжъор, щэламэр…
Iанэр шэпхъэ хэхыгъэм диштэу мэфэкIым къыщызэIуахыщт. Адыгэ шхыныгъохэу хьалыжъор, щэламэр, нэмыкIхэри Iанэм щытлъэгъущтых.
Лъэпкъхэр зэфэзыщэрэ мэфэкIыр гъэшIэгъонэу кIощт. Къэралыгъо гъэпсыкIэ иIэу Адыгеир зыпсэурэр илъэси 100 зэрэхъурэм ипэгъокIэу нэмыкI лъэпкъ мэфэкIхэри зэхащэщтых.