Джейхун Гюмюш (Цыбэ) – врач-терапевт-нефролог. Ащ илъэс 28-рэ ыныбжь. Зэпахы­рэ узхэм зыщяIазэхэрэ госпиталэу Инэм дэтым Iоныгъо мазэм щегъэжьагъэу щэлажьэ.

Джейхун Тыркуем къыщыхъугъ, янэрэ ятэрэ Адапазар щэпсэух. Ятэ – абазэ, Цыбэмэ ащыщ. Янэ – шапсыгъ, Мэлищмэ япхъу. Илъэс 17 ыныбжьэу Джейхун Мыекъуапэ къэкIуагъ. Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым, ащыгъум медицинэ факультетэу «лечебное дело» зыфиIощтыгъэм, чIэхьагъ. Ар къызеухым, Адыгэ республикэ клиническэ сымэджэщым пульмонологиемкIэ иотделение ординатурэр щихьыгъ ыкIи Iоф щишIэнэу къычIэнэжьыгъ. Пандемиер къызежьэм, пульмонологиемкIэ отделениер апэрэ карантинымкIэ зызэфашIым, иIофшIэн зэпигъэунэу хъугъагъэ, ау врачэу къэсымэджагъэхэм ясатыр хэфагъэп. Бэрэ емыгупшысэу, зэрэдунаеу зэлъызыубытыгъэ узым ебэнырэ врачхэм ахэтымэ шIоигъоу, Джейхун Адыгеим зэпахырэ узхэмкIэ иклиническэ сымэджэщ Iоф щишIэнэу Iухьагъ. Мэзитфырэ ащ щылэжьагъэу, Инэм госпиталь къызщызэIуахым, ащ иврач шъхьа­Iэу агъэнэфэгъэ Рэщыд Цахаевым игъусэу Тэхъутэмыкъое районым ит сымэджэщым щылэжьэнэу къэкIуагъ. Джейхун Гюмюш къызэриушыхьатырэмкIэ, непэрэ мафэм ехъулIэу Инэм госпи­талым ковид сымэджэ 210-рэ чIэлъ. Ащ ия 4-рэ къат пIэкIор-чIыпIэ 30 джыри щагъэпсыгъэу ащи сымаджэхэр дащаех. Къэсымаджэхэрэм япчъагъэ хэхъо.

Гюмюш Дж.: Тестэу стыгъэм ковидыр къызэрэспыхьагъэм иджэуап тыгъэ­гъазэм и 2-м къысIукIэжьыгъ. Мэхэр зэрэзыхэсымышIэжьыщтыгъэм ыкIи тIэкIу нахь кIочIаджэ сызэрэхъугъэм нэмыкIыкIэ коронавирусыр къызэрэсхэщыгъэ щыIэп. ЗэкIэмкIи мэфэ зытфых сызэриIыгъыгъэр. Узыр зэрэсхэкIыгъэм тетэу IофшIэным пысыублэжьыгъ.

Тэу З.: Пандемиер къызежьа­гъэм щегъэжьагъэу Iоф ошIэ, сымэджэщ зэфэшъхьафхэм уаIутыгъ, узыр хэт анахьэу къызэхьылъэкIыхэрэр?

Гюмюш Дж.: Ныбжь зиIэхэу, уз гъэтIы­лъыгъэхэр зыпкъышъол хэлъхэр арых. Джыдэдэм госпиталым чIэлъхьэм япроцент 15 — 20-р кислород жьыкъэщапIэм ренэу епхыгъэх. Проценти 10-р хьылъэу сымаджэх. Ныбжь зиIэхэр бэу ахэтых. Ахэм уяIэзэнкIэ нахь къин. Ау ныбжь зиIэ пстэури зэфэдэп. Адыгэкъа­лэ щыщ бзылъфыгъэу илъэс 97-рэ зыныбжьым, итхьабылхэр процент 60-кIэ ковидым зэлъиубытыгъэу, теIазэзэ зэтедгъэуцожьын тлъэкIыгъ.

Тэу З.: Ащ фэдэ щысэхэр хьалэмэт горэу къытщэхъух ыкIи гушхуагъэ къытхалъхьэ, ежь нанэм ар къехьылъэкIыщтыгъа, уз гъэтIылъыгъэ иIэу щытыгъэба, сыдэущтэу коронавирусым фырикъугъа?

Гюмюш Дж.: Шъыпкъэр пIощтмэ, ныбжьым елъытыгъэу ыгу тIэкIу ыгъэгумэкIыщтыгъэ, ипкъышъол зэхэлъыкIэкIэ иныгъэп, ау ежьыр ицыхьэ зытелъыжьэу, гушхоу щытыгъ. Ащ мэхьанэшхо иI. Нэжъ-Iужъхэм къахэкIых ныбжьыкIэхэм анахьи нахь пытэхэр. Ащ фэдэхэр узым фырекъух. Илъэсишъэм кIахьэу зы­ныбжь нанэм тызэреIэзагъэр къекIугъ, зэкIэми яттырэ уцхэр – коронавирыр, антибиотикхэр, гормонхэр, пэм Iуалъхьэрэ кислород къэкIуапIэхэр арых дгъэфедагъэхэр, егъэлыягъэу нэмыкI уц кIуачIи имыщыкIагъэу, узыр зэкIатфи, проценти 10-м нэс къедгъэхыгъэу, ежьыри зыщыгушIукIыжьэу чIэттхыкIыжьыгъ.

Тэу З.: Шыкур! Тхьэм псауныгъэ къырет. Джейхун, сыодэIушъ, врач терапевт-нефрологэу уеджагъэми, инфекционист ухъугъ. Ковидыр зыфэдэр лъэныкъо зэфэ­шъхьафхэмкIэ врачхэм шъуушэ­тынэу шъурихьылIэ­гъэн фае.

Гюмюш Дж.: Ар шъыпкъэ. Лъэшэу сызфэразэр ординатурэр зыщыскIугъэу, сэнэхьатымкIэ апэрэ лъэбэкъухэр зыщысшIыгъэу Адыгэ республикэ клиническэ сымэджэщым пульмонологиемкIэ иотделение иврач шъхьаIэу Нэхэе Мирэ Мосэ ыпхъур ары. Ащ бэ сигъэшIагъэр, сисэнэхьаткIэ сикIэлэегъадж, лъытэныгъэшхо фэсэшIы, врач IэпэIэсэдэд.

Тэу З.: Тыркуем къинэгъэ уиIахьыл-благъэхэр, уянэрэ уятэрэ къыпфытеоха, ахэм сыд якъэбар, сымэджагъэхэр къа­хэкIыгъэха?

Гюмюш Дж.: Тыркуем ис сиIахьыл-благъэу ковидымкIэ бэ сымэджагъэр. Сянэрэ сятэрэ, сшыпхъу иунагъорэ сымэджагъэхэп. Ахэм лъэшэу сафэгумэкIы. ТелефонкIэ ренэу сафытео. Сянэ илъэс 61-рэ, сятэ 65-рэ аныбжь. Япсауныгъэ къыщыкIэн зэрилъэкIыщтым къыхэкIэу лъэшэу зыфэсакъыжьынхэу сяушъыи. ТыркуемкIэ мафэ къэс нэбгырэ 500 ковидым елIыкIы. Пчыхьэм сыхьатыр бгъум ыуж урамым зыпари къытырагъэхьажьырэп. Шэмбэтрэ тхьау­мафэрэ зэкIэ яунэхэм арысых. Зы­ныбжь илъэс 65-м шIокIыгъэхэм IофшIэгъу тхьамафэм къыкIоцI пчэдыжьым сыхьатыр 10-м щыублагъэу мафэм сыхьатыр 12-м нэс ныIэп зекIонхэу, яунэхэм къарыкIынхэу фитыныгъэу къаратырэр. Iалъэхэр, нэгуихъохэр агъэфедэнхэм лъэшэу лъэплъэх. Шапхъэхэр зымыгъэцакIэхэрэм сомэ мин 30-м нэсэу тазыр­хэр атралъхьэх. Сымэджэщхэм цIыфхэр ачIиз, чэзыум хэтхэ ковид-сымаджэхэр яунэхэм арылъхэу зэIэзэжьых. Вакцинэ хэлъхьаныр ахэми рагъэжьагъэшъ, ащ ишIуагъэ къэкIонэу тэгугъэ. Къэсыма­джэхэрэм япчъагъэ къехынэу зежьэкIэ, сымаджэ хъугъахэхэм уяIэзэнкIэ нахь IэшIэхы хъущт. Ковид-сымаджэхэм уяIэзэнымкIэ шапхъэу щыIэхэм УрысыемкIи, ТыркуемкIи, ГерманиемкIи сызэдяплъы, зэфэдэу ахэр зэкIэлъэкIох. А зы уцхэр тэгъэфедэх. Тыркуем иврачхэм Европэм щызекIорэ Iэзэн шапхъэхэм афэдэхэр агъэфедэх. УрысыемкIэ тиврачхэм сымаджэ пэпчъ ихьылъагъэ елъытыгъэу, етIани Iэзэн шапхъэхэм ахэплъэжьхэзэ, зэблахъузэ екIуалIэх. Къэсымэджагъэ­хэми бэ ялъытыгъэр, мы узым щымыщтэхэу, зыгу-зыкIуачIэхэу, врачхэм Iэпы­Iэгъу афэхъухэзэ зэIэзэжьыхэрэр уз мэхъаджэм текIох!

Тэу Замир.