ХэбзэIахьыр къызыхахыщтым къыщыкIагъ
IофшIэнымкIэ цIыфхэм фитыныгъэу яIэхэр къэухъумэгъэнхэм, лэжьапкIэм итынкIэ Iофыгъохэм ахэплъэгъэным, хэбзэIахьхэмрэ къаугъоихэрэмрэ афэгъэхьыгъэ хэбзэгъэуцугъэр гъэцэкIагъэ зэрэхъурэм афэгъэзэгъэ Межведомственнэ комиссиеу АР-м щызэхащагъэм тыгъуасэ зэхэсыгъо иIагъ. АР-м и Правительствэ и Тхьаматэу Геннадий Митрофановым ар зэрищагъ. 
Нахьыбэу хэбзэIахьхэр ары зытегущыIагъэхэр. Игъом ар зымытыхэрэр къычIэгъэщыгъэнхэм пае хэбзэухъумэкIо ыкIи хэбзэIахь къулыкъухэм хъызмэтшIапIэхэр зэрауплъэкIухэрэм фэгъэхьыгъэу къэгущыIагъ АР-м и МВД экономикэ щынэгъончъэнымкIэ ыкIи къолъхьэ тын- Iыхыным пэшIуекIогъэнымкIэ и ГъэIорышIапIэ иотделэу хэбзэIахьхэм алъэныкъокIэ бзэджэшIагъэ зезыхьэхэрэм апэуцужьыгъэным ыкIи бюджет ахъщэм икъэухъумэн фэгъэзагъэм ипащэу Мэрэтыкъо Бислъан.
Ащ къызэриIуагъэмкIэ, илъэсэу икIырэм хъызмэтшIэпIитфымэ уплъэкIунхэр ащызэхащэнхэу агъэнэфэгъагъ. А IофшIэныр джыри аухыгъэп. БлэкIыгъэ илъэсым агъэнэфэгъагъэхэм ащыщ гъэтхэпэ мазэм аухыгъ. БылымIус зэхэгъэкIухьагъэ къыдэзгъэкIырэ хъызмэтшIапIэр ары ар зыфэгъэхьыгъэр. ХэбзэIахьхэмкIэ ащ сомэ миллион 11-м ехъу телъыгъ, ау ар пIалъэу фагъэнэфагъэм шIомыкIэу ытыжьыгъ.
Организациехэм федэу яIэм пае хэбзэIахьэу атыхэрэм алъэныкъокIэ Iофхэм язытет къыщигъэгъозагъэх хэбзэIахьхэмкIэ Федеральнэ къулыкъум и ГъэIорышIапIэу АР-м щыIэм ипащэ игуадзэу Дэргушъэо Аскэрбый. 2020-рэ илъэсым иапэрэ мэзих ащ зигугъу къышIыгъэр. Федэу иIэхэм апае хэбзэIахь къэзытын фаеу республикэм организацие 1514-рэ ит. Ахэм ащыщэу 725-р ары хахъо зиIэр. БлэкIыгъэ 2019-м мыщ фэдэ иуахътэ егъэпшагъэмэ, ар 13-кIэ нахь макI. Зэрар ышIызэ лажьэрэр 97-рэ мэхъу. БлэкIыгъэ илъэсым иапэрэ мэзих ебгъапшэмэ, ахэр организации 7-кIэ нахьыбэ хъугъэх.
ХэбзэIахьхэр къызыхахыщт хахъом (налоговая база), 2019-м мыщ фэдэ иуахътэ егъэпшагъэмэ, сомэ миллион 370-рэ къыщыкIагъ. Ащ ыпкъ къикIэу хахъохэм апае къатырэ хэбзэIахьэу бюджет зэхэтым хахьэрэри сомэ миллион 74-кIэ нахь макIэ хъугъэ.
ЛэжьапкIэм итынкIэ чIыфэ зытелъ организациехэми ягугъу ашIыгъ. АР-м IофшIэнымкIэ и Къэралыгъо инспекцие организации 6-мэ ащ фэдэ чIыфэу сомэ миллион 11,15-рэ ателъэу ыгъэунэфыгъагъ. Ащ ипащэ игуадзэу Сергей Абрамцовым къызэриIуагъэмкIэ, мы уахътэм зэкIэми ар атыжьыгъ. НахьыпэкIэ къыхагъэщыгъагъэу ООО-у «Адыгейскнефтехим», ООО-у «Электромонтажсервис» зыфиIохэрэм амытыжьыгъэу джыри сомэ миллиони 4,8-рэ ателъ. ХъызмэтшIэпIитIури истыхьагъэх. Ащ фэшI банкротствэм фэгъэхьыгъэ федеральнэ хэбзэгъэуцугъэм къызэрэщыдэлъытагъэм тетэу лэжьапкIэхэмкIэ чIыфэр атыжьыщт.
2020-рэ илъэсым IофшIэнымкIэ Къэралыгъо инспекцием нэбгырэ 921-мэ зыкъыфагъэзагъ. Ахэм ащыщэу 100-р ялэжьапкIэ епхыгъэ Iоф зыгъэгумэкIыщтыгъэр. ЗэкIэми ящыкIэгъэ IэпыIэгъур арагъэгъотыгъ.
ХЪУТ Нэфсэт.