АдыгеимкIэ коронавирусыр къызэуалIэхэрэм япчъагъэ чэщ-зымафэм нэ­бгы­ришъэм кIахьэ. Сымэджэщхэм пIэкIор-чIыпIэхэр джыри яIэх, ау къэ­сы­маджэхэрэм къазэрэхахъорэм къыхэкIэу джыри нахь заушъомбгъуным зы­ты­рагъэпсыхьэ.

Мыекъопэ къэлэ сымэджэщэу зэпахырэ узхэмкIэ госпиталэу лажьэрэм иврач шъхьаIэу Вла­димир Лобода къызэрэтиIуагъэмкIэ, сымэджэ нэбгырэ 400 фэдизмэ яIазэх, пIэкIор-чIыпIэ 420рэ яIагъэти, отделение пэпчъ джыри чIыпIэ тфырытф ахагъахъуи, 460-м нагъэсыгъ. Ащ нэ­мыкIэу къатитIу хъурэ корпусэу «гнойная хирургия» зыфиIорэ отделениер зычIэтыщтыгъэри чIыпIэ 240-рэ хъоу игъэкIотыгъэу зэ­тырагъэпсыхьэ, кислород къэ­кIуапIэхэр ращалIэх. Тыгъэгъазэм и 15-м къызэIуахыщт.

Сымэджэ хьылъэу нэбгырэ 11 госпиталым чIэлъ, аныбжьхэр илъэс 39-м щегъэжьагъэу 80-м нэсы. Аппаратэу ИВЛ-м нэбгыри­тIу пыгъэнагъ. Блыпэм Мыекъопэ къэлэ сымэджэщым IэпыIэгъу псынкIэм иавтомобильхэр чэзыоу къызэпыуцуагъэхэу зэрэIутыгъэхэм госпиталым блэкIыхэрэм зэ­кIэми янэрылъэгъугъ. Видео ыкIи сурэт техыгъэхэр хъытыу нэкIубгъо­хэм къарыхьэгъагъэх. Владимир Лобода къызэриIорэмкIэ, а чэщ-­зымафэм компьютернэ то­мо­гра­фиер афашIынэу сымэджи 150-рэ госпиталым къыращэлIэ­гъагъ.

Лобода В.: Чэщ-зымафэм зэ­пымыоу КТ зыщашIырэр тэ тисы­мэджэщ ныIэп. Сменэхэр зэте­фыгъэу тиIофышIэхэр мэлажьэх. ЦIыфыбэ къызтэуалIэкIэ зэтрихьэу мэхъу. Ау пстэуми яфэIо-фа­шIэхэр зэшIотэхых. Iэпыгъу ящыкIагъэу сымэджэщым мафэм къы­кIоцI телефонкIэ нэбгырэ шъэ­ныкъом щыублагъэу нэбгыришъэм нэсэу къытеох. Узыр нахь къызэ­хьылъэкIыхэрэм япчъагъэ хэхъо. Сымаджэхэм апэIудгъэхьэрэ кислородыр чэщ-зымафэм тонн тфырытфэу екIы. ХэзгъэунэфыкIынэу сыфай джырэкIэ зыми тызэрэщымыкIэрэр. Хирургиеу дгъэкощырэр Мыекъопэ районым исымэджэщ гупчэу Тульскэм дэтым щылэжьэщт. Отделением Iутхэм азыныкъо корпу­сыр зыфэдгъэхьазырхэрэ ковид сымаджэхэм афэгъэзэгъэщтых.

Госпиталым иврач шъхьаIэ нахь зыгъэгумэкIэу зигугъу къышIыгъэр узым зэлъиштэ­гъащэхэ сымаджэхэр нахьыбэу джы къазэрэрихьылIэхэрэр ары. КъахэкIых язытет мыхьылъэ дэ­дэхэу, ау ошIэ-дэмышIэу зи­тхьабылхэр зэлъикIухэрэри. Ащ фэдэхэм уяIэзэнкIэ къин дэд. «Нэбгырэ пэпчъ ипсауныгъэ тыфэбанэ, — еIо Владимир Лобода, — ау сымаджэ хъу­гъахэм уеIэзэн нахьи, цIыфхэр къэмысымэджэнхэм пае, яшъып­къэу зыфэсакъыжьынхэ, эпидемиологическэ шапхъэ­хэр агъэцэкIэнхэ фае. Ар непэрэ мафэхэм хэти ипшъэрылъ шъхьаIэу къэнэжьы!»

КовидкIэ сымэджагъэхэм япсауныгъэ зэтырагъэуцожьыным пае, «реабилитацием ия 3-рэ едзыгъоу» алъытэрэр меди­цинэ реабилитацием ирес­пуб­ликэ гупчэ амбулаторнэ е мэфэ стационар шIыкIэхэм атетэу ащызэ­Iэ­зэ­жьын­хэр ары. Гуп­чэм иврач шъхьаIэу Хьа­кIыгъогъу Ларисэ къызэриIорэмкIэ, сы­­мэджэ зэфэшъхьа­фэу къяуалIэхэ­рэр щэу зэтрафы:

1. Гупчэ нервнэ системэм иузхэм къа­хэкIырэ пкъы фыкъоныгъэхэм ядэгъэзы­жьынкIэ IэпыIэгъу зи­щыкIагъэхэр.

2. Iэпкъ-лъэпкъ фыкъуагъэхэм язэтеуцо­жьын зищыкIагъэхэр.

3. Соматическэ уз­хэм къахэкIырэ фыкъоныгъэхэм ядэгъэзыжьынкIэ IэпыIэгъу зищыкIагъэхэр. Джа­хэм ковидкIэ сымэ­джагъэхэу зипсауныгъэ зэте­гъэу­цожьыгъэн фаехэр, IэпыIэгъу зищыкIагъэхэр ахахьэх.

ЦIыфхэр джыдэдэм анахь зыгъэгумэкIыхэрэ лъэныкъор — псауныгъэм икъэухъумэн, медицинэм яIофышIэхэр ковидым зэрэфырикъухэрэр ары ыкIи ащ фэгъэхьыгъэ упчIэхэр мафэ къэс къаIэтых. ХьакIы­гъогъу Ларисэ къызэриIорэмкIэ, коронавирус зиIагъэхэу сымэ­джэщхэм къачIэкIыжьыгъэхэм, е амбулаторнэу зэIэзагъэхэм япсауныгъэкIэ фыкъуагъэхэр яIэу щытмэ медицинэ реаби­ли­тацием игупчэ иврачхэм къа­гъэкIонхэ е ежь-ежьырэу къе­кIолIэнхэ алъэкIыщт.

«Пандемиер къежьэным ыпэ­кIэ, нахьыбэу къытэуалIэщты­гъэхэр инсульт зиIагъэхэр ыкIи Iэпкъ-лъэпкъхэм фыкъогъэ зэ­фэ­шъхьафхэр зыфэхъущтыгъэ сымаджэхэр арых, — еIо Хьа­кIыгъогъу Ларисэ. — Джы ковидым къелыжьыгъэ­хэу зижьыкъащэ хьы­лъэхэр, психологическэ IэпыIэгъу зищыкIа­гъэхэр, ащ фэдэхэм ныбжьыкIэхэр бэу ахэт, жъугъэу къы­­тэуа­лIэх. КовидкIэ сымэджагъэхэм, шъхьадж изытет елъы­ты­гъэу, медицинэ Iэ­­пыIэгъу ятэгъэгъоты (пIэкIор чIыпIэ 17 тиI) е амбулаторнэу тяIазэ — физиотерапиер, массажыр, галокаме­рэр къафитэтхыкIых. Процедурэхэм ыпкIэ алъыптынэу щыт. Сы­да пIомэ, гупчэм ежь иамалхэмкIи зеIыгъы­жьы. Илъэс 15 фэдиз хъугъэу тэлажьэшъ, зытыублагъэм щегъэ­жьагъэу ащ фэдэ шапхъэ тпы­лъэу щытыгъ. Ау хэзгъэунэ­фыкIынэу сызыфаер, гущыIэм пае, галокамерэхэр зищыкIа­гъэхэм, ащ щакIурэ процеду­рэхэм азыныкъо ыпкIэ хэмы­лъэу ятэгъэшIы. ГущыIэм пае, процедури 8 сымаджэм къыфиттхыкIыгъэмэ, 4-м ыпкIэ къе­ты, адрэ плIэу къанэрэр ыпкIэ хэмылъэу етэгъэшIы. Пан­демиер къызежьагъэм щегъэ­жьагъэу инсульт зиIагъэхэм тэрэз-тэрэзэу тяIэзэнэу хъурэп, а купым хэхьэрэ сымаджэхэм япсауныгъэкIэ зэтегъэуцо­жьын процедурэу ящыкIагъэхэр нахьыб, иуахътэкIэ нахьыбэрэ узпылъыщтхэри къахэкIыщтых. Ау джыдэдэм анахьыбэу тызгъэгумэкIырэр, тызпаплъэхэрэр коронавирусыр зыпэкIэкIыгъэхэу зипсауныгъэ зэтегъэуцожьыгъэн фаехэр арых. Амбулаторнэ е стационар Iэзэным ыуж, карантин мэфэ 14-р тырагъэшIэнышъ, къяIэзэгъэ врачхэм адэжь ахэр къэкIонхэ фае. Ежь-ежьырэу тадэжь къакIохэрэми ковидкIэ сымэджагъэхэр къахэтэгъэщышъ, ящыкIэгъэ Iэзэн шапхъэ­хэр афызэхэтэгъэуцох, процеду­рэхэр ятэгъэшIых, тынаIэ атет.»

Адыгэ Республикэм медицинэ реабилитациемкIэ и Гупчэ чъэпыогъум и 29-м унакIэу фашIыгъэм кощыжьыгъэ. Ар зыдэщытыр: Мыекъуапэ, урамэу Максим Горькэм ыцIэ зы­хьырэм иунэу N 177, регист­ратурэм ителефон: 52-56-13. Шэмбэтрэ тхьаумафэрэ хэмытэу мафэ къэс пчэдыжьым сы­хьатыр им щыублагъэу, пчыхьэм сыхьатыр блым нэс Гуп­чэм Iоф ешIэ. Зипсауныгъэ зэ­тезгъэуцожьы зышIоигъохэм ипчъэхэр афызэIухыгъ.

Тэу Замир.