Бизнес цIыкIум ыкIи гурытым хэхъоныгъэу ашIыхэрэм, ахэм ясубъектхэм Iоф ашIэшъуным, заушъомбгъуным апае амалышIоу яIэхэм бэкIэ япхыгъ экономикэм изытет, социальнэ Iофхэр гъэцэкIагъэ зэрэхъущтхэр.

Адыгеир пштэмэ, нахьыбэу IофшIэпIэ чIыпIэхэр къэзыты­хэрэр, хэбзэIахьхэр бюджет пстэумэ къахэзылъхьэхэрэр, товархэмкIэ, фэIо-фашIэхэмкIэ бэдзэршIыпIэр «къэзыушъэрэр» мыщ щылажьэхэрэр ары. ХэткIи мыр шъэфэп.

Бизнес цIыкIум ыкIи гурытым ащылажьэрэ хъызмэтшIапIэу 3500-рэ ит, унэе предпринимателэу Iоф щызышIэрэр 12830-рэ мэхъу. Ахэм IофшIэпIэ чIыпIэ 32390-рэ къаты.

Зигугъу къэтшIыгъэ пчъагъэм инахьыбэр, процент 54,9-р, сатыушIыным пылъ е шхапIэ иI, процент 13,5-мэ зыгорэ къыдагъэкIы, 12,5-р псэолъэшIыным фэгъэзагъ, 5,7-р мэкъу­мэщ хъызмэтым хэт, процент 32-рэ фэдизмэ фэIо-фэшIэ зэфэшъхьафхэр агъэцакIэх.

Унэе предпринимательхэм япроцент 47-р, ар 6030-рэ, сатыум фэгъэзагъ, 12-р, ар 1540-рэ, мэкъу-мэщым пылъ, процент 13,5-мэ, ар нэбгырэ 1732-рэ, зыгорэ къыдагъэкIы. Бизнес цIыкIум ыкIи гурытым фэгъэзагъэхэм къэралыгъо IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэныр непэ игъо дэдэу щыт. Зэпахырэ узэу дунаир зэлъызыкIугъэм экономикэм иягъэу ригъэкIырэр нахь макIэ хъуныр ащ епхыгъ. Ащ зызэриушъомбгъурэм ыпкъ къи­кIыкIэ сатыур къеIыхыгъ, хъыз­мэтшIапIэхэм къыдагъэкIырэр зыщыIуагъэкIын агъотыжьырэп, мылъкоу къалэжьырэм къыщыкIагъ, цIыфэу IофшIэпIэ чIыпIэхэр зэратыщтыгъэхэр нахь макIэ ашIынхэ фаеу хъугъэ…

Ащ фэдэ къиныгъохэм бизнесыр захахьэм, хэбзэIахьхэм ятынкIэ фэгъэкIотэнхэр, нэ­мыкI IэпыIэгъу зэфэшъхьафхэр къыз­дэлъытэгъэ Iофтхьабзэу зэшIуа­хыщтхэр къэралыгъоми, хэушъхьафыкIыгъэу Адыгеими, ащагъэнэфагъэх. Шъхьадж иIофхэм язытет елъытыгъэу екIолIэкIэ гъэнэфагъэ къыфэгъотыгъэным, IэпыIэгъоу ищыкIагъэр етыгъэным апае апэ дэдэ республикэм щызэшIуахыщтхэм яплан аш­тагъ. Ащ къыщыдэлъытагъэу къэралыгъо ыкIи муниципальнэ мылъкум хахьэрэ псэуалъэ бэджэндэу зыштагъэхэм ащ ыпкIэ зыщатыщт пIалъэр афылъагъэ­кIотагъ. Ар бизнес цIыкIум ыкIи гурытым ащылажьэрэ субъект 32-мэ агъэфедагъ.

Экономикэм ылъэныкъоу зэпахырэ узым зызэриушъомбгъурэм анахьэу иягъэ зэригъэ­кIыгъэхэм ащылажьэхэрэм зы процент нахьыбэ темыгъэхъуагъэу чIыфэ зэраратыщт шапхъэ­хэр агъэнафэхи, фэгъэкIотэнхэр къызщыдэлъытэгъэ микрозаймыр 39-мэ агъэпсыгъ. АхъщэкIэ къэплъытэмэ, ар сомэ миллион 33,1-рэ мэхъу.

АР-м предпринимательхэм IэпыIэгъу ятыгъэнымкIэ и Фонд ишIогъэшхо къегъакIо. Ащ чIыфэ зэритыгъагъэхэм икIэрыкIэу къафилъытэжьи (реструктуризация), бизнес цIыкIум ыкIи гурытым ясубъект 23-мэ ащкIэ IэпыIэгъу афэхъугъ.

Системэ къызэрыкIом (упрощенная) е «патентнэ» шIыкIэм тетэу хэбзэIахьхэр ытынхэу зыгъэпсыгъэ хъызмэтшIапIэхэм фэгъэкIотэнхэр афашIыгъэх. Ахэм атыщтыр зыфэдизым игъэ­нэфэн фэгъэхьыгъэ республикэ хэбзэгъэуцугъэу мэлылъфэгъу мазэм Къэралыгъо Советым — Хасэм къызэрэщыдэлъытагъэмкIэ, хэбзэIахьхэр къеIыхыгъэу атын амал яIэ хъугъэ. Джащ фэдэу мы хэбзэгъэуцугъэр заштагъэм ыуж бизнесыр ыгъэпси, апэрэу зязгъэтхыгъэ­хэм хэбзэIахьхэр амытынхэу ашIыгъ.

Предпринимательхэм банкым чIыфэ къыIызыхыгъэу ахэтыр макIэп. АхэмкIэ IэпыIэгъушхо мэхъу мазэм атын фаер зэкIэ­хьагъэ зыхъукIэ. Республикэм Iоф щызышIэрэ банкхэм зэкIэми ар агъэцакIи, бизнесым исубъекти 160-мэ къадеIагъэх. Ахэм кредитэу аштагъэр пстэумкIи сомэ миллион 911-рэ мэхъу.

ЦIыфхэм IофшIэпIэ чIыпIэхэр чIамынэнхэм фытегъэпсыхьэгъэ программэхэу мы илъэсым аштагъэхэм къащыдэлъытагъэу кредити 150-рэ банкхэм атыгъ. АхъщэкIэ къэплъытэмэ, ар сомэ миллиони 189-рэ.

Мы Iофтхьабзэхэр зэкIэ зэпахырэ узэу дунаир зэлъызыкIугъэм иягъэу къыгъэкIощтыр нахь макIэ шIыгъэным, хъызмэт­шIапIэхэм, организациехэм яIофшIэн къызэтемыуцоным, административнэу атегъэуагъэри, хэбзэIахьхэмкIэ пшъэры­лъэу яIэхэри нахь гъэшъэбэгъэнхэм тегъэпсыхьагъэх.

Хэутыным фэзгъэхьазырыгъэр ХЪУТ Нэфсэт.