Бжыхьэр екIы

ШэкIогъур — Iоныгъо ыкIи чъэпыогъу мазэхэм анахьыкI, акъош дэд, ау нахь ехьыжьагъ, псынкIэ, шIоигъор ышIэу ыпэ регъэхъу. Шъыпкъэ, Адыгеим ибжыхьэ хэбдзын гори хэмылъэу ишIыкIэ-гъэпсыкIэкIэ гур ыщэфэу зэхэлъ. Тибжыхьэ апэрэ мэзитIу зэIухыгъэ, зэкIэшIэтэ фэбагъ, джы шэкIогъум нахь зэрэбжыхьэр къытегъашIэ: огум ынахэ къызэхэхьэ, жьыбгъэр кIэхъушIыкIэу мэIэчъэ-лъачъэ, тыгъэр пщэ Iужъумэ зэлъаупIыцIэ, къэучъыIы.

Зыуплъыхьэмэ, цIыфхэу IэпIокIэ-лъэпIокIэ дэдагъэхэми зэфэдэу бжыхьэ щыгъынхэр ащыгъых. Чъыгхэм яшъошэ шхъуантIэ агу пымыкIырэм фэд, нахьыбэр зэрэфэпагъэх. Ау жьышхор къызилъыкIэ, шъышъышъэу тхьапэ гъожь ыкIи плъыжьхэмкIэ, ошэкур папкIэу, ахэм ачIэгъ къызэлъепкIэ. ПкIэшъэтакъо­ри пшысэм фэд, ащ зэрилъэкIэу кIымэфэ чъыIэм чъыг лъапсэр еухъумэ.

Фэбэ зэпымычыжьыр джы нахь къы­кIичыгъ: мафэхэри, чэщхэри хэпшIыкIэу къэучъыIыгъэх. Ощх псынкIэ ушъагъэхэри къыздихьыгъэх шэкIогъум, мэзитIу псаум псым фэлIэгъэ чIы гъушъыгъэм ахэр псынкIэу зыIуищагъэх — сапэр ыгъэтIысыгъ. Бжыхьэ IофшIэнхэри ыкIэм фэкIох, лэжьыгъэри Iуахыжьыгъ.

Унэгъо хъызмэтми алъэкI къагъа­нэрэп: хати, чъыги, чэти, чэми, мэли анаIэ атетэу хэти ишъыпкъ. Гъэм пшIэ­рэр кIым къызэрэпфэфедэжьрэр бэшIагъэ загъэунэфыгъэр. ГушIогъо мыухыжьым зыгу ыIэтрэ кIэлэцIыкIухэм япортфель ушъагъэу пчэдыжьрэ еджапIэм макIох. Хэти ныбджэгъубэ иI, тхэн-еджэнми зэралъэ­кIэу пылъых.

Уфаемэ къыбдэмыхъун щыIэп, еджэным зэ хэгъуазэхэмэ, ягъогу Iухыгъэщт, арышъ, еджэкIо анахь цIыкIухэм, апэрэ классым мыгъэ кIуагъэхэм псауныгъэкIэ тафэлъаIо ыкIи гъэхъагъэхэр ашIынэу афэтэIо.

ИлъэсыкIэри чыжьэшхоп, къесын ос фыжь къабзэри, мэфэкIри гушIогъуабэкIэ къытэтэн...

ЯхъулIэ Сэфэр Адыгееу сикIас

ЩыIэныгъэм ипшыс, сидунай иорэд, — Сыгу къэпIэтэу, сигъашIэ бгъэраз. СызыпIугъэу, сихэку, сянэ лъапIэм уфэд, Адыгееу сигупсэу, сикIас. О Россием инурэ тыгъэшхоу пшъхьащыт, Огу къаргъом нэфылъыр лъэIэс. Уипсыорхэм афэдэ дунаим темыт, Адыгееу сигупсэу, сикIас. Дышъэ губгъор, хым фэдэу, жьы макIэм дэуалъ, Батыр щытхъур егъашIэм мыкIуас. Жъогъо плъыжьыр уигъогоу о ренэу къыпфабл, Адыгееу сигупсэу, сикIас. Къушъхьэ сыджхэм зэфэдэу ошъогум зарат, Шъоф гъэбэжъухэм сыгу агъэраз. Коммунизмэ гъэпсыным иIоф удэлажь, Адыгееу сигупсэу, сикIас.

Бэгъ Нурбый Дунаишхор

«Дунаишхор» аIоу цIыфмэ игугъу зашIкIэ, Нэшхъэигъом имэзахэп сыгу къэкIрэр, Ишъолъырмэ узIэпащэу, гохьы закIэу Гъэбэжъулъэ чIыгур сэ къысщэхъу къэкIэу, Тыгъэр шIэтэу чIыгум щэгушIукIы. Чэщ рэхьатым мазэр щесы огум. Хъярым иджэмакъэ сыгу къиIукIэу Зыгъэлъатэ сыкъыщешIэ пчэгум.

ЧIэуIубагъэу пIыгъыгъэ бзыум ЗэрэптIупщыжьэу огум зедзыжьы. Мэбыбы тIэкIурэ, къетIысэхыжьышъ, Иорэд чIыгум къыщыхедзэжьы.

Благъэ узэфешIы

Жэбзэ дахэм благъэр Къырещы инабгъо. ПсэлъэшIур мэбагъошъ, УзэфешIы благъэ.

Еджэгъэ-гъэсэгъэ цIыф дэй хъурэп, емыджэгъэ тхьамыкIэ нахь. Арышъ, пстэуми зэдедгъаштэу, тяжъугъадж тиадыгэ усэкIо-тхакIохэм ятхылъхэм, щэч хэлъэп, джащыгъум тэри къытхэхъощт.

Усэ хъырахъишъэхэр

Адыгэ тхакIохэу шэкIогъум къэхъугъэхэр ягуапэу бжыхьэм фэусагъэх: чIыопсым зызэрэзэблихъурэри, къыблэм бзыухэр зэрэбыбыжьхэрэри, яхэкоу Адыгеир зэрялъапIэри, текIоныгъэм мамыр­ныгъэр зэриухъумагъэри. Тигуапэу ини цIыкIуи тяджэн, зэдгъэшIэн ыкIи къэтIон а сатыр жъынчхэр, тиадыгабзэ дгъэбзэрабзэу.

Хъалыщ Сэфэрбый

Гъогумаф о, пцIэшхъо цIыкIур!

Тхьапэр гъожьы. Губгъор нэкIы. Мэзым теплъэри ехъожьы. Жьыбгъэм чъыгхэр еутхыпкIы, ПцIашхъом набгъор къебгынэжьы.

Гъогумаф о, пцIэшхъо цIыкIур, Уигъогу уанэ псынкIэ пфэхъу! Птами мыпшъэу, пшхыни бгъотэу, Уздежьагъэр къыбдэрэхъу!

Укъэмыт о, пцIэшхъо цIыкIур, Бэрэ, бэрэ сыожэщт. Къэбгъэнэгъэ унэ цIыкIур, Мафэ къэси сыухъумэщт.

КъысфэкIожь о, пцIэшхъо цIыкIур, Тыгъэ бзыир птамэ тесэу. КъысфэкIожь о, щыргъ цIыкIур, Уиорэды сыкIэхъопсэу!

Бжыхьэм инэшанэхэр

Тхьапэ къетэкъохыгъэхэр анэIу къэгъэзагъэу щылъхэмэ, кIымафэр фэбэщт. Тхьапэхэм атхыцIэ къэлъагъоу щытмэ, кIыр чъыIэщт. * * * Бжьын шъуампIэр Iужъоу, къытехыгъуаемэ, илъэсыр чъыIэщт, ышъо пIуа­кIэу, ежь бжьыныр къыхэплъымэ, кIымафэр фэбэщт. * * * Чъэпыогъум шыблэр гъуагъомэ, кIымафэр шъэбэщтэу ыкIи кIэконэу аIо. * * * Илъэсым иуахътэхэм — гъатхэм, гъэмафэм, бжыхьэм, кIымафэм яма­зэхэм ахэбдзын гори ахэтэп — зэфэдэу цIыфым къыфэшIушIэх, цIыфыри лъэшэу афэраз.

ГущыIэжъхэр

Гъэм умышIагъэр кIым бгъотыжьыщтэп. * * * Лажьэрэм лыжъ ешхы. * * * Цум фэдэу улэжьэн, пщым фэдэу ушхэжьын. * * * Къин зыхэмылъ Iоф щыIэп. Ау Iофым хэти зэпикIыгъэп. * * * Нэр – делэ, Iэр – бланэ.

НэкIубгъор зыгъэхьазырыгъэр Мамырыкъо Нуриет.