ЦIыфыр илъэпкъ фэшъыпкъэу, къызщыхъугъэ чIыналъэм ибаи­гъэ ыгу щи­гъашIо зыхъукIэ, нэмыкI къалэ кIуагъэми, ар щыгъупшэ­щтэп. Къыз­хэ­кIыгъэ лъэпкъым дэхагъэу хэлъыр нэмыкIхэм зэраригъэ­лъэгъу­щтым, ар зэригъэбэгъощтым пылъыщт. Непэ зигугъу къэсшIы сшIои­гъор ащ фэдэ цIыфхэм ащыщ. Гурыт еджапIэр къызеухым нэмыкI къалэ кIуагъэ нахь мышIэми, къызэрыхъухьэгъэ Адыгеим ыцIэ дахэкIэ аригъэIуагъ.

1990-рэ илъэсым Кощхьэблэ районым ит къоджэ зэкIужьэу ХьакIэмзые Алый Адам къыщыхъугъ. Гурыт еджапIэр къызеухым, кIэлэ ныбжьыкIэм апшъэрэ гъэсэныгъэр зыщызэригъэгъотыщтым бэрэ егупшысагъ, зыздигъэзэн ылъэкIыщт къалэу зэригъэфагъэри макIэп. Ау Адам къалэу Ростов-на-Дону къахихыгъ ыкIи Къыблэ фе­де­ральнэ университетым июридическэ факультет чIэхьагъ.

Алый Адам дэгъоу зэреджэрэм дакIоу общественнэ Iоф­шIэнри чанэу дихьыщтыгъэ. Апэ­рэ курсым къыщегъэжьа­гъэу илъэпкъэгъоу Ростов дэсхэм заIуигъэкIагъ, нэIуасэ зафи­шIыгъ.

2019-рэ илъэсым общест­веннэ организациеу «Молодежная ассамблея «Единый Кавказ» зыфиIорэр зэхащагъ. Ащ апэу хэхьагъэхэм тигущыIэгъу ащыщыгъ.

— Нахьыжъэу Ростов дэсхэм Iофтхьэбзэ зэфэшъхьафхэр зэ­хащэщтыгъэх. Адыгэ лъэпкъым имэфэкIхэр мыщ щыхагъэунэфыкIыщтыгъэх, Адыгэ джэгухэр, зэхахьэхэр ашIыщтыгъэх. Нэужым Кукэнэ Андзаур мы лъэныкъом нахь чанэу Iоф ди­шIэу ригъэжьагъ, — къытфеIуатэ Алый Адамэ. — Илъэс зэкIэлъыкIохэм ащ зэхищэрэ зэхахьэхэм сахэтыгъ.

Адыгэ къашъохэр, тилъэпкъ икультурэ къызщылъэгъорэ къэ­гъэлъэгъонхэр Адам зыхэт ныб­жьыкIэхэм къашIыщтыгъэх, зэхащэщтыгъэх. КъызхэкIыгъэ- хэ лъэпкъым икультурэ зыще­джэхэрэ университетым къыщагъэлъэгъоным, студентхэмрэ кIэлэегъаджэхэмрэ нэIуасэ фашIынхэм пылъыгъэх. Ащ фэ­дэ зэхахьэ горэм адыгэ къашъо къызщашIы нэуж купым хэтхэм къякIолIагъэх ыкIи зыкIыныгъэм и Мафэ ехъулIэу зэхащэрэ Iоф­тхьабзэм хэлэжьэнхэу къырагъэблэгъагъэх. А мафэм къыще­­гъэжьагъэу общественнэ ор­гани­­зациеу къелъэIугъагъэм тигу­­щыIэгъу хэхьагъ. 2009-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу 2019-м нэс оперативнэ штабэу ащ иIэм пэщэныгъэ дызэри­хьагъ.

— Лъэныкъо зэфэшъхьафхэм организациер адэлажьэщтыгъэ, — къытфеIуатэ тигущыIэгъу. — Ау анахь игъэкIотыгъэу «Центр гармонизации межнациональных отношений в молодежной среде» зыфиIорэм тыпылъыгъ. Мы проектым къыды­хэлъытагъэу администрацием чIыпIэ къытитыгъ. Ащ нэмыкIэу къалэм хэхъоныгъэхэр ышIынхэм фэгъэхьыгъэ зэхахьэхэм тахэлажьэщтыгъэ, социальнэ проектхэр щыIэныгъэм щыпхырытщыщтыгъэх. Джащ фэдэу сабый ибэхэм IэпыIэгъу тафэ­хъуным фытегъэпсыхьэгъэ про­ектхэри тиIагъэх.

Апшъэрэ еджапIэр къызеухым, тигущыIэгъу дзэм къулыкъу щи­хьынэу кIуагъэ, ошIэ-дэмышIэ Iофхэм афэгъэзэгъэ частым хэ­фагъ. 2013-рэ илъэсым Къо­кIыпIэ Чыжьэм къыщыхъугъэ ошIэ-дэмышIэ Iофым идэгъэзыжьын хэлэжьагъ. Псыр инэу къызэриугъэм къыхэкIэу цIыф­хэр гузэжъогъу чIыпIэ ифэгъагъэх. Пшъэрылъэу къафагъэуцугъэр чанэу зэрагъэцэкIагъэм фэшI Адам зыхэтыгъэ купым хэтхэм щытхъу тхылъхэмрэ медальхэмрэ къаратыгъэх.

Сыд фэдэ лъэныкъо зыфигъэзагъэми, ар зэрифэ­шъуа­шэу ыгъэцэкIэным тигущыIэгъу пылъ. Дзэм къулыкъу щихьы зэхъум дэгъу дэдэу зы­къызэригъэлъэгъуагъэм фэшI сержантыцIэр къыратыгъэу иунэ къыгъэзэжьыгъ.

— СищыIэныгъэ зыщылъызгъэкIотэщт чIыпIэм бэрэ сегу­пшысагъ, — къытфеIуатэ Адам. — Сыкъызэрэхъухьэгъэ рес­публикэм Iоф щысшIэнэу, сыщыпсэунэу гухэлъ сиIагъ, ау сэнэхьатыр зыщызэзгъэгъотыгъэ къалэм згъэзэжьынэу теубытэгъэ пытэ сшIыгъэ.

Ростов къызегъэзэжьым, общественнэ организациеу зыхэтыгъэм иIофхэр лъигъэкIотэнэу А. Алыим пидзэжьыгъ. Ащ тызэрэщигъэгъозагъэмкIэ, проектэу агъэхьазырыхэрэм лъэныкъо зэфэшъхьафхэр къызэлъаубытых. Ау джырэ уахътэ анахьэу Iоф зыдашIэрэр кIэлэцIыкIухэм япсихикэ къегуаохэрэр гъэунэфыгъэнхэр ыкIи ахэр щыгъэ­зыегъэнхэр ары. Мыщ фэдэу агъэунэфыхэрэр Интернетым рагъэкIыжьынхэм пылъых. Къы­хэгъэщыгъэн фае ар зэрифэшъуашэу агъэцэкIэн зэралъэ­кIырэр.

ЫпэкIэ зигугъу къэтшIыгъэ об­щественнэ организациер ныб­жьыкIэхэм социальнэ проектхэр къаугупшысынхэм ыкIи щыIэныгъэм щыпхыращынхэм- кIэ IэпыIэгъу афэхъу.

Ростов ищыIэныгъэ гъогу щы­лъигъэкIотэнэу къызегъэзэ­жьым, унэе юридическэ ком­паниеу дэтхэм ащыщ Iоф щи­шIэнэу тигущыIэгъу Iухьагъ. Ащ мэзитфырэ щылэжьагъ. Опыт гъэнэфагъэ иIэ зэхъум, Алый Адам ежь иеу къызэIуихыным зэрэфэхьазырыр къыгурыIуагъ ыкIи 2015-рэ илъэсым унэе юридическэ фирмэу Ростов дэтхэм джыри зы къахэхъуагъ.

— Граждан Iофхэм япхыгъэу фирмэм Iоф ешIэ, — нахь игъэ­кIотыгъэу къытфеIуатэ Алый Адамэ. — ЦIыфхэм банкротэу зыкъагъэлъэгъоныр, унэгъо кIэ­ным епхыгъэ Iофыгъохэр зэхэфыгъэнхэр ары анахьэу тыздэ­лажьэрэр.

Тилъэпкъэгъухэм ащыщ IэпыIэгъу щыкIэу е Iофтхьэбзэ гъэнэфагъэ зэхищэн гухэлъ иIэу къеуалIэмэ, Адам игуапэу ишIуа­гъэ регъэкIы. Сыдигъуи цIыф- хэмкIэ нэгуихыгъэу щыт, адыгэ лъэпкъым ыцIэ дахэкIэ Ростов щигъэIугъ.

Абрэдж Сэтэнай.