«Народнэ бюджетым» ехьылIэгъэ регион законхэм адэлэжьэгъэнымкIэ Урысые Федерацием ишъолъырхэм Iофхэр ыкIэм щафэкIох.

Ащ фэгъэхьыгъэ федеральнэ законэу мы илъэсым ибэдзэогъу ашта­гъэм 2021-рэ илъэсым щылэ мазэм и 1-м къыщегъэжьагъэу кIуачIэ иIэ хъущт.

2001-рэ илъэсым къыщыу­благъэу «народнэ бюджетированиемкIэ» амалхэр шъолъыр­хэм ащагъэфедэщтыгъэх, ау ащкIэ шапхъэхэр федеральнэ хэбзэгъэуцугъэм щыкIэгъэпытыхьажьыгъэу щытыгъэп.

ГущыIэм пае, 2019-рэ илъэсым джащ тетэу Новгородскэ хэкум проекти 100 фэдиз щыпхыращыгъ. Проектхэр зэфэ­шъхьафыгъэх — джырэ шап­хъэхэм адиштэрэ контейнер гъэуцупIэхэм ягъэпсыни, зыгъэ­псэфыпIэ гупчэхэм ягъэцэ­кIэ­жьыни, нэмыкI Iофыгъохэри ахэм къыдалъытэщтыгъэх. Вологодскэ хэкум щыпсэухэрэм псыкъычIэщыпIитIу арагъэгъэ­псын алъэкIыгъ. ЦIыфхэм къахалъхьэгъэ проектхэм ягъэцэ­кIэн сомэ миллион 56-рэ шъо­лъырым пэIуагъэхьагъ. Буря­тиемрэ Забайкальскэ краимрэ яобщественнэ чIыпIэхэм язэтегъэпсыхьан, спорт, кIэлэцIыкIу джэгупIэхэм яшIын, гъогухэм ягъэцэкIэжьын, общественнэ транспортым игъэкIэжьын сомэ миллион 300 атырагъэкIодагъ.

«КъулыкъушIэхэм анахьи цIыфхэм нахь дэгъоу загъорэ ашIэ ежьхэми, яунагъуи, япсэу­пIи ящыкIагъэр. АщкIэ щысэшIоу щыт шъолъыр заулэмэ инициативнэ бюджетированиер зэрагъэфедэрэр. Регион, муниципальнэ бюджетым щыщ мылъкур цIыфхэм игъоу алъэгъугъэ про­ектхэм апэIуагъахьэ. ЧIыпIэ мэхьанэ зиIэ Iофыгъохэм язэшIохын чанэу къыхэ­лэжьэнхэм цIыфхэр фэхьазырых, къулыкъу­шIэхэм анахьи загъорэ нахь шIуагъэ къытэу ахэр зэшIуа­хых», — къыIогъагъ тапэкIэ «Единэ Россием» и Генеральнэ совет исекретарэу Андрей Турчак.

Къэралыгъо Думэм доку­ментыр зештэ нэуж Президентэу Владимир Путиныр ащ кIэтхэжьыгъ. Къэралыгъом ипа­щэ мызэу-мытIоу хигъэунэфыкIыгъ цIыфхэм яшIошIхэр къыдалъытэн, къэралыгъо унашъо­хэм яштэн ахэр чанэу хэлэ­жьэнхэ зэрэфаер.

ЫпэрапшIэу шъолъырым ис­хэм проектыр агъэхьазыры. Зыныбжь илъэс 16-м нэсыгъэ нэбгыри 10 зыхэхьэрэ купым ар къахилъхьан ылъэкIыщт. Джащ фэдэу къоджэ псэупIэм истаростэ е ТОС-мкIэ коми­тетхэр ащ фэдэ проектым кIэ­щакIо фэхъунхэ алъэкIыщт. Гъо­гухэм яшIын е скверхэм язэтегъэпсыхьан, гурыт еджапIэхэмрэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэ­хэмрэ ягъэцэкIэжьын проектыр афэгъэхьыгъэн ылъэкIыщт.

ЕтIанэ бюджетыр пэшIоры­гъэшъэу рахъухьан, ар загъэцэкIэщт пIалъэр агъэнэфэн, ахъщэкIэ, мылъкукIэ ащ къыхэ­лэжьэн зылъэкIыщтхэм яхьы­лIэгъэ къэбархэр агъэхьазы­рынхэ фае. Проектыр цIыфхэм язэхахьэ е язэIукIэ щаштэ. АщкIэ цIыфхэм яIэпэкIадзэхэр аугъоихэми хъущт.

АIапэхэр зыкIэдзэжьыгъэ тхьапэхэмрэ зэхахьэм щаштэгъэ унашъом ипротоколрэ зигъусэ проектыр администра-цием IэкIагъахьэ. Мэфэ заулэкIэ муниципалитетым исайт ащ фэгъэхьыгъэ къэбарыр къихьан фае. Хэбзэ къулыкъухэм мазэм къыкIоцI проектыр аштэн е щагъэзыен фае.

Зы чIыпIэм проект заулэ щагъэцэкIэнэу цIыфхэм игъо залъэгъукIэ зэнэкъокъу зэхащэ. ЧIыпIэ администрацием иунашъокIэ зэхащэрэ комиссиер ары ащ щатекIуагъэр зыгъэнафэрэр.

2021-рэ илъэсым Къэралыгъо Думэм ихэдзынэу щыIэщтхэмкIэ народнэ бюджетированиер «Единэ Россием» инароднэ программэхэм яположение шъхьаIэхэм зэу ащыщ. Партием и Программнэ комиссие бэмышIэу иIэгъэ зэхэсыгъом ащ и Тхьаматэу Дмитрий Мед­ве­девым а амалыр нахь зегъэу­шъомбгъугъэу гъэфедэгъэн зэ­рэфаер къыщиIуагъ.

«Адыгеим идепутатхэр хэ­дзакIохэм заIукIэхэкIэ е партием иобщественнэ приемнэхэм къаIэкIахьэрэ тхылъхэм ахаплъэ­хэ зыхъукIэ якъалэкIэ, ярайонкIэ е япсэупIэкIэ апэрэ чэзыоу зэшIохыгъэн фэе Iофы­гъо­хэр республикэм исхэм ежь­-ежьырэу агъэнафэ зэрашIои­гъом рехьылIэх, — къыIуагъ регион исполкомым ипащэу, Мыекъуапэ идепутатэу АфэшIэгъо Рэмэзан. — Муниципалитетхэм арысхэр апэрэ чэзыоу зэшIохыгъэн фэе Iофыгъор къыхахыным, муниципалитетымрэ ащ щыпсэухэрэмрэ яIа­хьэу проектым халъхьащтым игъэнэфэн афэхьазырых. ЯчIыпIэгъухэм ящыIакIэ нахьышIу ашIын зэралъэкIыщтым нэ­мыкIэу, проектхэр гъэцэкIагъэ зэрэхъущтхэми цIыфхэм яцыхьэ тырагъэлъын алъэкIыщт. ЦIыфхэр народнэ бюджетым зэрэхэлажьэхэрэмкIэ щысэшIоу щыт партийнэ проектэу «Къэлэ щыIакI» зыфиIорэр зэрагъэцакIэрэр. Зэтырагъэпсыхьащт псэуалъэм икъыхэхынкIэ цIыф­хэм амакъэ атыгъ, итеплъэ зы­фэдэщтым тегущыIагъэх, ащ игъэкIэжьын зэрэкIорэм лъыплъагъэх. Проектыр загъэцэкIэ нэужи зэтырагъэпсыхьэгъэ псэуа­лъэм изытет гъунэ лъафы».