Адыгеим и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат Адыгэ Республикэм ивице-премьерэу Наталья Широковамрэ Адыгэ Республикэм гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ иминистрэу КIэрэщэ Анзауррэ тыгъуасэ зэIукIэгъу адыриIагъ.

Урысые Федерацием гъэ­сэныгъэмкIэ и Министерствэрэ Рособрнадзорымрэ игъоу алъэгъугъэхэм атетэу мыгъэрэ илъэс еджэгъум гъэсэныгъэ языгъэгъотырэ организациехэм хэхъоныгъэ зэрашIыщтым епхыгъэ Iофыгъохэм атегущы­Iагъэх.

Урысые Федерацием и Президентэу Владимир Путиным пшъэрылъэу къафишIыгъэхэмрэ лъэпкъ проектымрэ гъэцэкIэ­гъэнхэм атегъэпсыхьагъэу кIэлэеджакIохэм яшIэныгъэхэм зыкъягъэIэтыгъэным, гъэсэныгъэ языгъэгъотырэ организа­циехэм яинфраструктурэ зе­гъэушъомбгъугъэным мэхьа­нэ­шхо зэряIэр Адыгеим и ЛIы­шъхьэ къыхигъэщыгъ.

2019 — 2020-рэ илъэсхэм ЕГЭ-м изэхэщэнкIэ Адыгеим ЮФО-м я 3-рэ чIыпIэр зэрэщиIыгъыр Наталья Широковам къыIуагъ.

Адыгэ Республикэм гъэсэ­ныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ иминистрэ лъэныкъо шъхьаIэхэмкIэ Iофэу ашIагъэм къытегущыIагъ. КIэрэщэ Анзаур къы­зэриIотагъэмкIэ, кIэлэеджакIо­хэм яшIэныгъэхэм уасэ зэраратырэ шапхъэхэр республикэм щагъэфедэхэу аублагъ, ЕГЭ-м изэхэщэнкIэ гумэкIыгъо щыIагъэп, лъэпкъ проектэу «Гъэсэныгъ» зыфиIорэм къыдыхэ­лъытэгъэ Iофтхьабзэхэр зэкIэ пхыращых.

Адыгэ Республикэм и ЛIы­шъхьэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм чIыпIэу яIэхэр нахьыбэ шIыгъэн фаеу пшъэрылъ афишIыгъ. Урысые Федерацием и Президент ипшъэрылъхэр ыгъэцакIэхэзэ, республикэр илъэсыбэ хъугъэу а Iофым дэлажьэ. Илъэси 3-м къыщегъэжьагъэу илъэси 7-м нэс зыныбжь сабыйхэу кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм кIо зышIоигъохэр чэзыум хэтыжьхэп. Зы­ныбжь илъэси 3-м нэмысыгъэ сабыйхэм апае чIыпIакIэхэр къызэIухыгъэнхэм епхыгъэ Iофыгъохэр джыдэдэм зэшIуахых. КIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм аштэ зышIоигъо сабый мини 3,8-м ехъур джыдэдэм чэзыум хэт. Ащ пае мыщ фэдэ учреждения­кIэхэм ягъэпсын зигъо Iофы­гъоу къэнэжьы. Мыгъэ республикэм кIэлэцIыкIу IыгъыпIитIу щагъэ­псыгъ. Ахэр къуаджэу Пэнэжьыкъуаерэ поселкэу Инэмрэ къа­дэтэджагъэх. Мыекъуапэ щагъэ­псыгъэри атIупщыным джыдэдэм фэхьазыр.

Красногвардейскэ районым нэбгыри 120-мэ ателъытэгъэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIи 3 щагъэпсэу аублагъ. Къихьащт илъэсым Шэуджэн районымкIэ къутырэу Тихоновым нэбгыри 120-мэ ателъытэгъэ кIэлэцIыкIу IыгъыпIэр къыдэтэджэщт. Джащ фэдэу Тэхъутэмыкъое районымрэ къу­тырэу Гавердовскэмрэ адэт кIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм къапа­шIыхьащтых. 2018-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу 2021-рэ илъэ­сым нэс федеральнэ гупчэр яIэпыIэгъоу республикэм пстэумкIи кIэлэцIыкIу IыгъыпIэ 13 ща­гъэпсыщт, джыри еджапIэм мы­кIорэ сабыйхэм апае чIыпIэ мини 3-м ехъу зэхащагъ.

Урысые Федерацием и Президент гурыт еджапIэхэр мылъкукIэ нахьышIоу зэтегъэпсыхьэгъэнхэм, я 2-рэ сменэхэр ахэм ямыIэжьынхэмкIэ пшъэрылъэу афишIыгъэхэр агъэцакIэх. Мыгъэ гурыт еджэпIи 2-мэ яшIын рес­публикэм щаухыщт. Нэбгырэ 1100-мэ ателъытагъэр Мыекъуа­пэ, нэбгырэ 250-рэ зычIэфэщтыр станицэу Ханскэм къадэтэджэщтых. 2021-рэ илъэсым нэбгырэ 1100-рэ зыщеджэнхэ алъэкIыщт гурыт еджапIэм ишIын Мые­къуапэ щырагъэжьэщт. 2018 — 2019-рэ илъэсхэм Тэхъутэмыкъое районым гурыт еджэпIи 2 щагъэпсыгъ. Ау мы районым псынкIэу хэхъоныгъэ ышIын зэрилъэкIыщтым епхыгъэу нэбгырэ 1000-мэ ателъытэгъэ гурыт еджэпIи 2 джыри мыщ щашIынэу рахъухьэ.

«Гъэсэныгъэ языгъэгъотырэ организациехэр зыщагъэпсыщт чIыпIэхэр къыхахы зыхъукIэ ин­фраструктурэ зэтегъэпсыхьагъэ зиIэхэр ары апэрэ чэзыоу анаIэ зытырагъэтын фаер», — къы­Iуагъ Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ.

Гурыт еджапIэхэм гъэцэкIэ­жьынышхохэр яшIылIэгъэнхэм епхыгъэ Iофыгъохэри зэшIуахых. ГущыIэм пае, федеральнэ программэм къыдыхэлъытагъэу къа­лэу Мыекъуапэ игурыт еджа­пIэу N 3-м игъэцэкIэжьын сомэ миллион 39-рэ фэдиз пэIуагъэ­хьагъ. Къихьащт илъэсым Мые­къопэ гурыт еджапIэу N 6-мрэ поселкэу Яблоновскэм дэт гурыт еджапIэу N 5-мрэ игъэкIотыгъэ гъэцэкIэжьынхэр арашIылIэнхэу рахъухьэ. А гухэлъхэм сомэ мил­лион 97,6-рэ апэIуагъэхьанэу къыдалъытэ. Адыгеим и ЛIы­шъхьэ гъэцэкIэжьын IофшIэнхэм пхъашэу гъунэ алъафынэу пшъэ­рылъ афишIыгъ. Джащ фэдэу муниципалитетхэм япащэхэм пшъэрылъ афашIыгъ гурыт еджа­пIэхэр зычIэт унэхэм ягъэцэ­кIэжьын пае федеральнэ программэхэм мылъку къазэрахагъэкIыщтым нэмыкIэу, ежьхэм ямылъкоу ахэм апэIуагъэхьащтхэри ябюджет къыщыдалъытэнэу.

ТапэкIэ республикэм спортзал 57-рэ щагъэцэкIэжьыгъагъ. 2023-рэ илъэсым нэс джыри 35-рэ агъэцэкIэжьынэу рахъухьэ.

УблэпIэ еджапIэхэм ачIэсхэр зэрагъашхэхэрэм гъунэ лъафынэу Урысые Федерацием и Президент пшъэрылъэу къафишIыгъэм игъэцэкIэн Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэ анахьэу ынаIэ зытыригъэтыхэрэм ащыщ. КъумпIыл Мурат кIэлэеджакIохэр, я 5 — 11-рэ классхэм арысхэри ахэм зэрахэтхэу, дэгъоу гъэшхэгъэнхэм гъунэ лъафынэу афигъэпытагъ. Адыгеим и ЛIышъхьэ пшъэрылъ зэрафишIыгъэм тетэу фэгъэкIотэныгъэ зиIэ кIэ­лэеджакIохэр ыпкIэ хэмылъэу агъэшхэнхэмкIэ мылъку тедзэ мыгъэ къыхагъэкIыгъ..

Гурыт еджапIэхэр цифрэ шапхъэхэм атехьанхэмкIэ, гъэсэны­гъэ тедзэм зегъэушъомбгъугъэнымкIэ республикэм Iофышхо щызэшIуахы. МыщкIэ респуб­ликэм ипащэ лъэпкъ проектымкIэ амалэу щыIэхэмрэ респуб­ликэм ежь икъэкIуапIэхэмрэ икъоу къызфагъэфедэнэу пшъэ­рылъ афишIыгъ. КIэрэщэ Анзаур къызэриIуагъэмкIэ, лъэпкъ про­ектэу «Гъэсэныгъ» зыфиIорэм къыдыхэлъытагъэу гъэсэныгъэмкIэ Гупчэхэу «Точка роста» зы­фиIохэрэм афэдэхэу 15 рес­публикэм щызэхащагъ. ТапэкIи а Iофыр лъагъэкIотэщт: 2021 — 2023-рэ илъэсхэм федеральнэ субсидиехэр къызэратыщтхэм тиреспублики ахагъэхьагъ. Ащ фэдэ гупчэхэр къоджэ гурыт еджэпIэ пстэуми ащызэхащэщтых, пстэумкIи 74-рэ хъущт. КIэлэцIыкIу технопаркэу «Кванториум» зыфиIорэм фэди 3 Мыекъуапэ дэт.

Сабый ибэхэр зыпIунэу зы­штэхэрэм IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэным тегъэпсыхьэгъэ Iофтхьабзэхэр 2021-рэ илъэсым лъагъэ­кIотэщтых. Илъэс къэс респуб­ликэм кIэлэцIыкIу ибэу исхэм япчъагъэ нахь макIэ мэхъу. Ахэр нэбгырэ 57-рэ хъущтыгъэмэ, 38-м нэсэу илъэсым къыкIоцI ахэм япчъагъэ къеIыхыгъ.

Сэнэхьат гъэсэныгъэ ягъэгъо­тыгъэнымкIэ Iофтхьабзэу зэра­хьэхэрэм афэгъэхьыгъэу КIэрэщэ Анзаур къыIотагъ. ГущыIэм пае, федеральнэ проектэу «Про­фессионал ныбжьыкIэхэр» зыфи­Iорэм къыдыхэлъытагъэу Дон­дуковскэ мэкъумэщ техникумым мыгъэ мастерскои 5 къыщызэIуа­хыщт. А гухэлъхэм апае сомэ мин 51343-рэ къыхагъэкIыщт, ащ щыщэу сомэ мин 43750-р федеральнэ бюджетым имылъкущт.

«ГъэсэныгъэмкIэ Iофтхьабзэу зетхьэхэрэм кIэлэеджакIохэм яшIэныгъэ зыкъырагъэIэтын, еджэнымкIэ ахэм гъэхъагъэхэр арагъэшIын фае. Ары тэ тиIоф­шIэнкIэ гухэлъ шъхьаIэу тиIэр. КIэлэцIыкIу сэнаущыбэ респуб­ликэм зэрисым тырэгушхо. ГущыIэм пае, тикIэлэеджэкIуи 3 бэмышIэу урысые зэнэкъокъоу «Большая перемена» зыфиIорэм щатекIуагъ. Арина Колесниковам, Александр Коростовым, Дарья Беляевам джыри зэ яте­кIоныгъэкIэ сафэгушIо.

Ащ фэдэ кIэлэцIыкIу сэнаущ­хэми, ахэр зыгъасэхэрэми Iэ­пы­Iэгъу тафэ­хъун фае», — къы­Iуагъ КъумпIыл Мурат.

АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу