Коронавирусым епхыгъэ пандемиер къызе­жьагъэм къыщыублагъэу цIыфхэр нахьыбэрэ еджэхэ хъугъэ. Мыщ фэдэ зэфэхьысыжьхэр интернет нэкIубгъохэм ащытэлъэгъу.

ЩапIэхэм зэрагъэунэфыгъэмкIэ, мыгъэ мэлылъфэгъу мазэм тхылъхэм ящэн процент 70-кIэ нахьыбэ хъугъагъэ. Илъэсныкъом мы къэгъэлъэгъоныр инэу зэхъокIыгъэп, тхылъхэр зэзыгъэгъотыхэрэм япчъагъэ къыщыкIагъэп.

ЦIыфхэр унэм зыщисыгъэхэ уахътэм яшIэныгъэхэм зэрэхагъэхъощтым пылъыгъэх. БлэкIыгъэ илъэсым егъэпшагъэмэ, мыгъэ тхылъэу ащэфыгъэр фэди 5,5-кIэ нахьыб. Джащ фэдэу журналхэр, карточкэ зэфэшъхьафхэр зэрагъэгъотых.

Анахьэу цIыфхэм нахьыбэрэ ащэфыгъэхэм ащыщых Михаил Лабковскэм итхыгъэу «Хочу и буду: Принять себя, полюбить жизнь и стать счастливым», Гузель Яхинам ироманэу «Зулейха открывает глаза», Михаил Булгаковым — «Мастер и Маргарита», Джейн Остин — «Гордость и предубеждение», Луиза Олкотт — «Маленькие женщины», нэмыкIхэри.

Унэм зыщисыгъэхэ уахътэм кIэлэеджакIохэри, студент ныбжьыкIэхэри тхылъым нахь агу зыфищэеу ригъэжьагъ. Ахэр художественнэ литературэм нахь жъугъэу еджэщтыгъэх. Джащ фэдэу кIэлэцIыкIу психологием фэгъэхьыгъэ тхылъхэри ашIогъэшIэгъоны­гъэх.

ТхылъеджапIэм зыфагъазэ

Тхылъеджэныр шэнышIу зыфэхъугъэ цIыфхэм тхылъеджапIэхэм нахьыбэрэ зафагъазэу аублагъ. ЫпэкIэ унэм икIынхэ зэрамылъэкIырэм къыхэкIэу тхылъхэр къащэфыщтыгъэхэмэ, джы ахэр тхылъеджапIэхэм къаIахынхэ амал яI.

Адыгэ Республикэм и Лъэпкъ тхылъеджапIэ иIофышIэу Кучмэз Аминэт тызэрэщигъэгъозагъэмкIэ, цIыфэу къяуалIэрэм къыщыкIагъэп. Къыхэгъэщыгъэн фае, тхылъхэр зэраштэрэм дакIоу, мыщ чIэсхэу щеджэхэрэри зэрэмымакIэр.

— Пандемием илъэхъан тхылъеджапIэм Iоф ышIагъэп, мэкъуогъум и 1-м къыщегъэжьагъэу тыкъыдэкIыжьыгъэу тэлажьэ. Онлайн шIыкIэм тетэу цIыфхэм зыкъытфагъазэзэ, ахэр зыгъэгумэкIыхэрэр афэдгъэ­цэкIагъэх, — къытфеIуатэ Кучмэз Аминэт. — Тхы­-лъэу зыфаехэр тиIэмэ зыщагъэгъуазэщтыгъ, нэужым ахэр яттыщтыгъэх, ыпэкIэ аIыгъыгъэхэр къаIытхыжьыщтыгъэх. Джы шIоигъоныгъэ зиIэ пстэури тхылъ­еджапIэм къэкIо, чIэсэу щеджэнхэ амали яI. Къыхэзгъэщы сшIоигъу шапхъэу щыIэхэм адиштэу къытэуа­лIэхэрэм зэкIэми нэгуихъор зэраIулъыр, Iалъэхэр зэрапылъыр. Мыщ чIэсэу еджэныр къыхэзыхыхэрэр студентхэр ары. Ахэм ящыкIэгъэ литературэр мыщ щагъоты.

НыбджэгъушIу

КIэлэцIыкIум шIогъэшIэгъоныщт тхылъыр ыIэмычIэ къызычIафэкIэ, къыщышIырэр ежьыри къыгурымыIозэ пыщагъэ мэхъу. Пэблагъэ хъугъэ герой шъхьаIэм ежьыри игъусэу къыщэхъу, ащ къехъулIэщтым ыгъэ­гумэкIызэ, нэкIубгъохэр зэкIэлъыкIоу зэренэкIых. Титхыгъэ зигугъу къыщытшIыщт шъэожъыери ащ фэдэу тхылъым лъэшэу пыщагъ.

Унэм зыщисыхэ уахътэм Джоан Роулинг итхыгъэу «Гарри Потер и философский камень» зыфиIорэм еджэнэу Урсэкъо Аслъан ригъэжьагъ. Мыщ техыгъэ фильмым шъэожъыер еплъыгъ, ау тхыгъэм лъэшэу текIымэ зэригъэшIэнэу апэрэ нэкIубгъор къызэIуихыгъ. Жанрэу зэрэтхыгъэр лъэшэу шIогъэшIэгъон хъугъэ ыкIи телефон джэгунхэр зикIэсэгъэ Аслъан мэфитIукIэ романыр къыджыгъ.

— Сызэреджагъэр къызэхэсымышIэу апэрэ тхы­лъыр къэсыухыгъ, — къытфеIуатэ илъэс 13 зыныбжь Урсэкъо Аслъан. — Нэужым къыкIэлъыкIорэ тхылъхэри зэзгъэгъотыгъэх. Романхэр зэрэтхыгъэхэ шIыкIэр сшIогъэшIэгъон хъугъэ. Герой шъхьаIэр чIыпIэ къинэу зэрыфэхэрэм, ахэр зэрэзэринэкIыхэрэм сяджэ зыхъукIэ, ычIыпIэ зизгъэуцожьэу бэрэ къыхэкIыщтыгъэ, сэ сызэрэзекIощтгъагъэм сегупшысэщтыгъэ.

Тхылъым къыпфэзэIуихырэ лъагъохэр зэрэгъэшIэгъонхэр, ахэм узыхащэрэ гупшысэхэр зэрэбайхэр зэ зэхэзышIагъэм еджэныр ыгъэтIылъыжьын ылъэ­кIыщтэп. Уахътэ иIэ зэрэхъоу ныбджэгъу фэхъугъэ тхылъыр къызIэкIигъэхьащт, фэзэщыгъэу ынэхэр сатырхэм арычъэщтых.

Абрэдж Сэтэнай.