А гущыIэхэм ямэхьанэ непэ Белоруссием щыхъурэ-щышIэрэм епхьылIэн плъэкIыщт.

Лъэпкъхэм яхьылIагъэу мы гущыIэхэр бэрэ тэгъэфедэ, ар лъэпкъ зэфэшъхьафхэр зэкъоуцонхэми, къэралыгъохэм азыфагу зыкIыныгъэ илъынми афэгъэхьыгъэу бгъэфедэн плъэ­кIыщт.

Къэралыгъо гъэпсыкIэу Белоруссием илъыр зэщызыгъакъо зышIоигъохэм апэуцужьын зылъэкIыщтыр цIыфхэу мыщ щыпсэухэрэм языкIыныгъ. Ау непэрэм ар нахь макIэ мэхъу, мафэ къэс къэралыгъор зэфэ­хыщт нэпкъым нахь пэблагъ.

Къош Белоруссием ыкIи СССР-м хэтыгъэ республикэ зырызхэм къащыхъурэ зэпэуцужьынэу Урысыем гумэкIы­гъо­шхо къыфэзыхьыхэрэм яхьылIагъэу республикэм щызэлъа­шIэрэ цIыфэу, илъэсыбэрэ советскэ-партийнэ IофышIэу хэкум, етIанэ респуб­ликэм фэлэжьагъэу Дзыбэ Кимэ материал гъэшIэгъо­нэу ытхыгъэм сызеджэм, гущыIэгъу сшIымэ сшIоигъо сыхъугъ.

— Тэ, нахьыжъхэу, илъэсипшI пчъагъэрэ лъэпкъхэр зэгурыIонхэм, шъхьэкIафэ зэфашIыным ыкIи зэдеIэжьхэу зэдэпсэунхэм фэлэжьагъэхэмкIэ лъэшэу тегъэгумэкIы зэгорэм къэралыгъо­шхоу щытыгъэ Советскэ Союзыр зызэхэзым ащ исубъектыгъэхэм ащыхъурэ-ащышIэрэм, — еIо Дзыбэм. — Дунэе политикэм хэшIыкIышхо фыуимыIэми, къыб­гурыIонэу щыт къэралыгъуабэ зыхэхьэрэ «коллективнэ Западым» мафэ къэс Урысыем епхыгъэу ыIорэмрэ ышIэрэмрэ зэрахахъорэр. Ащ пае пцIэу къыугупшысыщтым ехъырэхъы­шэрэп. Ау къохьапIэм икъэралыгъохэр занкIэу Урсыем къыпэуцунхэм щынагъоу хэлъыр дэгъоу къыгурэIошъ, тихэгъэгу пэблэгъэ республикэхэр зэщагъакъохэзэ, тигъунапкъэхэм апэблагъэу бырсырхэр ащашIы. Ащ фэдэх Донбасс, Армениемрэ Азербайджанрэ азыфагу заоу къитэджагъэр, Киргизиеми бырсырышхо илъ.

Ащ фэд Белоруссиеми иIоф изытет. Европэм икъэралыгъо­хэм ащыщхэр мы республикэм иполитическэ гъэпсыкIэ, ищы­IакIэ зэщагъэкъоным, зэбгыратхъыным, Украинэм къехъулIагъэм Белоруссиери къыфащэнэу пылъых. ЕтIанэ гъэшIэгъоныр, мыщ фэдэ бырсырхэр къызыщыхъухэрэр субъектхэу геополитикэмкIэ Урысыем игъусэгъу­хэр арых.

— Сыдрэ къэралыгъуи хабзэм фэмыразэхэу цIыфхэр иб­гъотэщтых. ЕтIанэ ахъщи яптэу, аIощтыри, ашIэщтыри япIомэ, бгъэдэIон, бгъэблын плъэкIыщтыр макIэп. Ащ ишыхьат мазэм ехъугъэу демонстрациехэу Минскэ щыкIо­хэрэм ахэлажьэхэрэм япчъагъэ нахь макIэ зэрэмыхъурэр, Украинэм щыхъугъэр щысэ зэрафэмыхъурэр. Белоруссиеу къэралыгъо гъэпсынымкIи, хъызмэт IофымкIи зэщыкъуагъэ, чIэнагъэ зымышIыгъэу, аужым зиIэм хэзыгъэхъогъэ республикэм зэIуигъэкIагъэр зэкIэри шIокIодын ылъэкIыщт.

— Ары, ар лъэшэу гукъау. Сэ анахьэу Белоруссием щы­хъурэм лъэшэу сегъэгумэкIы. Ар къызыхэкIырэри къэсIон. Сятэу Дзыбэ Мыхьамэт Хэ­гъэгу зэошхом игъом Белоруссиер шъхьафит зышIыжьыгъэхэм ащыщ. Апэрэ гвардейскэ Дзэм и Житомирскэ стрелковэ дивизие ия 129-рэ щэрыокIо полк ия 320-рэ батальон иполитру­кыгъ сятэ. Ар заом къызэрикIы­жьыгъагъэр, къэбар кIэкIэу къы­Iотэжьыщтыгъэхэр сыгу къи­нагъэх.

Белоруссиер нэмыцхэм лъэшэу зэхакъутэгъагъ. Мыщ щып­сэурэ яплIэнэрэ пэпчъ заом хэкIодагъ. Сыныбжь зекъум Белоруссием бэрэ сыкIоу хъугъэ. ЗгъэшIагъощтыгъэр мыщ щыпсэурэ цIыфхэр зэрэлэжьа­кIохэр, зэрэцIыф дэгъухэр, зэрэIушхэр, етIанэ яреспубликэ хахъо ышIыным зэрэпылъхэр арых. СССР-р зызэхэзым, адрэ субъектхэм афэмыдэу, зэкIэ иIэр зэщигъэкъуагъэп, советскэ лъэхъаным хэхъоныгъэу ышIыгъэхэм ахигъэхъуагъ нахь. Ащ ишыхьат непэ цIыфхэм ящы­IэкIэ-псэукIэкIэ республикэр гъэхъагъэ зиIэ къэралыгъохэм яспискэ ыгузэгу зэритыр.

Республикэм ипащэу Александр Лукашенкэм ехьылIагъэу къэпIон хъумэ, ащ ихэгъэгу фишIагъэр къызыгурыIоу, уасэ езытэу республикэм исыр макIэп. Арэу щытми, Белоруссием къэралыгъо гъэпсыкIэу илъыр зэщызыгъакъо зышIоигъо­хэм агъэдэIонхэри, адезыгъэштэнхэри къэхъугъэх. КъохьапIэм икъэралыгъохэу Белоруссием ипащэ тезыдзынышъ, хэгъэгур зэщызыгъакъо зышIоигъохэм урысые-белорус зэфыщытыкIэхэм алъапсэ кIаутыным зэрэпылъхэр, Урысыем игъунэгъу хэгъэгухэм бырсыр зэращашIырэр дэгъоу къыдгурэIо.

ЦIыфхэр нахь дэгъоу псэунхэу, щыIэкIэ дэгъу яIэнэу зэрэфаехэр тэрэз, ащ мыхъун хэлъэп. Ау щыIэныгъэм къызэригъэлъагъорэмкIэ, Украинэри пштэмэ, нафэ къэхъу митингкIэ, цIыф жъугъэхэм бырсыр ахэолъхьэкIэ Iофыгъор зэшIохыгъэ хъурэп. Мыщ фэдэ зэпэуцужьынхэм анахьэу зэрар ахэзыхыхэ­рэр цIыф къызэрыкIохэу урамым къыдащыхэрэр арых. Политическэ ыкIи социальнэ Iофыгъохэм язэшIохын пыхьэрэ зэхэщакIо­хэм акъыл яIэу ыкIи цIыфхэм афэгумэкIхэу щытынхэ фае. Ау IэкIыбым щыIэхэ зэ­хэща­кIохэу аIощтри, ашIэщтри къязыIохэрэм гухэлъэу яIэр нэ­мыкI шъыпкъ. Арышъ, белорус народыр Iофэу зыхэфагъэм хэкIыпIэ тэрэзхэм яусэн фае. ЦIыфхэм щыIэкIэ дэгъу къафэзышIынэу зыIохэрэм пшъэры­лъэу яIэр къагурыIон фае.

Урысыем икъэралыгъо пащэхэри, тицIыфхэм янахьыбэри фаех къош республикэм бырсырэу къитэджагъэр нахь псын­кIэу ухыгъэ хъуным ыкIи общественнэ-политическэ Iофыгъохэр зэзэгъыныгъэ ыкIи зэгурыIоныгъэ хэлъэу зэшIохыгъэ хъунхэу.

Белоруссием къышIырэ продукциер Адыгеими къылъэ­Iэсы. Белорус товархэр зыща­щэхэрэ тучанхэр тиреспублики итых. Ахэм нахьыбэрэмкIэ щэхэкI товархэр, трикотаж дэгъум хэшIыкIыгъэ бзылъфы­гъэ ыкIи кIэлэцIыкIу щыгъынхэр ащащэх. Ащ фэдэу щэхэкI товархэр зыщэхэу Мыекъуапэ дэт тучаным чIахьэрэ бзылъфыгъэхэр тучантесхэм яупчIы­хэу зэхэпхыщт Белоруссием къыращырэ продукциер зэпы­угъэмэ е зэпы­ущтмэ. «Хьау, къащэх товархэр къызэращэщтыгъэм фэдэу» заIокIэ, щэфа­кIохэр разэхэу чIэкIы­жьых.

— Ары, Белоруссием дытиIэ зэзэгъыныгъэхэр зэщыкъонхэу Урысыем ипащэхэр фаехэп. Ащ ишыхьат джырэблагъэ Урысыемрэ Белоруссиемрэ яшъо­лъырхэм яфорумэу рекIокIы­гъэр. Ащ доллар миллионн 700 зытефэрэ сатыу-экономическэ зэзэгъыныгъэ щызэдашIыгъ, — еIо Кимэ. — Адыгеими урысые-белорусс зэфыщытыкIэхэм иIахь ахилъхьан ылъэ­кIыщт. Нахь зэпэблагъэ хъунхэмкIэ IэубытыпIэ пшIын плъэ­кIыщтхэр щыIэх. ГущыIэм пае, 1941-рэ илъэсым ишэкIогъу мазэ Адыгеим я 29-рэ Адыгэ добровольнэ шы-дзэ полк щызэхащэгъагъ. ЕтIанэ ар я 4-рэ гвардейскэ Пшызэ къэзэкъ корпусым ия 40-рэ гвардейскэ къэзэкъ полк хъужьыгъагъ. Адыгэхэр ыкIи къэзэкъхэр зыхэт полкыр Кавказым щыригъажьи Прагэ заозэ нэсыгъ. 1944-рэ илъэсым я 40-рэ полкыр апэрэ Белорусс фронтым хэтэу операциеу «Багратион» зыфиIорэм хэлэжьагъ, къалэу Барановичи, Брестскэ хэкур шъхьафит ашIыжьыгъэх. Барановичи икъэ­лэ музей непэ чIэлъых полкэу адыгэхэр зыхэтыгъэм ехьылIэгъэ пкъыгъохэр. Арышъ, Мые­къуапэрэ Барановичрэ зэкъош зэфыщытыкIэхэр зэдагъэпсынхэ алъэкIыщт. Непэ Барановичи предприятие инхэу 27-мэ Iоф щашIэ. Ар гъэсэныгъэ къэзытырэ ыкIи культурэм ылъэныкъокIэ гугъэшхоу щыт.

— Тхьауегъэпсэу.

Сихъу Гощнагъу.