Щынэгъончъэ гъогухэр: гъогу-транспорт инфраструктурэр сыдэущтэу Урысыем щызэхъокIыра?
Гъогу инфраструктурэм хэхъоныгъэ ышIыным Урысыем мэхьанэшхо щыраты, сыда пIомэ машинэхэм япчъагъэ хэхъо зэпыт, ащ дакIоу гъогухэм язытет зыфэдэм бэкIэ елъытыгъ тищынэгъончъагъэ ухъумагъэ зэрэхъущтыр. 
Къэралыгъом игъогухэм къатехъухьэрэ хъугъэ-шIагъэхэм япчъагъэ илъэс къэс нахь макIэ мэхъуми, къэгъэлъэгъонхэм джыри уагъэрэзэнэу щытэп.
— Эксперт сообществэм, общественнэ организациехэм ыкIи шъолъыр общественнэ советхэм яеплъыкIэхэр къыдэтлъытэзэ, гъогухэм ащызекIохэрэм зэкIэми ящынэгъончъагъэ ухъумагъэ хъуным Iоф дэтэшIэ. АщкIэ зишIогъэшхо къакIохэрэм ащыщ партийнэ проектэу «Щынэгъончъэ гъогухэр» зыфиIорэм игъэцэкIэн, — еIо УФ-м и Къэралыгъо Думэ транспортымкIэ ыкIи псэолъэшIынымкIэ икомитет итхьаматэ игуадзэу Владимир Афонскэм. — Транспортым телъытэгъэ хэбзэIахьэу къаугъоирэр муниципалитетхэм афэгъэкIогъэным фытегъэпсыхьэгъэ предложениеу къахьыгъэм дедгъэштагъ. Ащ фэдэ екIолIакIэм амал къытыщт псэупIэ пэпчъ урамхэр ыкIи гъогухэр зэрифэшъуашэу ащаIыгъынхэ алъэкIынэу. Гухэлъэу щыIэхэр щыIэныгъэм щыпхырыщыгъэнхэм фэшI лъэпкъ проектэу «Щынэгъончъэ ыкIи шэпхъэшIухэм адиштэрэ автомобиль гъогухэр» зыфиIорэм зэхъокIыныгъэхэр фэшIыгъэнхэу УФ-м псэолъэшIынымкIэ и Министерствэ зыфэдгъэзагъ. Анахьэу мыщ дэжьым тынаIэ зытетыдзагъэр шъолъыр ыкIи муниципальнэ мэхьанэ зиIэ гъогухэр гъэцэкIэжьыгъэнхэ зэрэфаер ары. Федеральнэ гъогухэр пштэмэ, ахэм япроцент 85-р шапхъэхэм адештэх.
ХэушъхьафыкIыгъэу Iоф зыдашIэрэр хэбзэгъэуцугъэр ары. ГущыIэм пае, экологическэ классэу Евро-3 ыкIи ащ нахь цIыкIухэм ателъытэгъэ транспортхэм яхэбзэIахь къэIэтыгъэным партийнэ проектым дыригъэштагъэп. Ащ къыхеубытэх Урысыем мымакIэу ит машинэжъхэр. Джащ фэдэу партийнэ проектым иеплъыкIэ къыдалъытагъ УФ-м и Правительствэ ыгъэхьазырыгъэ хэбзэпроектэу кIэлэцIыкIухэр автотранспортым къибгъэкIынхэ узэрэфимытым (ахъщэ амыIыгъми) фэгъэхьыгъэр. Къэралыгъо Думэм апэрэ еджэгъумкIэ ар гъатхэм ыштагъ. Мы Iофыгъор кIымафэр къэмысызэ зэфэшIыгъэн фаеу В. Афонскэм елъытэ. Партиеу «Единэ Россием» мыщ фэдэ хэбзэгъэуцугъэр шъолъырхэм ащыпхырищыгъ. Къэралыгъом исубъект 12-мэ мы законыр ащаштагъ.
Парламентарием къызэриIуагъэмкIэ, кIэлэцIыкIухэм ыкIи сабыибэ зэрыс унагъохэм афытегъэпсыхьэгъэ гухэлъхэм партийнэ проектым Iоф адешIэ.
— ЦIыфхэм ящыIэкIэ-псэукIэ нахьышIу шIыгъэным фытегъэпсыхьэгъэ предложениехэм джырэ уахътэм тадэлажьэ. ГущыIэм пае, сабыибэ зэрыс унагъохэм фэгъэкIотэныгъэ яIэу ыпкIэ зыхэлъ автомобиль гъогухэм ащызекIонхэр. Анахьэу тынаIэ зытетыр кIэлэцIыкIухэм ящынэгъончъагъэ ухъумэгъэныр ары. Iофтхьабзэу «ЕджапIэм екIолIэрэ гъогур» зыфиIорэр зэрэзэхатщэрэм дакIоу, мы илъэсым кIэлэеджакIохэр зезыщэрэ автобусхэм язытет, ахэр зэрагъэIорышIэхэрэми талъэплъэ, Iофхэр зыпкъ зиуцожьыкIэ гъогурыкIоным ишапхъэхэр къизыIотыкIырэ урокхэр ублэпIэ классхэм ащызэхэтщэщтых, — къыIуагъ Владимир Афонскэм.
2019-рэ илъэсым партийнэ проектым иактивистхэм кIэлэеджакIохэр еджапIэхэм ящэлIэгъэнхэм изэхэщэнкIэ хэукъоныгъэ 850-рэ къыхагъэщыгъ. ГущыIэм пае, гъэсэныгъэм иучреждениехэм ащыщхэм якIурэ гъогухэм тамыгъэхэр атетхэп, къагъэнэфыхэрэп. НахьыбэрэмкIэ щыкIагъэхэр дагъэзыжьыгъэх.
Гъогу псэолъэшIыным ылъэныкъокIэ Адыгэ Республикэм Iофышхо зэрэщагъэцакIэрэр къыхегъэщы АР-м и Къэралыгъо Совет — Хасэм идепутатэу, федеральнэ партийнэ проектэу «Щынэгъончъэ гъогухэр» зыфиIорэм шъолъырымкIэ икоординаторэу Алексей Корешкиным. Проектым игъэцэкIэнкIэ пэрытныгъэ зыIыгъ шъолъырхэм Адыгеир ащыщ.
Ащ дакIоу лъэпкъ проектэу «Щынэгъончъэ ыкIи шэпхъэшIухэм адиштэрэ автомобиль гъогухэр» зыфиIорэр республикэм зэрифэшъуашэу щагъэцакIэ. ГъогукIэхэр ашIых, щыIэхэр агъэцэкIэжьых, агъэкIэжьых, зэтырагъэпсыхьэх. Ащ фэдэ екIолIакIэм ишIуагъэкIэ шъолъырым игъогухэр нахь щынэгъончъэ мэхъух. Ары пшъэрылъ шъхьаIэу щытыри.
Зыгъэхьазырыгъэр ТХЬАРКЪОХЪО Адам.