IофшIэнымрэ прокуратурэмрэ яветеранэу, кIэлэегъэджагъэу, прокуратурэ къулыкъухэм илъэс 25-рэ фэдиз ащылэжьагъэу, общест­веннэ IофышIэу, усэным фэщагъэу ПсыIу­шъо Алый Хьисэ ыкъом щыIэныгъэ гъогу гъэ­шIэгъон къыкIугъ.

Теуцожь районымкIэ къуа­джэу Хьалъэкъуае 1955-рэ илъэ­сым чъэпыогъум и 20-м ар къыщыхъугъ. Адрэ илэгъухэм афэдэу спортым ишъыпкъэу пылъыгъ, ежь ыIэкIэ ышIыгъэ турникымрэ штангэмрэ ащкIэ къызфигъэфедэщтыгъэх. Алый Хьалъэкъое гурыт еджапIэм дэгъоу щеджагъ, классым икомсоргэу, ифизоргэу щытыгъ, кIэ­лэеджакIохэм япроизводственнэ бригадэ ипэщагъ, еджапIэмкIэ комсомол организацием икомитет хэтыгъ, якласскIи, гу­рыт еджапIэмкIи КВН-м хэлажьэхэрэм япэщагъ, истатья­хэр район гъэзетэу «Знамя коммунизма» зыфиIорэм къи­хьэщтыгъэх. Дэгъоу зэреджэрэм дакIоу унэгъо хъызмэтым изе­хьанкIи нымрэ тымрэ IэпыIэгъу афэхъущтыгъ. IофшIэным ыIэ екIоу, спортым пыщагъэу ар къэтэджыгъ.

ПсыIушъо Алый 1972-рэ илъэ­сым Адыгэ къэралыгъо кIэлэегъэджэ институтым филологиемкIэ ифакультет чIэхьэ ыкIи гъэхъагъэ хэлъэу 1976-рэ илъэ­сым къеухы. КъБАССР-м и Терскэ район и Верхне-Акбашскэ гурыт еджапIэ урысыбзэмрэ литературэмрэкIэ щыригъэджэнхэу ар агъакIо. КIэлэегъэджэ IофшIэныр ащ ыгу рихьыщтыгъ, кIэлэеджакIохэм Алый лъытэныгъэ къыфашIыщтыгъ. КIэлэегъаджэхэм япэублэ комсомол организацие исекретарэу щытыгъ, кIэлэегъэджэ ныбжьыкIэхэм ясоветэу Терскэ районом къепхыгъагъэм хэтыгъ. КIэлэцIыкIухэм яегъэджэнкIэ ыкIи япIункIэ гъэхъагъэу иIэхэм афэшI гурыт еджапIэми, районми ящытхъу тхылъхэр ащ къыфагъэшъошагъэх.

1978-рэ илъэсым ПсыIушъо Алый Адыгеим къегъэзэжьы, ПчыхьэлIыкъое гурыт еджапIэу Нэхэе Даут ыцIэ зыхьырэм урысыбзэмкIэ, литературэмкIэ, тарихъымкIэ, обществоведениемкIэ кIэлэегъаджэу илъэси 5 щэлажьэ. Пэублэ комсомол ор­ганизацием исекретарэу ар щытыгъ, профсоюз организацием ипроизводственнэ комиссие итхьамэтагъ. Адыгэкъалэ икIэлэегъаджэхэм яконференциеу 1980-рэ илъэсым кIэлэегъэджэ ныбжьыкIэм ыцIэ шIукIэ къыщыраIуагъ, мы илъэсым Краснодар крайисполкомым на-роднэ гъэсэныгъэмкIэ иотдел ищытхъу тхылъ къыфагъэшъошагъ. Ау АлыйкIэ анахь тын лъапIэу щытыгъэр ригъаджэхэ­рэм зэрэзэхашIыкIырэр, лъытэныгъэ къызэрэфашIырэр ары.

1983-рэ илъэсым А. Хь. ПсыIушъор КПСС-м и Теуцожь райком Iохьэ, обществэу «ШIэныгъэм» и Теуцожь район организацие иправление чанэу пэщэныгъэ дызэрехьэ. Район обществэу «ШIэныгъэм» ипэщэ ныбжьыкIэ ишIуагъэкIэ хэкухэм, краим, РСФСР-м, СССР-м къа­рыкIыгъэ лектор цIэрыIохэр Адыгэкъали, Теуцожь районми бэрэ ащыIагъэх, лекцие гъэшIэгъонхэм къафяджагъэх. Алый исурэт обществэу «ШIэныгъэм» и Адыгэ хэку организацие ищытхъу пхъэмбгъу итыгъ. А об­ществэм и Адыгэ хэку, и Краснодар край организациехэм ящытхъу тхылъхэр, ыужкIэ РСФСР-мкIэ обществэу «ШIэныгъэм» иправление ипрези­диум ищытхъу тхылъ къыфагъэ­шъошагъэх.

1985-рэ илъэсым А. Хь. Псы­Iушъом Пшызэ къэралыгъо уни­верситетым июридическэ факультет къеухы, къыкIэлъыкIорэ илъэсым Кощхьэблэ районым ипрокурор иIэпыIэгъоу агъэнафэ. Пшъэрылъэу къыфа­шIыхэрэр дэгъоу зэригъэца­кIэ­рэр къыушыхьатэу ащ исурэт Адыгэ автоном хэкум ипрокуратурэ ищытхъу пхъэмбгъу бэрэ итыгъ.

1993-рэ илъэсым ПсыIушъо Алый Генеральнэ прокуратурэм и Правовой академиеу Москва щыIэм щеджэнэу, ишIэныгъэхэм ахигъэхъонэу агъакIо. Ащ щыIэзэ, Урысые Федерацием и Генеральнэ прокурор иунашъо­кIэ Красногвардейскэ районым ипрокурорэу агъэнафэ, апэрэ класс зиIэ юрист мэхъу. Илъэси 10-м ехъукIэ А. Хь. ПсыIу­шъом еIолIэнчъэу а IэнатIэр егъэцакIэ, Санкт-Петербург дэт институтэу Генеральнэ прокуратурэм къепхыгъэм иIэпэIэ­сэныгъэ щыхегъахъо. Адыгэ Республикэм икъэлэ, ирайон прокурорхэмкIэ зэнэкъокъоу 1998-рэ илъэсым щыIагъэм ар щатекIо ыкIи исурэт Адыгэ Республикэм ипрокуратурэ ищытхъу пхъэмбгъу рагъэуцо.

1993-рэ илъэсым къыщегъэ­жьагъэу 2003-рэ илъэсым нэс ПсыIушъо Алый Красногвар­дейскэ районым ипрокурорэу щытыгъ. БзэджэшIагъэхэр бэу зыщызэрахьэгъэ а лъэхъаныр районымкIи, УрысыемкIи къиныгъэ. Адыгэ Республикэм и МВД и УБОП-рэ и РОВД-рэ яIофышIэхэм ягъусэу районым ипрокурор бзэджашIэхэм ягъогупэ пыбзыкIыгъэнымкIэ бэ ышIагъэр. КъэIогъэн фае 1994 – 1995-рэ илъэсхэм Красногвардейскэ районым ихэбзэухъумэкIо къулыкъухэм бзэджэшIэ куп заулэхэм ахэтхэр къызэраубытыгъэхэр ыкIи яфэшъошэ пшъэ­дэкIыжь зэрарагъэхьыгъэр.

Прокурорэу А. Хь. ПсыIу­шъом иIоф хэшIыкIышхо зэрэфыриIэм, хабзэм икъэухъумэнкIэ, цIыфхэм яфитыныгъэхэр къыдэлъы­тэгъэнхэмкIэ, бзэджэшIагъэхэм язэхэфынкIэ чаныгъэ къызэрэзхигъафэрэм афэшI Урысые Федерацием и Генеральнэ про­курор иунашъо тетэу юстициемкIэ младшэ советник чиныр ащ къыфагъэшъуашэ.

ПсыIушъо Алый Красногвардейскэ районым ипрокурорэу зыщэтым федеральнэ хэбзэ­гъэуцугъэхэм апшъэрэ мэхьанэ аритыщтыгъ, муниципальнэ къу­лыкъухэм яправовой актхэр федеральнэ хэбзэгъэуцугъэм диштэу гъэпсыжьыгъэнхэм гъунэ лъифыщтыгъ.

Адыгэ Республикэм ипрокуратурэ А. Хь. ПсыIушъом теубытагъэрэ IэпэIэсэныгъэшхорэ хэлъэу къыфэгъэзэгъэ Iофыр зэригъэцакIэрэр пчъагъэрэ къы­хигъэщыгъ, Урысые Федерацием и Генеральнэ прокурор 2003-рэ илъэсым Теуцожь меж­район прокурорэу ар ыгъэ­нэфагъ.

ПсыIушъо Алый 2007-рэ илъэ­сым къыщегъэжьагъэу 2009-рэ илъэсым нэс Адыгэ къэралыгъо университетым июридическэ факультет АдыгэкъалэкIэ икъутамэ кIэлэегъэджэ шъхьаIэу Iоф щешIэ. 2009-рэ илъэсым ижъоныгъуакIэ къыщегъэжьагъэу 2010-рэ илъэсым ибэдзэогъу нэс АдыгэкъалэкIэ хьыкумышI приставхэм яотдел пэщэныгъэ дызэрехьэ. Ауж къинэщтыгъэ отделыр 2009-рэ илъэсым икIэуххэмкIэ пэрытхэм ахигъэу­цон, ятIонэрэ чIыпIэр ащ къыригъэхьын ылъэкIыгъ.

2012-рэ илъэсым къыщегъэ­жьагъэу А. Хь. ПсыIушъом очыл­хэм я Адыгэ республикэ коллегие очылэу Iоф щешIэ. Адыгэ Республикэм иочылхэу опытышхо зиIэхэм ар зэу ащыщ.

ПсыIушъо Алый Адыгэ Рес­публикэм и Очыл палати, Урысые Федерацием и Федеральнэ очыл палати ящытхъу тхылъхэр, ЮФО-мрэ СКФО-мрэ яочыл палатэхэм ядышъэ медаль къыфагъэшъошагъэх.

А. Хь. ПсыIушъом щыIэны­гъэмкIэ анахьэу мэхьанэ зэритырэр Хэгъэгум, хабзэм, цIыф­хэм хьалэлэу уафэлэжьэныр ары. Ар ежь къыдэхъугъэу плъытэмэ хъущт. Ригъэджагъэ­хэм цIыф гъэсагъэхэр къазэрахэкIыгъэм ар лъэшэу рэгу­шхо. ГущыIэм пае, ащ къэлэ, район прокурори 2, Адыгэ Рес­публикэм ипрокурор иIэпыIэгъу шъхьаIи 3, Адыгэ Респуб­ликэм и Апшъэрэ Хьыкум хэт нэбгыри 2, федеральнэ хьыкумышIи 2, Адыгэ Республикэм изаслуженнэ юристыцIэ къэзы­лэжьыгъэ нэбгыри 6 гъогу лъэ­пэ мафэ тырищагъэх. Ар сыд зымыуасэр. А зызакъом паий шIушIагъэу иIэр гъунэнчъ.

ПсыIушъо Алый иусэхэр зыдэт тхылъи 3 къыдигъэкIыгъ, джыдэдэми усэхэр етхых. Прокуратурэм иветеранхэмрэ ипенсионерхэмрэ я Адыгэ шъолъыр обществэ и Совет илъэси 8 хъугъэу хэт, общественнэ Iоф­хэм чанэу ахэлажьэ. Общест­вэми, къэралыгъоми яфедэхэм хьалэлэу ар зафэлажьэрэр илъэс 42-рэ хъугъэ.

ИмэфэкI зыщыхигъэунэфыкIырэ мафэм Алый псауныгъэ пытэ иIэнэу, иIофхэр дэгъоу зэпыфэнхэу, хабзэм икъэухъу­мэнкIи, общественнэ IофшIэным­кIи, усэхэм ятхынкIи гъэ­хъэ­гъэшхохэр ышIынэу сыфэлъаIо.

В. Е. Пщыдатэкъу. Прокуратурэм иветеранхэмрэ ипенсионерхэмрэ я Адыгэ шъолъыр обществэ и Совет итхьамат, Урысые Федерацием и Следственнэ комитет Адыгэ Республи­кэмкIэ иследственнэ гъэIорышIапIэ иветеранхэм я Совет итхьамат, Адыгэ Рес­публикэм изаслуженнэ юрист, юридическэ шIэныгъэхэмкIэ кандидат.