Коронавирусым ыгъэсымаджэхэрэм япчъагъэ хэхъо
Аужырэ уахътэм COVID 19-м ыгъэсымаджэхэрэм япчъагъэ дунаим щыхэхъо. Адыгеим а пчъагъэр чэщ-зымафэм нэбгырэ 50-м шъхьадэкIыгъ. Бжыхьэм вирус уз зэфэшъхьафхэм акIуачIэ хахъоу зэрэщытыр врачхэм къаушыхьаты. Ау пандемием илъэхъанэу тызхэтым, коронавирусэу жъугъэу джы зэпахырэм цIыфхэм япсауныгъэ зэрарышхо рехы.
Къемылыжьыгъэхэм япчъагъэ тыгъуасэ ехъулIэу АдыгеимкIэ 39-м нэсыгъ. Зэпахырэ узхэмкIэ госпиталищэу Адыгеим итхэм МыекъуапэкIэ тIумрэ Инэм къыщызэIуахыгъэу мэзитIум къехъугъэу лажьэрэмрэ зэхэтэу пштэхэмэ, чIыпIэу яIэхэр процент 92-м нэсэу гъэфедагъэх, сымаджэхэр бэу ачIэлъых. Iофхэм язытет зэдгъашIэмэ тшIоигъоу госпитальхэм яврач шъхьаIэхэм телефонкIэ гущыIэгъу тафэхъугъ. Непэ зигугъу къэтшIыщтыр зэпахырэ узхэмкIэ сымэджэщэу, джы коронавирусыр къызэкIугъэхэм зыщяIазэхэрэ госпиталэу Мыекъуапэ дэтыр ары.
Ащ иврач шъхьаIэ иIэнатIэ зыгъэцакIэу Криушина Оксана Геннадий ыпхъум гущыIэгъу тыфэхъугъ:
— Непэрэ мафэм ехъулIэу коронавирусыр къызэузыгъэ нэбгыри 153-рэ тисымэджэщ чIэлъ. Ахэм ащыщэу нэбгыри 6-р — сабыих. Зыныбжь илъэс 60-м къехъугъэу нэбгырэ 38-мэ тяIазэ. Илъэс 49-рэ зыныбжь зы бзылъфыгъэм ИВЛ-кIэ жьы къещэ. Сымаджэхэм янахьыбэм аныбжьыр илъэс 45-м щыублагъэу илъэс 50-м нэс. Сымэджэ хьылъэ дэдэу къытащалIэхэрэр, зитхьабылхэм язытет компьютернэ томографиекIэ КТ-4 зыфагъэуцухэрэр Мыекъопэ къэлэ сымэджэщэу инфекционнэ госпиталь зыщагъэпсыгъэм ятэгъащэх. Ахэм ащ щяIазэх.
Т. З.: Сымэджэщым чIыпIэ тхьапша зэкIэмкIи иIэр? Сымаджэу къышъоуалIэхэрэм шъуяIэзэнэу шъуафырекъуа? Оксана Криушинар: ДжырэкIэ тафырекъу. Ау къащэрэр нахьыбэ хъугъэ. ГъолъыпIэ 200 тиI. Компьютернэ томографым Iоф ешIэ, сымаджэхэм ящыкIэгъэ уц Iэзэгъухэр тиIэх. Хьылъэхэм «Коронавирыр» ятэты.
Т. З.: Коронавирус къызэузыгъэу къышъуфащэрэ сымаджэхэм язытет сыд фэда?
Оксана Криушинар: ЯплъырыгъэкIэ градус 38-м шъхьадэкIэу яIэ, жьы икъоу зымгъотышъухэрэр ахэтых, ясатурацие — лъым хэлъ кислородыр — макIэ, гъэрет яIэп, кIуачIэр узым аIехы, алъэ тетынхэр къяхьылъэкIы. Тэ тштэхэрэр КТ-2, КТ-3 зиIэхэр ары, КТ-1 зиIэхэм, нахьыбэрэм, IэзапIэхэм амбулаторнэу ащяIазэх, ау зизытет хьылъэхэр тэштэх.
Т. З.: О уишIошIыкIэ сымаджэхэм япчъагъэ зыкIыхэхъуагъэр сыд?
Оксана Криушинар: Бжыхьэм вируснэ узхэм ахахъоу хабзэ, етIани цIыфхэр зылъыплъэжьхэрэп, эпидемиологие шапхъэхэр икъоу агъэцакIэхэрэп — нэгуIухъор зыIуалъхьэрэп, цIыф зэхахьэхэм ахэтых, къызысымаджэхэрэм — гугъуемылIэу, игъом зэIэзэжьынэу фемыжьэхэрэр зэгоожьых, IэзапIэхэм япхыгъэу хъухэрэм икъоу замыгъэхъужьэу, ахэм мафэ къэс зыпари алъыплъэн ылъэкIыщтэп, язытет нахь дэи, нахь хьылъэ къэхъух. Уахътэу тызхэтымкIэ хэти лъэшэу ынаIэ зытригъэтыжьын, унагъом нэжъIужъхэр исхэмэ, ахэм егъэлыягъэу афэсакъынхэ фае. Са-быеу еджапIэм кIохэрэми узыр зэрахьан алъэкIыщт. Iоф зышIэхэрэми нэгуихъохэр, Iэ тхьакIыныр, благъэу IофшIэгъухэм ямыкIолIэнхэр зыщагъэгъупшэ хъущтхэп. Джыдэдэм сакъыныгъэр — щыIэныгъэм ыуас!
Т. З.: Госпиталым иIофышIэхэм ащыщэу нэбгырэ тхьапша коронавирусымкIэ сымэджагъэр?
Оксана Криушинар: ТиIофышIэхэм япроцент 80-мэ вирусыр къяузыгъ. Тиврач шъхьаIэ щегъэжьагъэу. Сэ сшъхьэкIи ковидыр сыушэтыгъэ. КТ-2 сиIагъ. Ащ кIэтIэй нэшъум зыкъыригъашти, коронавирус зэрэсиIэу операцие сашIын фае хъугъэ. Мэфэ 20-рэ сиIыгъыгъ. Ухъужьыпэным пае мазэ — мазэрэ ныкъорэ ехьы. Шъхьадж ипкъынэ-лынэ, изытет, ыныбжь елъытыгъ. Ау узыр зэрэзэхэпшIагъэм тетэу убэлэрэгъы хъущтэп!
Т. З.: Ары шъхьаем, къыоузыгъэр зэрэковидыр сыдэущтэу зэхэпшIэщта? Пэтхъу-Iутхъу узхэри, гриппри, ОРЗ, ОРВИ — ахэри къекIокIыхэба?
Оксана Криушинар: Температурэр зэрэдэкIоягъэм тетэу, чIыпIэ IэзапIэм уафытеони врачыр къипщын, ПЦР-анализыр птын, ащ коронавирусыр уиIэу къызигъэшъыпкъэжьырэм, компьютернэ томографиер пкIун фае. Врачым къытхырэр зэкIэ бгъэцэкIэнэу щыт.
Т. З.: ПЦР-анализым вирусыр къыпIукIагъэми къымгъэлъагъоу къыхэкIы, ащ фэдэм сыд пшIэщтыр?
Оксана Криушинар: Шъыпкъэ, ащ фэди къыхэкIы. Ау ежь цIыфым изытеткIэ къышIэн лъэкIыщт. Температурэр мылъагэми, кIочIаджэ псынкIэу къэхъоу, мэр, IэшIугъакIэр зычIинэхэрэм, ытхыцIэ къупшъхьэхэр, ыкIыб, ыбгъэгу узхэу къызежьэрэм, жьы ымыгъотэу зыхъурэм, лъыкIуатэ къэсми зигугъу къэсшIыгъэ нэшанэхэм ахахъоу зиублэрэм — ковидыр къышъуIукIагъ, щэч хэлъыжьэп. Зизытет дэгъоу, псынкIэу зыпэкIэкIхэри ахэтых, ау тэ къытихьылIэхэрэр сымэджэ дэйхэр арых. Ащ намыгъэсэу зыфэсакъыжьынхэу пстэуми сыкъяджэ!
ЫпшъэкIэ къызэрэщытIуагъэу, зэпахырэ узхэмкIэ сымэджэщхэу коронавирусыр къызлъыIэсыгъэхэр зыщагъэхъужьэу республикэм итыр 3. ТикъыкIэлъыкIорэ къыдэкIыгъохэм къэнагъэхэми ащыкъэбарым шъущыдгъэгъозэщт, титхыгъэхэм шъуакъылъыплъ.
ТЭУ Замир.