Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат коронавирусымкIэ зэсымэджэ нэуж тыгъуасэ Адыгеим иминистрэхэм я Кабинет иIофшIэгъу зэхэсыгъо зэрищагъ.

Муниципальнэ гъэпсыкIэ зиIэ районхэм япащэхэр зыхэлэжьэ­гъэхэ зэхэ­сыгъор видеозэпхыныгъэ амал­хэр къызфагъэфе­дэхэзэ рагъэ­кIокIыгъ.

Республикэм и Мафэу блэкIыгъэмкIэ Адыгеим и ЛIышъхьэ къызэрэугъоигъэхэм афэгу­шIуагъ, псауныгъэрэ шъолъырым ихэхъоныгъэ тегъэпсыхьэгъэ IофымкIэ гъэхъагъэхэмрэ яIэнхэу афэлъэIуагъ.

«Пандемием тиIофшIэн зэхъо­кIыныгъэхэр къыфешIых, ау типшъэрылъхэр къэнэжьых — зэшIотхырэ пстэури респуб­ликэм ихэхъоныгъэ, цIыфхэм ящыIакIэ нахьышIу хъуным афэIорышIэн фае», — къы­Iуагъ КъумпIыл Мурат.

Шъолъырым социальнэ-экономическэ хэхъоныгъэмкIэ ипрограммэ Шъхьаф, лъэпкъ проект­хэм къадыхэлъытэгъэ пшъэрылъхэу агъэнэфэгъагъэхэм ягъэцэкIэн шIокI имыIэу зэшIохы­гъэн зэрэфаер Адыгеим и ЛIышъхьэ къыхигъэщыгъ. АхэмкIэ ашIэнэу аухэсыгъэр лъэныкъо пстэумкIи гъэцэкIэгъэн, зэнэкъокъухэр псынкIэу регъэкIокIыгъэнхэ зэ­рэфаем КъумпIыл Мурат ягугъу къышIыгъ.

Премьер-министрэу Геннадий Митрофановым къызэриIуагъэмкIэ, лъэпкъ проектхэм язэшIохын сомэ миллиарди 4,5-рэ къыдыхэ­лъытагъэмэ, мы пчъагъэм щыщэу сомэ миллиарди 4 зыте­фэщт зэзэгъыныгъэхэр адашIыгъахэх. Адыгэ Республикэм гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ, псауныгъэм икъэухъумэнкIэ иминистерствэхэм алъэныкъокIэ лъэпкъ проектхэм ягъэцэкIэн къыдыхэлъытэгъэ Iофыгъохэр КъумпIыл Мурат пшъэрылъэу къыгъэуцугъагъэхэм ащыщых. Модельнэ тхылъеджапIэхэм язэхэщэнкIэ культурэмкIэ министерствэм Iофэу ышIагъэм ЛIышъхьэм осэшIу къыфишIыгъ. Проектэу «Культура» зыфиIорэр шIуагъэ къытэу зэрагъэлэжьа­гъэм фэшI тишъолъыр федеральнэ гупчэм къикIэу ахъщэ тедзэу сомэ миллион 20 фэдиз къыфатIупщыгъ. Республикэ бюджетым къыхэхыгъэ мылъку хагъэ­хъонышъ, ахъщэр лъэхъаным диштэрэ тхылъеджэпIищымэ ягъэ­псын пэIуагъэхьащт —Джаджэм, Блащэпсынэ ыкIи Очэпщые ахэр ащызэтырагъэ­псыхьащтых.

Къоджэ псэупIэхэм щыIэкIэшIу адэлъыным джащ фэдэу фэIорышIэ джыри зы федеральнэ программэ — «Къоджэ псэупIэхэм лъэныкъо зэфэшъхьаф­хэмкIэ хэхъоныгъэ ягъэшIыгъэныр» зыфиIорэр. ПрограммэмкIэ анахь проектыбэ мы илъэсым зыщызэшIуахырэр Мыекъопэ районыр ары. Мы муниципальнэ псэупIэм ипащэу Олег Топоровым къыIотагъ Iофэу ашIагъэр, социальнэ объектхэр щынэгъончъэнхэмкIэ зыпылъхэми ягугъу къышIыгъ. Пшъэры­лъхэр зэшIуамыхышъунхэм ищы­нагъо къэмыуцуным фэшI Адыгэ Рес­публикэм мэкъу-мэщымкIэ и Министерствэрэ Iофхэр зэшIозыхыщтхэмрэ нахь чанэу адэлэ­жьэнхэу муниципалитетхэм Ады­геим и ЛIышъхьэ афигъэпытагъ.

Социальнэ ухъумэным, демографием афэгъэхьыгъэ Iофыгъо­хэри зэхэсыгъом щызэхафыгъэх. АР-м ивице-премьерэу Наталья Широковам къызэриIуагъэмкIэ, мэзибгъум изэфэхьысыжьхэмкIэ, инсультхэмрэ инфарктхэмрэ арылIыкIыгъэхэм япчъагъэ мыгъэ нахьыб икIыгъэ илъэсым нахьи. Ау къэхъухэрэм япчъагъэ хэхъуагъ. ГущыIэм пае, мы илъэсым имэзий къыкIоцI къэ­хъугъэр 103-кIэ нахьыб (сабый 2793-рэ), зидунай зыхъожьыгъэ­хэм япчъагъэ 137-кIэ нахь макIэ хъугъэ (нэбгырэ 3840-рэ). Мэзи 8-м изэфэхьысыжьхэмкIэ, мы илъэсым хэкIыгъэм икоэффициент — 2,9рэ, гъэрекIо мыщ фэдэ иуахътэ ар — 3,8-рэ зэрэхъу­щтыгъэр.

Республикэм ибюджет гъэцэ­кIагъэ зэрэхъурэмкIэ, къи­хьащт илъэсым шъолъырым итхылъ шъхьаIэ игъэпсынкIэ пшъэрылъхэр джащ фэдэу тыгъосэрэ зэхэсыгъом къыщагъэуцугъэх. ПсэупIэхэм, гъогухэм яшIын, зэкIэми зэдагъэфедэрэ чIыпIэхэр зэтегъэпсыхьэгъэнхэр, урамхэм ягъэнэфын, кушъхьэфачъэхэр бэджэндэу тыгъэнхэмкIэ, кушъхьэфэчъэ гъогухэр гъэпсыгъэнхэмкIэ IофшIэгъэ анахь дэгъу­хэу щыIэхэр тишъолъыр щыгъэфедэгъэнхэр, цIыфхэр къезыщэкIы­хэрэ транспортым иIофшIэн зэхъокIыгъэныр, бжыхьэ-кIымэфэ лъэхъаным изыфэгъэхьазырын ахэр афэгъэхьыгъагъэх. Къэлэ псэупIэхэм лъэхъаным диштэрэ теплъэ яIэнымкIэ Iоф­шIэгъэ анахь дэгъоу щыIэхэр нахь чанэу къызфагъэфедэнхэу Адыгеим и ЛIышъхьэ пшъэрылъ къыгъэуцугъ, илъэсыкIэ мэфэкIэу къэблагъэхэрэм Мыекъуапэ зэрафагъэхьазырыщтыри ащ къыхеубытэ.

АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-къулыкъу