Лъэхъаныр къиныгъэми, ыгу кIодыгъэп
ТхьакIущынэ Аслъан пIэлъитIурэ Адыгеим ипэщэ IэнатIэ Iутыгъ.
2007-рэ илъэсыр ары зыхадзыгъагъэр. А уахътэр къэралыгъомкIэ къызэрыкIуагъэп. 90-рэ илъэсхэм зэхъокIыныгъэшхоу къэхъугъэхэм зэтырагъэзыгъэ экономикэм макIэу хэхъоныгъэхэр ышIынхэу ригъэжьэгъагъэми, узыгъэгушIонышхо джыри щыIагъэп. Экономикэм имызакъоу, отраслэхэм зэкIэми яIоф изытет угу къыдищаещтыгъэп. Ащ фэдэ охътэ къиным субъект цIыкIоу узщыгугъын зимыIэжьым ыпэ уиуцоным гушхо ищыкIэгъагъ. Къэралыгъор чIыпIэ къин итымэ, республикэу ащ хахьэрэми иIофхэр зэрэмыдэгъушхощтхэр нафэ.
ТхьакIущынэ Аслъан а гушхуагъэр зэрэхэлъыр Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетэу ЛIышъхьэ хъуным ыпэкIэ зипэщагъэр ары апэу къызщиушыхьатыгъагъэр. Ащ ежьыр ары кIэщакIо фэхъугъэр ыкIи сыд фэдэ пэрыохъу ыпэ къикIыгъэми, къымыгъащтэу зэпичхэзэ, пэрытныгъэр зыIыгъ апшъэрэ еджапIэхэм ащыщ мыхъоу ыуж икIыгъэп.
Ащ фэдэу теубытагъэ зыхэлъ екIолIакIэр Адыгеим ипэщэ IэнатIэу зыIухьагъэми рихьылIагъ. ИлъэсыбэкIэ узэкIэIэбэжьмэ республикэм иIофхэм язытетыгъэмрэ ТхьакIущынэ Аслъан ащ ипэщэ IэнатIэ зыIутыгъэ уахътэхэм зэхъокIыныгъэу фэхъугъэхэмрэ зытемытэу къэпIон плъэкIыщтэп.
А хэхъоныгъэхэм ащ ыкIочIаби, ищэIагъи, ишIэныгъи, иакъыли ахилъхьагъ. Ахэр IофшIэгъэ макIэхэп. ЩыкIагъэхэр зытлъэгъухэкIэ, шIагъэр дэтэгъэзы. ЦIыфыр нахьыбэрэмкIэ ащ фэд. Арэу щытми, гъэсэныгъэм, медицинэм, культурэм япсэолъэ закъо кIэу къызэIупхыщтыми мымакIэу кIуачIэ зэриштэрэр зэкIэми къыдгурыIон фае. Ащ фэдэу зэп ыкIи тIоп ТхьакIущынэ Аслъан ишIушIагъэкIэ республикэм къыщызэIуахыгъэр, нэмыкIэуи зэшIохыгъэ хъугъэр.
Ар республикэм ипэщэ IэнатIэ зыIохьэм, анахьэу зыуж итыгъэхэм ащыщ Адыгеир инвесторхэмкIэ хъопсагъоу шIыгъэныр. Мы лъэныкъомкIэ Уры-сыем исубъектхэм ащызэшIуахыхэрэмкIэ илъэс къэс зэрагъапшэх. Зы лъэхъан горэм тиреспубликэ аужкIэ нахь щыIэщтыгъ. Джы ар апэрэ субъект 20-м ащыщ зэрэхъугъэм ащ иIофшIэгъэшхо хэлъ. Тикъэралыгъо шъолъыр пчъагъэу иIэр къыдэплъытэмэ, ар чIыпIэ дэеу зэрэщымытыр нафэ къэхъу.
Республикэм инвесторхэр нахьыбэу къихьэхэу, хъызмэтшIапIэхэр, гъэпсэфыпIэхэр, щэпIэ гупчэшхохэр къызэIуахыхэмэ, бюджетым хэбзэIахьхэр нахьыбэу къыхэлъхьагъэ хъущтых, IофшIэпIэ чIыпIэхэм ахэхъощт, экономикэм хэхъоныгъэхэр ышIыщтых. Ары сыдигъокIи ТхьакIущынэ Аслъан къыхигъэщыщтыгъэр.
Арэу щытми, республикэм хэхъоныгъэу ышIыхэрэм ягугъу къышIы зыхъукIэ ежь изакъоу ахэр зыфихьыжьхэу зыпарэкIи зэхэпхыщтыгъэп. Непи ар АР-м и ЛIышъхьэ и Къэралыгъо упчIэжьэгъоу, республикэм ищыIэныгъэ пэчыжьэ хъугъэпышъ, ашIэгъагъэ горэ ыгу къэкIыжьэу къеIотэжьыми, зэкIэ командэу игъусагъэм, цIыфэу исхэм яшIушIагъэу зэрилъытэрэр игущыIэхэм къахэщы.
ЦIыфым ышIагъэр шIомакIэу, неущ джыри ащ хигъэхъоным фэбанэмэ, хэхъоныгъэхэм нахьыбэу къафэкIощтэу аIо. ТхьакIущынэ Аслъан ар зэрехьылIагъэр нафэ. ЗэшIохыгъэ хъугъэхэм, хэхъоныгъэхэм арыгушхоу ягугъу къышIыщтыгъ, ау ар шIуабэу, икъугъэу зыкIи къыIуагъэп, щыкIагъэ щымыIэу ылъытагъэп, ыкIуачIи, ипсауныгъи ашъхьасыгъэп. Ары республикэр ыпэкIэ лъигъэкIотэн зыкIилъэкIыгъэр.
Субъектым ипэщэ IэнатIэ Iутыгъэр зыIукIыжькIэ, цIыфхэм дэгъукIэ игугъу ашIыжьыщтми, дэйкIэ тегущыIэжьыщтхэми тетыфэкIэ Iофэу ышIагъэр ары зэлъытыгъэр. ТхьакIущынэ Аслъан 2017-рэ илъэсым ежь ишIоигъоныгъэкIэ IэнатIэр къыгъэтIылъыжьыгъ. Ащ ыуж илъэсхэр тешIэжьыгъэхэми, цIыфхэм шъхьэкIафэ фашIэу, къахахьэмэ, щыгушIукIхэу гущыIэ дэхабэ зэрэлъаIожьырэр зэрэфэразэхэм ишыхьат.
Ежьыри IэнатIэм зыIокIыжьым «сезэщыгъ, икъущт Iоф зэрэсшIагъэр» ыIоу унэм итIысхьажьыгъэп. Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университет гупсэу кIэщакIо зыфэхъугъэм ыгъэзэжьыгъ, ащ ипрезидент гъэшIуагъ.
ЕджапIэм ищыIэныгъэ джыри чанэу хэлажьэ, нахь зиушъомбгъуным, гъэсэныгъэ зэритыхэрэм, зишIэныгъэ щыхэзыгъахъохэрэм япчъагъэ нахьыбэ хъуным емызэщэу ыуж ит.
СыдигъокIи зэрэщытыгъэу, ыкIуачIэ из, нэщх-гущх зэпыт, сэмэркъэушхор игущыIэхэм къябэкIы, зэрихабзэу, нэжъ-Iужъхэми, ныбжьыкIэхэми, кIэлэцIыкIухэми зэфэдэу жабзэ къадигъотын елъэкIы.
ХЪУТ Нэфсэт.